Өндіріс шығындары

Өндіріс шығындары және өнімнің өзіндік құны

Орындаған: Қазыбаева А. М

Тексерген: Джанесова Б. В

Ақтөбе құрылыс-монтаж колледжі

Ақтөбе 2019

Өндіріс шығындары

Әдетте өнім өндіруге жұмсалған шығындарды айтады

Шығындар екіге бөлінеді

Қоғамдық шығын деп өнім түріне немесе қоғам өндірісіндегі өнімге толық жұмсалған шығынды айтады

Өндіріс шығына: еңбекақы, түрлі төлемдер, материалды ресурстар құны және жыл бойғы негізгі қорлардыңтозуы, өнім ғимараттар т. б. Материалдық ресурстар - айналым қоры (жағар-жанар май, отын, химикаттар т. б. Құралдар құны) кіреді.

Барлық салада өнімнің өзіндік құны екіге бөліннеді. Олар:

Тауардың өзіндік құнын тауар құнының бір бөлігі деуге болады. Ол құн төмендегідей үш бөлімнен тұрады: баға = C+Y+M

C- өндірісте тұтынған, еңбек арқылы өндіріс факторларының өнімге айналған түрінің құны

Y- өнімнің қажетті еңбек арқылы (өзіміз) келген бөлігін құны

M- өнімнің үстеме еңбек арқылы (қоғам үшін) келген бөлімнің құны

Өндірістің барлық шығындары өнімнің жеке түрлерінің немесе біртектес өнімдер топтарының өзіндік құнына жатқызу тәсіліне байланысты

Болып бөлінеді.

Тікелей

Жанама

Өндірістік өзіндік құнына тура және тікелей өз бетімен кіре алатын, өнімнің жеке түрлерінің өндірісімен байланысты шикізат, негізгі материалдар, сатып алынатын бұйымдар мен жартылай фабрикаттар, өндірістік жұмысшылародың негізгі жалақысы және т. б. шығындарды айтады.

Тікелей шығындар

Өнімнің өзіндік құнына бөлінген соң кіретін, өнімнің бірнеше түрлерінің өндірісімен байланысты шығындарды (жабдықтарды даындау және пайдалану шығындары, цехтік шығындар және т. б. ) айтады.

Жанама шығындар

Кәсіпорын шығындары өнімді дайындау үрдісіне қатысу сипатына байланысты негізгі және қосымша болып бөлінеді.

Негізгі шығын

Қосымша шығын

Негізгі шығын

Өнімді дайындаудың технологиялық үрдісінің жүруімен тікелей байланысты. Оларға өнім дайындайтын шикізат пен материалдар шығындары, технологиялық үрдісте қолданылатын отын және энергия шығындары, негізгі өндірістік жұмысшылардың жалақысы, жабдықтарды күту, шығындары кіреді.