ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ АУЫЛ ШАРУАШЫЛЫҒЫ МИНИСТРЛІГІ

Презентация қосу

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ АУЫЛ ШАРУАШЫЛЫҒЫ МИНИСТРЛІГІ
Жәңгір хан атындағы Батыс Қазақстан аграрлық - техникалық
университеті

Агрономия факультеті
"Тағам және қайта өңдеу
Өндірістерінің технологиясы" кафедрасы

ТӘУЕЛСІЗ ҚАЗАҚСТАННЫҢ
ЖОҒАРЫ БІЛІМ ЖҮЙЕСІ
КІРІСПЕ

Білім беру нарығы — бұл оқу орындары мен білім беру
қызметін сату және сатып алу тұтынушыларының арасындағы
әлеуметтік-экономикалық жүйе.
Қазақстан Республикасының дамуында стратегиялық
бағыттарының бірі болып білім және ғылым табылады.
Экономикалық, технологиялық прогресс, саяси даму,
қоғамдағы мәдени және рухани жағдай олардың дамуына
байланысты.
Жоғары білім берудің даму стратегиясының мақсаты
шикізат ресурстары экономикасынан білім экономикасына өте
алатын, әлемдік білім кеңістігінде бәсекеге қабілетті,
оқытудың жоғары сапасымен қамтамасыз ете алатын ұлттық
модельді қалыптастыру болып табылады.
ТӘУЕЛСІЗ ҚАЗАҚСТАННЫҢ ЖОҒАРЫ БІЛІМ ЖҮЙЕСІН БЕТБҰРЫСТАНДЫРУ
БІРНЕШЕ КЕЗЕҢДЕРІ

1 кезең – жоғары білім жүйесінің заңдық және нормативтік құқықтық
базасының қалыптасуы (1991-1994 жылдар);

2 кезең – жоғары білім жүйесін модернизациялау, оның мазмұнын
жаңарту (1995- 1998 жылдар);

3 кезең – білім беру жүйесін қаржыландаруды орталықсыздандыру, білім
беру мекемелерінің академиялық еркіндігін кеңейту (1999-2000 жылдар);

4 кезең – жоғары кәсіптік білім беру жүйесін стратегиялық дамыту (2001
жылдан бастау алған қазіргі кезең)
Қазақстан Республикасының жоғары білім жүйесінің
әлемдік білім беру кеңістігіне интеграциялану міндетінен
білім берудің Болондық моделін жүзеге асыруда, ол
төмендегідей деңгейлерден тұрады:
жоғары базалық білім/ жоғары арнайы білім: бакалавриат
– «бакалавр» дәрежесін беретін жоғары білім беру
бағдарламасы;
жоғары ғылыми-педагогикалық білім: магистратура –
«магистр» академиялық дәрежесін беретін жоғары ғылыми-
педагогикалық бағдарлама;
докторантура PhD – бұрынғы ғылыми-зерттеу кадрларын
даярлау жүйесінің орнын басатын бағдарлама.
Қазақстанның жоғары білім жүйесінің қалыптасуының келесі
бір жағымды тұсы – институционалдық құрылымдардың, оқыту
бағдарламалары мен формаларының әртараптандырылуы, олардың
университеттік білім беру жүйесіне бейімделуі. Қарастырылып
отырған үдерістің маңызды бір тұсы жеке білім беру секторының
дамуы мен кеңеюі болды. 2012 жылы еліміздегі жоғары оқу
орындарының саны 139 болса, олардың 66-сы жеке меншік
иелігіндеболды
Жоғары оқу орнының бәсекеге қабілеттілігіне және білім беру сапасына ықпал
етуші факторларды біз төмендегідей топтарға бөле аламыз:
1. Объектінің білім беру қызметтерін алу сапасы (абитуриент, студент, аспирант,
даярлық курстарының тыңдаушылары, кәсіби біліктілікті арттыру курстарының
тыңдаушылары).
2. Субъектінің білім беру қызметтерін беру сапасы (оқыту бағдарламаларының
сапасы, профессор-оқытушылар құрамының сапасы, қызмет көрсету үдерісін
ресурстық қамсыздандыру сапасы, материалдық-техникалық база, ақпараттық-
әдістемелік қамсыздандыру, ғылыми-зерттеу сапасы).
3. Білім беру қызметтерін көрсету сапасы (білім беру қызметтерін көрсетуде
қолданылатын технологияларды жүзеге асыру және оны ұйымдастыру, білім беру
қызметтерін көрсету үдерісін бақылау сапасы, білім беру қызметінің нәтижесінің
сапасы).
4. Тұтынушылардың қанағаттану дәрежесі (білім беру қызметтерін
пайдаланушылардың сапаға қанағаттануы, білім беру қызметін көрсетушілердің өз
жұмысына қанағаттануы, қоғам мүшелерінің білім дәрежесі).
Мемлекеттік қаржыландырудың төменгі деңгейін өтемақылау
үшін үкімет үш элементтен тұратын ресурстарды
шоғырландырудың көпжақты стратегиясын қабылдады:
жеке жоғары білімді жедел дамыту;
мемлекеттік университеттер мен колледждерінің
шығындарына үлестік қатысу;
кей мемлекеттік университеттерді жекешелендіру.
Жоғары білім беру жүйесі: жағдайы, даму тенденциялары, келешегі
Қазақстанның жоғары мектептерінің кейінгі ұрпақтарына күрделі, қарама-қайшылықтармен жан түршіктіретін
«жаһандық білім беру кризисі» (ЮНЕСКО термині) мұрагерлікке қалып отыр. Оған ең алдымен оқыту мен
ойлаудың технократтық тәсіліне бір жақты бағдар жасау себепкер болды- әсіресе жоғары мектептің жаратылыс-
ғылыми және техникалық пәндерінің кешендері.
1.50-жылдардың соңында «білімге деген сұраныс жарылысы» деп белгіленген тұрақты құбылыс пайда болды.
Ол бірқатар факторлардың өзара әрекеттесуінің нәтижесі болып табылды. Олардың ішіндегі ең бастылары- планета
тұрғындарының жылдам көбеюі, дамыған елдердегі өсуі, ішкі және сыртқы миграцияның жоғары коэффициенті,
жаңа білімдер мен технологиялардың дамуы мен таралу қарқынының үдеуі, содан кейін қайта құрылулар-
экономикалық, әлеуметтік, саяси және мәдени. Осылардың барлығы жеке және ұлттық деңгейдегі құндылықтар мен
басымдықтар жүйесін өзгертуге себепкер болды.
2. Дамыған елдердің экономикасындағы құрылымдық қозғалыстар білім беру жүйесіне айтарлықтай өзгерістер
алып келді: жоғары білімге капиталды салудың едәуір тиімді саласы ретінде танылды және мемлекет пен
корпорациялардың инвестициялық саясатындағы басым сала қатарына жатқызылды.
3. Білім берудің баламасы жоқ дәстүрлі тәжірибесі «сұраныстың жарылысы» жағдайында өзінің
мүмкіндіктерін жоққа шығарды. 70-жылдардан бүгінгі күнге дейін жалғасып және тереңдеп келе жатқан әлемдік
білім беру кризисі. Оның негізгі белгілері- білімге деген қажеттіліктің қарқынды өсуі және оны жүзеге асыру
мүмкіндігінен айтарлықтай ажырауы.
4.Білім беру саласындағы қайғының негізгі себебі- қаржылық қиындықтар. Батыстың көптеген елдеріндегі
әлемдегі бірінші Жер серігінің әсерімен ұлттық экономиканың даму қарқынынан білім беруге бюджеттік қаржы
бөлу асып түсетін 50-60 жылдардағы «алтын кезең» артта қалды.
ҚОРЫТЫНДЫ
Қазақстан тарихы Тәуелсіз Қазақстан Болашаққа ұмтылған Қазақстан Тәуелсіз Қазақстанның
жоғары білім жүйесінің қалыптасуы мен дамуы Тәуелсіз Қазақстанның жоғары білім жүйесінің
қалыптасуы мен дамуы 20 Желтоқсан 2013 17216 0 Қазақстан Республикасы дүниежүзілік
қауымдастықпен нарықтық экономикалы ел деп танылып отыр.
Тәуелсіздіктің қысқа жылдары аралығында мемлекетіміз дүниежүзілік қауымдастықпен кіріге
отырып, экономикалық өсудің жоғары қарқынымен ерекшеленді. Осыған байланысты, қоғамдық
даму деңгейінің, экономикалық қуаттылықтың және елдің ұлттық қауіпсіздігінің белгісі ретіндегі
адами ресурстардың, білім беру жүйесінің рөлі мен маңыздылығы артады. Білім - әлемдегі
өркениетті дамыған елдердің барлығында дерлік дамудың негізгі көрсеткіші мен негізгі басыңқы
бағыты болып табылады. Шын мәніне келгенде, елдер тек тауарлар мен қызметтер өндіре отырып
бәсекелеспейді, сонымен бірге олар қоғамдық құндылықтар жүйесі мен білім беру жүйесі арқылы
бәсекеге түседі. Қазақстан Республикасының әлемдегі бәсекеге қабілетті 50 елдің қатарына ену
міндеті елде ғылыми сыйымды технологиялық білімі бар, нарықтық экономикада дұрыс бағыт
таңдай алатын жоғары білікті мамандар болған кезде және дүниежүзілік нарықтық экономиканың
қажеттіліктеріне жауап беретін тиімді білім беру жүйесі құрылғанда шешіле алады.

Ұқсас жұмыстар

Мемлекеттік органдар

Қазақстан Республикасы ауыл шаруашылық өнімін сапасын жақсарту проблемалары

Жерді қорғау - оның табиғи қасиеті мен шаруашылық мақсатын қорғау

Жердің құқықтық режимі

Алматы филиалы

Жер қатынастары негізінде туындайтын құқық бұзушылықты реттеу

ИНСПЕКЦИЯ КОМИТЕТІНІҢ РЕСПУБЛИКАЛЫҚ ЭПИЗООТИЯҒА ҚАРСЫ ОТРЯД РЕСПУБЛИКАЛЫҚ МЕМЛЕКЕТТІК ҚАЗЫНАЛЫҚ

ҚАЗАҚСТАН МЕН ТУРКИЯ ЕЛІНІҢ КЕДЕНДІК ЗАҢНАМАСЫ

Шикізат көзіне жақын орналасқан салалар

Қазақстанда аграрлық заңнамалардың даму тарихы

Пәндер