Кәсіпкерлік іске салық

Презентация қосу

М.Х.Дулати атындағы ТарМУ

Кәсіпкерлік іске салық

Маханов Тимур Жарасович
Қазіргі
Салықтар
Салықтар
Мемлекеттік бюджетке заңды және жеке тұлғалардан
белгілі бір мөлшерде және мерзімде түсетін міндетті
төлемдер болып табылады.

Салықтар шаруашылық жүргізуші субъектілердің,
жеке тұлғалардың мемлекет пен екі арадағы
мемлекеттік орталықтандырылған қаржы көздерін
құруға байланысты туындайтын қаржылық
қатынастарды сипаттайтын экономикалық
категория.
Салық төлеушілердің барлық саны — салық органдарында
тіркелген заңды тұлғалардың; жеке азаматтардың,
кәсіпкерлердің жиынтық санымен анықталады.
Салықтар

Нақты салықтар – бұл
мүлікке салынатын салықтар. Жеке салықтарға
Бұл салықтар мүліктен халықтың кірістерінен
немесе кірістен алынады.
алынып, салық төлеушінің
Оның негізгі ерекшелігі салық
төлем қабілетттілігін
салуда салық төлеушінің
қаржылық жағдайы есепке
ескереді.
алынбайды.
Салықтың ұйымдастырушылық нысанына:

─ салық объектісі – бұл салықтың алыну көзі
болып табылады (табыс және мүлік және т.б.);
─ салықтың төлену көзі – салық төленетін
қор немесе қаражат (ағымдық кіріс, несие
және т.б.);
─ салық базасы — салық салу объектісі мен
салық салуға байланысты объектінің құндық,
заттай немесе өзге де сипаттамалары;
─ салық мөлшерлемесі – салық базасының
өлшем бірлігіне салық есептеулерінің
шамасын білдіреді;
─ салық салу субъектісі – салықты және басқа
да төлемді төлеуші тұлға.
Салық жүйесі

Салық жүйесі бұл мемлекет пен шаруашылық субъектілері
және жеке тұлғалар арасындағы қаржылық қатынастардың;
салықтар, алымдар және салықтық сипаттағы алымдар мен
басқа да төлемдердің; салық заңдылығының әдістері мен
нысандарының, сонымен қатар қаржылық қатынастарды
басқаруды жүзеге асыратын салық қызметі мен басқару
органдарының жиынтығы.
Салықтардың экономикалық мәні

салықтар, шаруашылық
жүргізуші субъектілер мен
халық табысының
қалыптасуынадағы қаржылық
қатынастардың бір бөлігін
шаруашылық жүргізуші көрсетеді
субъектілер мен халық
табысының белгілі бір мөлшерін
мемлекет үлесіне жинақтап,
жиынтықтаудың қаржылық
қатынастарын көрсетеді
Реттеуші
лік
қызмет Қайта
Ынталанд бөлу
ырушы қызметі
қызметі

Салықтың
қызметтері

Фискальдық
Шектеуші немесе
қызмет бюджеттік
қызмет
Бақылау
шылық
қызметі
Фискалдық немесе бюджеттік қызмет. Бұл барлық
салық жүйесінің даму тарихында кездесетін және
барлық елдерге тән қызмет. Бұл қызмет арқылы
мемлекеттік бюджеттің кіріс бөлімі құралып,
салықтардың қоғамдық міндеті артады және
мемлекеттің өсуіне материалдық жағдай пайда болады.
Яғни, мемлекет салықтарды сәйкес келетін
шығындарды қаржыландыру үшін жинайды. Себебі,
салықтар мемлекеттік бюджеттің кірісін топтастыра
отырып, әлеуметтік, әскери, қорғаныс, тағы басқа да
шаралардың іске асуын қамтамасыз етеді. Мемлекеттік
бюджеттің кіріс көзін құрайтын негізгі қаржылық
көздер – салықтар.
Ынталандырушы қызметі. Бұл қызмет арқылы
халықтың өсуіне, экономикалық өсуге, техниканы
жаңартуға, ғылыми зерттеуге және тәжірибелік
конструкциялық жұмыстар жүргізуге тұрғындардың
келуіне ынталандырулар жасау.
Реттеушілік қызмет. Бұл қызмет салық
механизмі арқылы іске асырылады. Оның
ішінде негізгі тетіктер салық ставкалары мен
салық жеңілдіктері. Салықтық реттеудің
тетіктері тек қана өндірістің дамуын реттеп
қана қоймай, сонымен қатар ақша және баға
саясаты, шетелдік инвесторларды
ынталандыру, шағын және кіші кәсіпкерлікті
дамыту жұмыстарын жүзеге асыруы қажет.
Әрине салықтық реттеу тетіктері тиімді қызмет
атқару үшін олардың басқа да экономикалық
тетіктерімен тығыз байланыста болуы керек.
Қайта бөлу қызметі.
Бұл қызмет арқылы мемлекет
салықты жинай отырып
экономиканың әр түрлі салаларына
әсер етеді, әлеуметтік саясатты
құрады, халықтар мен
аймақтардың топтарының
араларында табыстарды қайтадан
бөледі, тұрмысы төмендерді
қолдайды және тағы басқалар.
Салықтың қайта бөлу қызметі
түскен түсімдерді мемлекеттің
игілігі үшін әртүрлі шаруашылық
субъектілер арасында бөлу
қызметін атқарады.
Бақылаушылық қызметі, яғни
салықтық бақылау. Салықтың
бақылау қызметі белгілі объективті
әсерлер үшін қаржы базасының
құрылуына бақылау жасап, сол
арқылы мемлекеттің ұдайы өндіріс
процесіне әсер етеді. Салықтардың
бақылаушылық қызметі арқылы
салық механизмінің қызмет етуінің
тиімділігі бағаланады, қаржы
ресурстарының қимылына бақылау
ісі жүргізіледі, салық жүйесі мен
бюджет саясатын жетілдіру
жолдары қарастырылады.
Салықтық бақылауды тиімді
жүргізу арқылы салықтық тәртіпті
қатаң сақтау, салық төлеушілердің
заңға сәйкес төлейтін салықтары
мен алымдарын толық және
уақытылы бюджетке төлеп отыруы
қамтамасыз етіледі.
Шектеуші қызмет. Егер мемлекетке қандай да бір
өнеркәсіптің дамуы тиімсіз болса, ол салық саясаты
арқылы олардың дамуын шектей және тежей алады.
Салықтарды ұтымды ұйымдастырудың классикалық
принціптерін кезінде Адам Смит ұсынған еді. Олар
мыналар:

а) салық әрбір төлеушінің табысына қарай салынуға тиіс;

ә) салықтың мөлшері мен төленетін мерзімі алдын ала
әрі нақты белгіленуге тиіс;

б) әрбір салық төлеуші үшін неғұрлым қолайлы уақытта
және тиімді әдіспен салынуға тиіс;

в) өндіріп алынатын салықтың шығындары мейлінше аз
болуға тиіс.
Салық салудың бірнеше қағидалары бар олар:

міндеттілік
қағидасы
әділеттілік
қағидасы
жариялылық
қағидасы
біртұтастылық
қағидасы
нақтылық қағидасы
Салық салу элементтері мыналар болып
табылады:

─ субъект;
─ объект;
─ салық көзі;
─ салық ставкасы;
─ салық өлшем бірлігі;
─ салық оклады;
─ салық жеңілдіктері;
─ салық төлеу мерзімі мен тәртібі;
─ салық төлеушінің және салық қызметі органдарының
құқықтары мен міндеттері;
─ салық төлеуін бақылау;
─ салықтық жазалау шаралары.
Салық төлеуші (субъект) – салықты және бюджетке төленетін басқа
да міндетті төлемдерді төлеу жөніндегі заңды міндеті бар тұлға.

Қазақстанда салық төлеушілер: резидент және резидент емес заңды
тұлғалар; Қазақстан Республикасының азаматтары, шетел
азаматтары және азаматтығы жоқ адамдар болып жіктеледі.

Салық объектісі – заң жүзінде негізделген салық салуға негіз болатын
табыс, мүлік, қызмет көрсету, ақшалай операциялар және тағы басқада
көптеген тауарлық-материалдық игіліктер.

Салық көзі – салық салынатын табыс. Салық салынатын табыс
жылдық жиынтық табыс пен шегерімдердің айырмасы ретінде
анықталады.

Салық ставкасы – бір өлшем бірлігінен алынатын салық мөлшері.
Ставкалар тұрақты немесе пайыз нысанында белгіленеді. Пайыздық
салық ставкасы прогрессивтік, регрессивтік және пропорционалдық
(тұрақты) болып бөлінеді.

Ұқсас жұмыстар

БЖК филиалы

Шағын кәсіпкерлікті дамыту қоры - бейкоммерциялық қаржы ұйымы

Бағдарлама туралы

Кәсіпкерлік қызметті тоқтату себептері, факторлары және шарттары

Тәуекелдің қаржылық факторлары

ШАҒЫН БИЗНЕС СУБЪЕКТІЛЕРІНІҢ ҚЫЗМЕТІНЕ САЛЫҚ САЛУДЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ

Кәсіпкерлік қызметті Кәсіпкерлік қызметті қолдау бағдарламасы қолдау бағдарламасы

Салықтың жіктелуі

Кәсіпкерлік субъектілері мен мемлекеттің заңдылық

Кәсіпкерліктің пайда болуы және даму эволюциясы

Пәндер