ҚАЛЫПТАСТЫРУШЫ БАҒАЛАУ

«Критeриaлды бaғaлaу»

Оқу үшін бағалау және оқуды бағалау.

Оқушыға, ата-анаға және педагогтерге түсінікті оқушының оқу нәтижесінде жоспарланған бағасының нақты критерийлері жоқ.

Педагог бағаны қойғанда әрбір оқушының бірыңғай критерийлерге жетуіне қарап емес, жалпы сыныптың білім деңгейіне қарап қояды.

Бірдей баға, оқушы білімінің түрліше сапалық қасиеттеріне қойылып отырады. Мысалы “төрт” деген баға оқулықтағы тапсырманы ауызша айтып бергенге де, күрделі есепті шығарған оқушыға да қойылады;

Субъективті қойылған бағаның дұрыс немесе бұрыс екендігін салыстыратын үлгінің болмауы;

Дәстүрлі бағалау жүйесінің кемшіліктері

Оқушыларға қойылатын бағалар оқу бағдарламасының жеке бөліктері бойынша меңгерген білім, білік, дағдысы жөнінде түсінік бере алмайды, ал бұл өз кезегінде әрбір оқушының жеке білім алу траекториясын анықтауға мүмкіндік бермейді.

Оқу үрдісінде оқушы мен мұғалімнің арасында жедел байланыс төмен, ал ол оқушының оқуға деген қызығушылығын арттыруға мүмкіндік бермейді. Себебі бағалау жүйесі мектептегі білім үрдісінің басты интеграциялау факторы, білім алудағы проблеманы диагностикалаудың және кері байланыс орнатудың негізгі құралы болып табылады.

Дәстүрлі бағалау жүйесінің кемшіліктері

Бағалау- бұл алынған нәтижелерді белгілі мөлшер немесе үлгімен салыстыру

БАҒАЛАУ

Бағалау (ағылш. assessment - көлемін анықтау) - бұл оқыту нәтижесінде оқушылар нені біліп түсінгенін және осы білім-түсініктерін қалай қолдана алатынын терең түсіну үшін түрлі дерек көздерінен ақпаратты жинақтау және талдау үдерісі.

БАҒАЛАУ

Оқушылардың оқудағы жетіс-тіктерін бағалаудың негізгі мақ-саты - алынған білімдік нәтижелердің алдын ала жоспарланған нәтижелерге сәйкестік дәрежесін анықтау.

БАҒАЛАУ МАҚСАТЫ

КРИТЕРИАЛДЫ БАҒАЛАУ

Критериалды бағалау - оқу бағ-дарламасындағы күтілетін нәтижелерге жету мақсатында оқушылардың білім алудағы жеке даму жолына түзетулер енгізуге мүмкіндік беретін, оқушының оқу жетістігін алдын-ала нақты анықталған бағалау критерийлерімен сәйкестігін бағалау.

КРИТЕРИАЛДЫ БАҒАЛАУ

Критериалды бағалау- білім мақсаты мен мазмұнына сәйкес келіп, оқушының оқу-танымдық құзыреттілігін қалыптастыруға мүмкіндік туғызатын және барлық критерийлер үдерісі қатысушылардың әрқайсысына алдын-ала белгілі болып, оқушылардың оқу жетістіктерін салыстыруға негізделген үдеріс.

КРИТЕРИАЛДЫ БАҒАЛАУ

Критериалды бағалау артықшылықтары:

Оқушының жеке басы емес, тек қана жұмысы бағаланады;

Бағалау критерийлері оқушыларға алдын-ала белгілі;

Бағалаудың әр түрлі тәсілдері мен құралдарын

қолдануға болады;

Оқушыға бағалау алгоритмі алдын-ала белгілі;

Білім берудің сапасы артады.

Критериалды бағалаудың басты ерекшеліктері

алдын-ала ұсынылған бағалау шкаласының болуы;

анық, айқындылығы;

бағаның әділдігі;

өзін бағалауға мүмкіндіктің берілуі

Қалыптастырушы бағалау

Жиынтық бағалау

Ішкі жиынтық бағалау

Сыртқы жиынтық бағалау

Критериалды бағалау

КРИТЕРИАЛДЫ БАҒАЛАУ МОДЕЛІ

ҚАЛЫПТАСТЫРУШЫ БАҒАЛАУ

(оқыту үшін бағалау және ағымдағы бағалау)

ІШКІ ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ

(оқытуды бағалау немесе қорытынды бағалау)

СЫРТҚЫ ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ

(оқытуды бағалау немесе сыртқы қорытынды бағалау)

мұғалім тоқсан барысында өткізеді;

сыныпта күнделікті жұмыста оқу бағдарламасының мақсатына сәйкес білімді игерудің ағымдағы деңгейін анықтайды;

оқушыларға жаңа тақырыпты оқу барысында ол тапсырмаларды қаншалықты дұрыс орындағанын түсінуге мүмкіндік береді.

мұғалім әр тоқсан аяқталғанда жүргізеді;

тоқсан бойында оқу бағдарламасының бөлімін оқып біткендегі білім, біліктілік және дағды деңгейлерін қолдана алуын анықтайды;

жылдық және тоқсандық қорытынды бағаларды анықтау үшін негіз болып табылады.

кезекті оқу сатысын аяқтағанда тәуелсіз сыртқы ұйыммен өткізіледі;

оқу сатысында оқу бағдарламасының бөлімін оқып біткенкендегі білім, біліктілік және дағды деңгейлерін анықтайды;

оқу сатысында емтихандық және қорытынды бағаны анықтау үшін негіз болып табылады.

Критериалды бағалаудың түрлері

Қалыптастырушы бағалау - бұл баланың оқуын үздіксіз бақылау үдерісі. Қалыптастырушы бағалау бағасыз бағалау болып табылады, ол критерийлерге сәйкес бағалауға негізделеді және кері байланысты меңзейді.

Қалыптастырушы бағалау мақсаты - оқу үдерісінің барысында мұғалім мен оқушы қызметін түзету. Қалыптастырушы бағалау оқу нәтижесін жақсартуға бағытталған.

ҚАЛЫПТАСТЫРУШЫ БАҒАЛАУ

Қалыптастырушы бағалау оқушы мен мұғалім арасындағы кері байланысты қамтамасыз ететін және оқу үдерісін дер кезінде түзетуге мүмкіндік беретін бағалаудың түрі болып табылады.

Қалыптастырушы бағалауды қолдану үшін оқушыны өзін-өзі бағалауға үйрету керек, сонымен қатар топтық, критериалды бағалау түрлерін қолдануға болады.