Атмосфералық ауаны зерттеу әдістері

Презентация қосу

Атмосфералық ауаны
зерттеу әдістері
Зерттеу негізінде қоршаған орта
объектілерінде ластаушы заттарды анықтау
және экологиялық-аналитикалық бақылау
жүйесі жатыр.

Атмосфералық ауаның ластану зерттеу
бақылау сынамаларды іріктеу және оларды
талдау арқылы жүзеге асырылады.

Сынама алу тәсілін таңдау
Іріктеу тәсілін таңдау әдетте талданатын
заттардың табиғатымен, ілеспе қоспалардың
болуымен және басқа да факторлармен
анықталады.
Сынама алу тәсілін негізді таңдау үшін ауадағы
уытты қоспалардың болуы мүмкін нысандары
туралы нақты түсінік болуы қажет.

Сынама алу әдістемесі және аппаратура
Ауа ортасының сынамаларын іріктеу этаптары:
1.Сынама алу құрылғысы арқылы ауа ағынын жасау
(шығынның түрткіштері арқылы),
2.Ауа шығынын өлшеу (Шығын өлшегіштер),

3.Сынама алу құрылғысының ішінде сынаманы
талданатын ингредиенттерді бекіту.

Аспираторлық құрылғылар
Өндірістік жағдайларда сынамаларды
іріктеуге ыңғайлы болу үшін әртүрлі
агрегаттық күйдегі заттарды алуға
мүмкіндік беретін аспирациялық
құрылғылар кеңінен қолданылады.

Аспиратор түрлері

1) ауа шығыны – шығыны аз және шығыны
жоғары;
2) энергия көзі – электр желілік,
аккумуляторлық, әмбебап және нұсқаулық;
3) сынамаларды іріктеу объектісі – газ
және әуеайлақ қоспаларына арналған
құрылғыларға;

4) Жұмыс бағдарламасын автоматтандыру
дәрежесі – қолмен басқару аспираторлары,
жартылай автоматты, автоматты, оператордың
араласуынсыз жұмыс істейтін;
5) Бір мезгілде алынатын сынамалардың саны –
бір арналы және көп арналы;
6) Пайдалану шарттары – стационарлық,
тасымалданатын, сондай-ақ жеке сынама
іріктегіштерге.
Фильтрация
Аэрозольдерді талдау кезінде сынамаларды
шоғырландырудың негізгі әдісі инерциялық кедергілер
арқылы ауа ағынын механикалық сүзу болып табылады
(АФА типті аэрозольді сүзгілер, Петрянов матадан
жасалған сүзгілер, Шотта кеуекті сүзгілер және т.б.).
Аэрозольдар мен қатты бөлшектердің концентрациясын
гравиметриялық анықтау үшін жұқа талшықты
перхлорвинилді талшықтан жасалған АФА-ВП сүзгілері
қолданылады. Сүзгілердің салмағы аз және
гидрофобналары бар.
Аэрозольдардың химиялық (реагенттік) талдауына
ультрадыбыстық талшықтардың үш түрінен жасалған
ЛФА-ХП сүзгілері арналған;
ЗИЯНДЫ ЗАТТАРДЫҢ КОНЦЕНТРАЦИЯСЫН
ИНДИКАТОРЛЫҚ ТҮТІКТЕРМЕН ӨЛШЕУ

Өндірістік жайлардың ауасындағы зиянды
заттардың концентрациясын жылдам
экспрессиялық әдіспен арқылы , яғни
индикаторлық түтікшелердің көмегімен
зиянды заттардың концентрациясын
зерттеу.

11
Сызықтық-колористік талдау әдісі.
Отандық тәжірибеде сызықтық-колористік
талдау әдісі кеңінен таралған.
Әдістің мәні түтікше арқылы өтетін,
талданатын ауадағы зиянды затпен
реакцияның нәтижесінде индикаторлық
ұнтақтың бояуын өзгертуден тұрады.

Газталдағыш
Газталдағыштар атмосфераның ластануын
мониторингілеу және газ тәрізді ортаны
бақылау үшін қолданыладыГаз анализаторы
зерттелетін газ қоспасының құрамын
сапалық және сандық талдау үшін
қолданылатын жабдық болып табылады. Бұл
ретте осы типті барлық өлшеу құралдарын
стационарлық және портативті деп бөлуге
болады.

14
Сынаманы алу
Атмосферадағы қоспалардың жерге жақын шоғырлануын
анықтау кезінде сынамаларды іріктеу және қоспалардың
шоғырлануын өлшеу жер бетінен 1,5-3,5 м биіктікте
жүргізіледі.
Қоспалардың бір реттік шоғырлануын анықтау үшін ауа
сынамаларын алу ұзақтығы 20-30 минутты құрайды.
Толық бағдарлама бойынша дискретті бақылау кезінде
ластаушы заттардың орташа тәуліктік шоғырлануын
анықтау үшін ауа сынамаларын алу ұзақтығы 1, 7, 13
және 19 сағ мерзімде тең уақыт аралығынан кейін 20-30
минутты, үздіксіз сынама алу кезінде - 24 сағ құрайды.

Зиянды заттарды уыттылық және қауіптілік
дәрежесі бойынша жіктеу бойынша атмосфералық
ластаушылар қауіптіліктің төрт сыныбына жатады:
1 – ші-өте қауіпті (бенз(а)пирен, қорғасын және оның қосындылары);
2 – жоғары қауіпті (NO2, H2S, HNO3);
3 – орташа қауіпті (Органикалық емес шаң, күйе, SO2);
4 – қауіптілігі аз (бензин, CO).
Атмосфералық ауаның сапасын бағалау нақты өлшенген
шоғырлануды ШРШ-мен салыстыруға негізделген.
Бірнеше ластаушы заттар бір мезгілде кездескен кезде олардың х
мөлшерлес шоғырлануы бірліктен аспауы тиіс:

Стационарлы постта
Сынамаларды іріктеу жүргізіледі:
Бір реттік (тең уақыт аралығынан кейін
тәулігіне 4 сынама),
Орташа тәуліктік (тең уақыт аралығынан
кейін дискретті ауаны аспирациялаумен
тәулігіне 1 сынама) және
Орташа айлық (ауаны дискретті
аспирациялаумен айына 1 сынама).
Бақылау атмосфералық ауадағы негізгі және ерекше
ластаушы заттардың құрамына жүргізіледі:
1.Бір реттік сынама алу қалқыма заттарға (күкірт диоксиді
,көміртегі оксиді, азот диоксиді, формальдегид, аммиак,
сутегі фториді, күкірт қышқылы, күкірт сутегі, )
2.Орташатәуліктік сынама алу бензол көмірсуларын (бензол,
ксилол ,толуол, этилбензол),
3.Орташа айлық сынама алу бенз(а)пирен
4.Ауыр металдардың орташа тәуліктік немесе орташа айлық
шоғырлануы (қорғасын, кадмий, мыс, мырыш, никель,
жалпы хром және алты валентті хром, марганец, темір,
магний) және т.б.

Ұқсас жұмыстар

Ауаны тазалау

Ауаны тазалау әдістері

Атмосфералық ауаның ластануының гигиеналық маңызы

Жоғарғы атмосфераның антропогендік ластануы

Қаланың атмосфералық ауасының экологиясы

“Коммуналды гигиена ғылымының дамуына үлес қосқан Қазақстандық гигиенист ғалымдар”

Көміртек оксид азот оксид азот оксид

Өскемен қаласының атмосфералық ауасы және агроценоздарының ластануын бағалау

Атмосфералық ауа ластануының тұрғындар денсаулығына әсері

Тыныс шығару

Пәндер