Салауатты өмір салтының қазіргі кездегі өзекті мәселелері және алдын алу шаралары

САЛАУАТТЫ ӨМІР САЛТЫНЫҢ ҚАЗІРГІ КЕЗДЕГІ ӨЗЕКТІ МӘСЕЛЕЛЕРІ

Орындаған : Маратқызы Нұрайым

Ғылыми жетекшісі : Азаматова Жадыра Нуржановна

«Дені сау адам-табиғаттың ең қымбат жемісі»

«Халықтың денсаулығы - ел дамуының аса маңызды тұтқасы, болашағымыздың кепілі»

Н. Ә. Назарбаев

Салауаттану - тұтасымен алғанда жеке тұлғаның, қоғамның, табиғаттың денсаулығы туралы ғылым. Адам денсаулығы тән, дене, психологиялық, имандылық-адамгершілік және әлеуметтік денсаулықтар құраушының өзара байланысы мен өзара үйлесімді әрекеттерінен қалыптасады.

Денсаулық қатерінің негізгі факторлары - қозғалыс күшінің кему салдарынан қимылдың кемуі (гиподинамия), дене массасының артуы, жүйесіз тамақтану, қоршаған орта ластануы, өндірісте және тұрмыста күйзеліс туғызатын жағдайлар, зиянды әдеттердің (шылым шегу, алкоголь пайдалану, уланқорлық, нашақорлық, т. б. ) кең таралуы.

Салауатты өмір салтын қалыптастырудың негізгі бағыттары мыналар:

жеке және қоғамдық гигиена;

дене шынықтыру, гиподинамиямен күрес;

организмді жаратылыс-табиғи факторлармен - су, ауа, күн жарығымен және т. б. шыңдау;

күн тәртібін тиімді пайдалану;

дұрыс және уақтылы тамақтану;

жұкпа аурулардың алдын алу;

тән ауруларынан сақтандыру;

зиянды әдеттерден (темекі тарту, алкоголь, есірткілік улы заттарды) сақтандыру;

жыныс гигиенасы;

психопрофилактика және психогигиена;

кикілжің және денсаулық;

экология және денсаулық.

Жеке тұлғаның өмір салты үш нышанға негізделеді:

Өмір сүру деңгейі - бұл адамның материалдық, рухани және мәдени мұқтаждықтарын қанағаттандыру деңгейін көрсететін әлеуметтік-экономикалық санат.

Өмір сүру сапасы - адам қажеттіліктерін қанағаттандыратын жайлылық дәрежесі. Бүл көбінесе әлеуметтік санатқа жатады.

Өмір сүрудің өзіндік жолы-адам тіршілігінің мінез-құлықтық ерекшеліктерін сипаттайтын әлеуметтік-психологиялық нышан. Бұл - жеке тұлғаның психологиясы және психо-физиологиясы икемделінетін белгілі қалып.

Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы сарапшыларының дерегі бойынша халық денсаулығы

Нашақорлық-есірткі заттарға патологиялық дағдыланудың нәтижесінде пайда болатын созылмалы ару. Есірткі түрлері: токсикомания, марихуана, героин, кокаин және т. б. Қазіргі таңда есірткінің 72 түрі тіркелген

БҰҰ-ның сараптауы бойынша есірткінің негізгі массасы 65% Орта Азия арқылы өтеді, ал Қазақстан арқылы жылына 150 тонна өтеді. Қазақстан Республикасы бойынша 47 мың адам есірткіні қолданатындар тізімінде. Қазақстан жерінде жеңіл есірткіден гөрі өте улы түріне көбірек сұраныс болып жатыр. Республикадағы есірткіні көп пайдаланатын нашақорлар саны қарқынды өсіп келе жатқан қара дақтар. Мысалы: Теміртау қаласында 9 ай ішінде 633 нашақор бар екені анықталып, 111 заңды бұзғандықтан істері сотта қаралған. Өз облысымызда 20 мың 732 нашақор, 637 СПИД ауруына шалдыққандар тіркелген. Осылардың 48%-ы қылмыскерлер.

Қорыта айтқанда, қылмыстар мен зұлымдық атаулының туындауына әкеліп соқтыратын нашақорлық және есірткі бизнесіне қарсы күрес - бүгінгі таңда ерекше назар аудару арқылы, мейлінше ықпалды әрі тиімді шараларды үздіксіз жүргізіп отыруды қажет ететін баршамыздың басты міндетіміз.