ЭКОЛОГИЯЛЫҚ ҚҰҚЫҚ

Презентация қосу

Қарағанды мемлекеттік медицина университеті
Қазақстан тарихы және әлеуметтік – саяси пәндер кафедрасы

ОСӨЖ:
ҚР экологиялық және жер құқығы
негіздері.
Дайындаған:
Тексерген: Абдрахманова К.Ж.

Қарағанды
Жоспар:
І.Кіріспе
ІІ. Негізгі бөлім
1) Экологиялық құқық: ұғымы, объектісі, субъектісі,
қағидалары, қайнар көздері.
2) Экологиялық құқық бұзушылық, оған жауапкершілік.
3) Жер құқығы: ұғымы, объектісі, субъектісі, мақсаты,
міндеттері.
4) Жер құқығының түрлері, әдістері, қағидалары.
ІІІ. Қорытынды
ІV. Пайдаланылған әдебиеттер
ЭКОЛОГИЯЛЫҚ ҚҰҚЫҚ
Экология құқығы - құқықтың саласы ретінде қазіргі және
болашақ ұрпақ үшін қоршаған ортаны қорғау және табиғи
ресурстарды ұтымды пайдаланумен байланысты қоғам мен
табиғаттың (экологиялық) қатынастарды реттеуге бағытталған
нормалардың жиынтығы.
Экология құқықтың пәні - айналадағы табиғи ортаны
қорғауға байланысты қоғамдық қатынастарды реттейтін
құқықтық ережелердің жиынтығын зерттейді.
Объектісі: экологиялық – құқықтық қатынастар.
Субъектісі: бұл қатынастарды жүзеге асыратын жеке тұлғалар,
мемлекеттік, мемлекеттік емес органдар.
ЭКОЛОГИЯЛЫҚ
ҚҰКЫҚТЫҢ ҚАҒИДАТТАРЫ:
1) қоршаған ортаны сақтау және қалпына келтіру;
2) қоршаған ортаның әлеуметтік-экономикалық міндеттері мен
проблемаларын тендестіре отырып шешу;
3) экологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету және бұзылған табиғи
экологиялық жүйелерді қалпына келтіру;
4) табиғи ресурстарды ұтымды пайдалану;
5) қоршаған орта объектілерін (флора, фауна) сақтауды қамтамасыз
ету;
6) қоршаған ортаны бұзғаны үшін жауапкершілік.
ЭКОЛОГИЯЛЫҚ-ҚҰҚЫҚТЫҚ ӘДІСТЕР:

Әкімшілік-құқықтық әдістер Азаматтық-құқықтық әдістер

Құқықтық қатынастардың
Құқықтық қатынастың
субъектілерінің тең емес, билік
субъектілерінің заң алдында
етушілер мен оған
өзара теңдігіне негізделген
бағынушылар қатынасынан
(экологиялық құқық бұзғаны
туындайды (бастық, директор,
үшін жеке және заңды
және басшылар, полиция және
тұлғалардың тең жауаптылығы)
құқық бұзушы)
АЗАМАТТЫҚ-
ҚҰҚЫҚТЫҚ ӘДІСТЕР

Императивті Диспозитивті
Экологиялық құқықтық Экологиялық құқықтық
қатынастардың қатынастардың
субъектілері құзыретін субъектілерін өзара
белгілегенде оларға алдын ұсыныс, санкция, рұқсат
ала көрсету, тыйым салу, беру сияқты амалдарың
жазу, нормаларын негізінде әрекет жасауы.
қолданады.
ЭКОЛОГИЯЛЫҚ ҚҰҚЫҚ
ЖҮЙЕСІ
Жалпы (қоғам мен табиғаттың өзара қарым-қатынасы,
ұғымдары, субъектілері, объектілері қағидалары, қайнар
көздері, экологиялық құқық бұзушылық, сол үшін
жауаптылық сияқты мәселелерді қарастырады).
Ерекше (жер қойнауын, суды, ауаны, орманды,
жануарлар, өсімдіктер дүниесін пайдалану және
қорғаудың, экологиялық-құқықтық тәртіптерін және
экологиялық дауларды шешуді оқытады).
ЭКОЛОГИЯЛЫҚ ҚҰҚЫҚ
БҰЗУШЫЛЫҚ
Экологиялық құқық бұзушылық - белгіленген
экологиялық тәртіпті бұзатын және табиғи ортаға зиян
келтіретін заңға қайшы келетін кінәлі әрекет немесе
әрекетсіздік.
Кінә қасақана немесе абайсызда болуы мүмкін.
Қадағалаушы Заңнамасы: 2007 жылы 9 қаңтары
қабылданған ҚР экологиялық Кодексі (9 бөлім, 46
тарау, 326 баптан тұрады).
ЭКОЛОГИЯЛЫҚ ҚҰҚЫҚ
БҰЗУШЫЛЫҚТЫ 3 ТОПҚА БӨЛУГЕ
БОЛАДЫ:
1 - топ: Жер қойнауының мемлекет меншігі құқығын
тікелей немесе жасырын түрде бұзатын әрекеттер жатады.
2 - топ: Оны ластау және өзгеде ұтымсыз пайдалану
әрекеті мен әрекетсіздіктер жатады.
3 – топ: Адамдардың денсаулығы мен өміріне, сондай-ақ
мүлкіне зиянды ықпал ететін экологиялық заң
бұзушылықтарының түрлері жатады.
ЭКОЛОГИЯЛЫҚ ҚҰҚЫҚ
БҰЗУШЫЛЫҚТЫҢ ЖАУАПКЕРШІЛІК

5 түрі ажыратылады:
1) Әкімшілік (ескерту, айыппұл, затты тәркілеу, қызмет
атқару құқығынан айыру, т.б.)
2) Азаматтық – құқықтық (өтемақы: заттай; ақшалай, т.б.)
3) Дисциплинарлық (ескерту, сөгіс, қатаң сөгіс, т.б.)
4) Материалдық (шығынды өтеу, т.б.)
5) Қылмыстық (қылмыстық жазалау, қамауға алу, т.б.)
ЖЕР ҚҰҚЫҒЫ

Жер құқығы – ол жерге меншік құқығы, жерді табиғи
ресурс ретінде пайдалану, оны басқару мен қорғау
қатынастарын реттейтін құқықтық нормалар
жиынтығын құрайтын Қазақстан Республикасы
құқығының дербес саласы.
Заңнамасы: 2003 жылы 20 маусымда қабылданған
«Қазақстан Республикасының жер Кодексі».
МАҚСАТЫ:
Жер қатынастарын реттеу жерді ұтымды пайдалану мен қорғауды,
топырақ құнарлығын ұдайы қалпына келтіріп отыруды, табиғи
ортаны сақтау мен жақсарту мақсатында жүзеге асырылады.

МІНДЕТТЕРІ:
Жер пайдалану құқықтары мен міндеттерін жүзеге асыру тәртібін
белгілеу;
жерді ұтымды пайдалану мен қорғауды, топырақ құнарлығын
ұдайы қалпына келтіріп отыруды, табиғи ортаны сақтау мен
жақсартуды қамтамасыз ету;
заңды тұлғалар мен мемлекеттің жерге құқықтарын қорғау;
жылжымайтын мүлік нарығын жасау мен дамыту.
ЖЕР ҚҰҚЫҒЫНЫҢ

СУБЪЕКТІЛЕРІ ОБЪЕКТІЛЕРІ
1. Жер қорының субъектілері; 1. Жер қоры;
2. Меншік құқығының субъектілері; 2. Жерге меншік;
3. Жер қорын мемлекеттік басқару 3. Жер құқығы қатынастары
саласындағы субъектілер; саласындағы мемлекеттік
4. Жер пайдалану саласындағы басқару;
субъектілер; 4. Жер пайдалану құқығы;
5. Сервитутқа қатысты жер құқық 5. Сервитут;
қатынастарының субъектілері; 6. Меншік құқығы мен жер;
6. Жерді қорғау мен жерге меншік иелері пайдалану құқығын қорғау
мен жер пайдаланушылар құқықтарын және зияндарды өтеу.
қорғаудағы субъектілер.
ЖЕР ПАЙДАЛАНУ ҚҰҚЫҒЫНЫҢ
ТҮРЛЕРІ:
- тұрақты;
- уақытша;
- иеліктен шығарылатын;
- иеліктен шығарылмайтын;
- өтеулі алынатын;
- өтеусіз алынатын.

1. Тұрақты жер пайдалану - жерді алдын ала мерзімін
белгілемей отырып пайдалану болып табылады. Тұрақты
пайдалануға тек мемлекеттік тұлғаларға ғана беріледі.
2. Уақытша жер пайдалану құқығы - алдын ала мерзімін белгілей
отырып пайдалану.
Уақытша жер пайдалану құқығы екі түрге бөлінеді:
1. Қысқа мерзімді, ол бес жылға дейін пайдалану;
2. Ұзақ мерзімді, ол бес жылдан қырық тоғыз жылға дейін.
3. Иеліктен шығарылатын жер пайдалану құқығы дегеніміз - оның иесі
өзіне тиесілі жер учаскесін заңды тағдырын шешуге құқығы бар
жағдайдағыпайдалану.
4. Иеліктен шығарылмайтын жер пайдалану құқығы дегеніміз - оның
иесі өзіне тиесілі жер учаскесін заңды тағдырын шешуге құқығы болмайтын
жағдайдағы пайдалану құқығы.
5. Өтеулі жер пайдалану құқығы дегеніміз – жер пайдалану құқығы
мемлекеттен сатып алынатындығын білдіреді.
6. Өтеусіз жер пайдалану құқығы - керісінше мемлекеттен алынбайтынын
білдіреді.
ЖЕР ҚҰҚЫҒЫНЫҢ ӘДІСТЕРІ
ЖЕР ҚҰҚЫҒЫНЫҢ ӘДІСТЕРІ

ДИСПОЗИТИВТІК ИМПЕРАТИВТІК
1) Ұсынушы; 1) Құқық қатынастары
2) Санкциялаушы; субъектілерінің құқықтары мен
3) Құқық беруші. міндеттерін орнықтырушы;
2) Тыйым салушы;
3) Экологиялық:
- жер құқықтық;
- жер экологиялық.
ЖЕР ҚҰҚЫҒЫНЫҢ ҚАҒИДАЛАРЫ
1) ҚР аумағының тұтастығы, қол сұғылмаушылығы және
бөлінбейтіндігі;
2) Жерді табиғи ресурс, ҚР-сы халқының өмірі мен қызметінің негізі
ретінде сақтау;
3) Жерді қорғау және ұтымды пайдалану;
4) Экологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету;
5) Жерді нысаналы пайдалану;

6) Ауыл шаруашылығы мақсатындағы жердің басымдығы;
7) Жердің жай-күйі және оған қолжетімдік туралы ақпаратпен
қамтамасыз ету;
8) Жерді падалану мен қорғау жөніндегі іс-шараларды мемлекеттік қолдау;
9) Жерге залал келуін болдырмау немесе оның зардаптарын жою;
10) Жерді ақылы пайдалану.
ҚОРЫТЫНДЫ

Қазақстан Республикасының әрбір азаматы қоршаған
ортаны қорғауға және табиғи ресурстарды ұқыпты
қарауға, қоршаған ортаны қорғау туралы заңдарды
орындауға міндетті. ҚР Конституциясы және басқа да
экологиялық, жер құқығы заңдары азаматтарға қоршаган
табиғи ортаға байланысты белгілі құқықтар мен
міндеттер жүктейді. Табиғатты қорғауға байланысты
заңдарды орындау әрбір азаматтың өмірлік нормасы
болып табылуы керек.
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР:
1. Қазақстан Республикасының жер кодексі.
2. Еркинбаева, Айгаринова «Қазақстан Республикасының жер құқығы
3. Қазақстан Республикасының Конституциясы», 30.08.1995ж.
4. Қазақстан Республикасының «Мемлекеттік қызмет туралы» Заңы,
(27-бабына түсініктеме), 23.07. 1999ж.
5. Қазақстан Республикасының Еңбек Кодексі, (72-75 баптарына
түсініктеме). 1999.
6. Қазақстан Республикасының Азаматтық Кодексі, (Ерекше бөлім),
01.07.1999ж
7. Қазақстан Республикасының Әкімшілік құқық бұзушылық туралы
Кодексі, (Жалпы бөлім), 44-45 баптарына түсініктеме. 30.01.2001ж.
8. Қазақстан Республикасының Қылмыстық іс жүргізу Кодексі, (Жалпы
бөлім), 13.12.1997ж.
НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒА
РАХМЕТ!

Ұқсас жұмыстар

Экологиялық құқық бұзушылық және оның түрлері

Қоршаған ортаны қорғау туралы заңдарды бұзғаны үшін жауаптылық

Экологиялық құқық туралы

Экологиялық құқық бұзушылықтың түрлері

Экологиялық заңдарды бұзғаны үшін құқықтық жауапкершілік

Экологиялық құқық бұзушылық үшін жауапкершілік

Экологиялық және жер құқығының негіздері

Қоршаған ортаны бақылаудың халықаралық бірлестігі

Жер пайдалану құқығы және жерге өзге де құқықтар

Экологиялық құқықтың ұғымы

Пәндер