Қыз ұзату

Презентация қосу

Беташар
Қазақтың келін түсіргенде
жасалатын салтының бірі. Жаңа
түскен келіннің бетін
ашып,көпшілікке таныстыру –
халқымыздың құрметтейтін,
ежелден келе жатқан
дәстүрі.Жаңа түскен келінді
шымылдық ішіне басына орамал
тағып отырғызып, жақын қыз-
келіншектерден өзге ешкімді
кіргізбейді. Ертеңіне шымылдық
ішінде отырған жас келіннің
басын, бетін көрсетпей , орамал
жауып, екі жағынан екі абысына
сүйеп алып шығады. Келіннің
бетін ашуға арнайы келген ақын
келінге ата-енесін, үй-ішін,
толықтай жырға қосып
таныстырып шығады .Олардың
беделін маржан жырмен айта
отырып, олардың әрқайсысына
жекелей сәлем салғызады.
Қыз ұзату
Қыз ұзату- бұл күні ата-
аналар әрі қуанады,әрі
жалайды. Қуанатыны –
“қызым өсті, өрісім
кеңейді” дейді,
жылайтыны – қимастық
көңілі , бағып – қаққан
перзентінің жатжұрттық
болып кете баратыны..
Қызыды алуға құда
жақтан бес немесе жеті
жігіт, яғни тақ санмен ,
немесе одан көп адам
келеді. Мұның ішінде бас
құда, құдалар және күйеу
жігіт пен күйеу жолдас
болады.Құдалар әдетте
кешкілік барады. Мұнда
ойын-сауық,кәде жоралар
жасалады.Ұзатылған
қызды дәстүр бойынша ,
Сыңсу
Халқымызда тұрмыс –
салт жырларының ең
көп тарағандарының
бірі – сыңсу. Ұзатылған
қыз өз босағасынан
аттанар, “сыңсу” айтып
қоштасады. Бұл сәтте
оның жанында
жеңгелері жүреді. Ол
өзінің балалық
дәуренін, оң жақта
бұлғақтап өскен
бақытты күндерінің
өткендігін, аяулы ата –
анасының,
туысқандарының өзін
мәпелеп өсірудегі
еңбегін өлеңмен айта
жүріп өксиді.Қыздың
Қоштасу
Ұзатылатын қыз өз
үйінен аттанар
алдында өзінің ата –
анасымен, аға – інісімен,
сіңілісі, жақын –
жуықтарымен қоштасу
жырын айтады.Дәстүр
бойынша ұзатылған
қыз жыл толмай өз
үйіне бара алмайды.
Барған жеріне “тастай
батып, судай сіңу” үшін,
екі жақтың әңгімесін
тасымау үшін жыл
толмай өз үйіне
бармайды.
Құда түсу
Ертеден және қазір де
жалғасып келе жатқан
әрі жарасты
дәстүрлердің бірі – құда
түсу. Жігіттің әкесі
немесе жақын туыстары
қызы бар үйге құда
түседі, яғни бойжеткен
қызын өз ұлына
қалыңдық етіп беруін
сұрайды. Құдалар
құрметке лайық сыйлы
адам деп саналады. Қыз
әкесі келісім берген
соң құдалықтың жөн –
жоралғыларын жасайды.
Жоқтау
Қазақ халқының
әдет – ғұрпына
жоқтау жатады.
Адам қайтыс
болған күннен
бастап оның жылы
өтіп, асы
берілгенше жоқтау
айтылады. Қазаны
естіген жанашыр
тусытар ауылға
“ой бауырым” деп
ат койып шауа
келіп, атынан
жығыла түсіп,
жақындары
Шілдехан
а
Жаңа туған
нәрестенің
құрметіне
жасалатын ойын –
сауық той.
Шілдеханаға
жиналған көпшілік
домбыра тартып,
ән салып, айтысып,
таң атқанша көңіл
көтереді. Ән –
жырмен қосып
анаға, өмірге
келген сәбиге
жақсы тілек тілейді.
Бесік
жыры
Бесік жыры – ананың
балаға деген ыстық
мейірімі мен аналық
махаббатын көрсететін
тұрмыс – салт
жырының бір түрі.Ана
сәбиінің бесігін
тербетіп отырып:
Әлди, бөпем, әлди – ай!
Айналайын, шырағым,
Көлге біткен құрағым,
Жағамдағы құндызым,
Аспандағы жұлдызым,
Әлди, бөпем,әлди –
ай !- деп, баласына
деген аналық сезімін,
одан күтер үмітін,
Тұсаукесе
р
Бала қаз тұрып жүре
бастағанда, аяғын ала
жіппен күрмеп,
тұсауын кесу
салтында айтылатын
өлең – жыр –
тұсаукесер жыры
айтылады. Тұсау кесуші
адам:
Қаз – қаз, балам, қаз
балам,
Қадам бассаң мәз
боламын.
Күрмеуіңді шешейін,
Тұсауыңды кесейін. -
деп өлеңдете
отырып, баланың
өмірге аттаған

Ұқсас жұмыстар

Қалжа мен шілдехана тойы

Қазақтың салт-дәстүрлері

Қазақ халқының салт- дәстүрлері

Халық дәстүрі-асыл қазына

Салт - дәстүр түрлері

Қазақ халқының дәстүрі

Қазақтың дәстүрлерін дәстүрлерді ата

Жастарды жұбайлық өмірге дайындаудағы отбасылық тәрбие

“Ұлыстың ұлы күні - Наурыз”

Қыз көру

Пәндер