Қатерсіз ісіктер

Факультет: Стоматология Дисциплина: Патологиялық анатомия Тақырыбы: Әр түрлі гистиогенезді қатерлі және қатерсіз ісіктер Группа: 305

Тексерген: Аxметова С. Ж.

Марат Оспанов атындағы Батыс Қазақстан Медициналық Университеті

Ақтөбе, 2018ж.

Ісіктердің қазіргі классификациясы, олардың морфологиялық құрылысын, дамыған орнын, жеке мүшелердің құрылыстық ерекшеліктерін, қатерсіз немесе қатерлігін ескеріп, гистиогенездік ұстанымға негізделе құрылған. Бұл классификацияда ісіктер 200-ден астам атауларды қамтитын 7 топқа жіктелген.

Дамитын орны бейспецификалы эпителийлік ісіктер

Экзо- және эндокриндік бездер мен эптелийлік жамылғылардың ісіктері

Мезенхималық ісіктер

Меланинтүзетін тіннің ісіктері

Жүйке жүйесі мен ми қабықшаларының ісіктері

Қан жүйесінің ісіктері

Тератомалар

Органобейспецификалық ісіктер.

Бұл ісіктер кез келген жалпақ не безді эпителийден дамиды. Олар қатерсіз және қатерлі болып екі топқа бөлінеді.

Қатерсіз ісіктер. Эпителийден пайда болатын арнайы даму орны жоқ қатерсіз ісіктерге папиллома мен аденома жатады.

Папиллома

Папиллома (латынша papilla - бүртік) жалпақ және өтпелі эпителийден өсіп шығатын ісік. Ол теріде, ауыз, мұрын қуысында, көмейде, бүйрек астауында, қуықта, сүт бездерінің өзектерінде, ми қарыншаларының ішінде өседі. Папиллома көлденеңі 1 сантиметрге дейін болған түінше түрінде кейде сабақшаға ілінген полип тәрізді терінің не шырышты қабықтарының үстінде жайғасатын ісік.

Аденома

Аденома - безді ағзалар эпителиінен, олардың өзектерінен өсетін безді ісік. Ол айналасындағы тіндерден жақсы шекараланған, үлкендігі бірнеше миллиметр-ден, ондағы сантиметрге жететін, жұмсақ ісік

Ерін және тіл ісіктері- орналасу аймағы және өзіндік ерекшеліктері бар, ауыз қуысы шырышты қабығы және беттің жұмсақ тіндерінде дамитын, мезенхималы арнайы емес ағзалық ісік. Жұмсақ тіндердегі қатерсіз ісіктер, қатерлі ісіктермен салыстырғанда жиі кездеседі.

Фиброма

Фиброма - жиі ауыз қуысы шырышты қабығында (ұрт, ерін, тіл) кездесетін, фиброзды өсуге тән, жетілген фиброзды дәнекер тін ісігі.

Этиологиясы: тістердің тіс қатарында дұрыс орналаспауы, протезді дайындаудағы стоматологиялық қателіктер.

Фиброманың клиникалық көрінісі

Емі

Емі: Хирургиялық. Ісікті сау тінмен бірге кесіп алып тастау. Кесіп алып тасталғаннан кейін, қызыл иекте жаралы беткейі болса, онда оны йодоформды дәкемен жабу.

Липома - тері асты қабатында орналасытын, жетілмеген май тінді құрылым. Жиі ұрт, иекасты, жақасты және құлақ маңы аймағында орналасады.

Липома:

Липоманың клиникалық көрінісі

Емі

Хирургиялық. Ісікті капсуласымен бірге алып тастау;

Сәулелі ем, электрокоагулятор.

Сілекей бездері жақ-бет аймағының анатомиялық функциональды құрамды бөлігі және ауыз қуысының қосымша бөлігі болып табылады.

Ірі, жұп сілекей бездеріне құлақ маңы, жақ асты, тіл асты, ал майда және тақ бездерге ауыз қуысының шырышты қабығының бездері жатады.

Сілекей безінің ісіктері

Сілекей безінің катерсіз ісіктері

Аденома

Аз кездеседі. Көбіне құлақ маңында кездеседі және мономорфты эпителиальді тіннен тұрады.

Ауырады, тегіс, жұмсақ түйінді ісік . Баяу өседі, дәнекер тіннен капсула бөліп тұрады.

Гистология фибро-бұлшықетті стромадан тұрады, стома ішінде атрофияланған тін, кей жерлері бұзылған, полигональді орналасқан, тартылған үңгір тәрізді, кіші дәнді массадан тұрады.

Сілекей без кистасы- қуыстық түзілім, сілекей бездің түтік облитерациялан п. б.

Сілекей без кистасы жұмсақ ауру сезімсіз, баяу өседі, флюктуация, жұту сөйлеу қиындау.

Диагностикасы, сілекей без УЗИ, сиалография, пункция және биопсии кистозды түзілімді, цитологиялық, биохимиялық пунктата алу.

Емі хирургиялық (цистостомия, цистэктомия, экстирпация )

Көп жағдайда кіші сілекей бездерде(56%), тіл асты(35%), құлақ маңы (5%) жақ асты- (4%) .

Классификация

Пайда болу орнына байланысты:

1. Кіші сілекей бездер кистасы(щечных, губных, небных, язычных, молярных) .

2. Үлкен сілекей бездер кистасы( тіл асты (ранула), құлақ маңы, жақ асты)

Құрлысына байланысты ретенциялы шынайы(истинной), посттравмалы, жалған(ложной) .

Кіші сілекей бездер кистасын гемангиома, фибромадан ажырата білу керек.

Тіл асты сілекей без кистасы (ранула, «лягушачья опухоль») орналасуы ауыз қуыс түбі. Көбіне тері астынан көрініп тұрады, дөңгелек не сопақ пішінді, көрінісі құм сағат тәрізді. Тіл асты сілекей без үлкейеді ауру сезім, сөйлеу жұтыну қиындайды, тіл асты үзеңгізі орын ауыстырады. Тіл асты сілекй безі бітелу себебінен түтікте жабысқақ қоймалжың жиналады.

Салыстырмалы диагностика дермоидты киста, липома.

Жақ асты сілекей без кистасы

Дөңгелек, жұмсақ еластикалы, флюктуация, ауыз түбі ісу. Үлкейгенде бет деформасиясы болады.

Салыстырмалы диагностика мойын киста, дермоидты киста, жұмсақ тін ісіктері (гемангиома, липома, лимфангиома ), лимфаденит.

Құлақ маңы сілекей безі кистасы

Дөңгелек, жұмсақ эластикалы немесе қатты, көбіне бір жақты, бет асимметриясы. Тері түсі өзгермеген, ауру сезім флюктуация жоқ.

Асқынуы абсцесс.

Салыстырмалы диагностика созылмалы лимфаденит, сілекей без ісіктері.

Мукоэпидермоидты ісік

10% жағдайда кездеседі, көбіне 40-60 жастағы әйелдерде кездеседі, құлақ маңы сілекей безі зақымдалады. Көп жағдайда қатерсіз өтеді.

Қатерлі түрінде ауыру сезімі бар, шекарасы анық емес түйін, 25% жағдайда метастаз береді. Жаңа түзілім жараланып, ірің түріндегі жыланкөз бөледі. Сәулелі терапияға сезімтал

Органоспецификалық ісіктер

Органспецификалық ісіктері белгілі бір органның клеткаларынан дамып қана қоймай, сонымен бірге кейде осы органға тән морфологиялық әрі қызметтік белгілерді сақтайтындығымен сипатталады. Бұл ісіктер эпителийлік жамылғыларында да, эндокриндік бездерде де кездеседі Органспецификалық ісіктері белгілі бір органның клеткаларынан дамып қана қоймай, сонымен бірге кейде осы органға тән морфологиялық әрі қызметтік белгілерді сақтайтындығымен сипатталады. Бұл ісіктер эпителийлік жамылғыларында да, эндокриндік бездерде де кездеседі.

Мезенхимальді ісіктер

Мезенхима деп дәнекер тканьдердің арлық түрлері пайда болатын эмбрион-дық тканьді атайды. Мензехимадан дәнекер ткань, қантамырлы бұлшықеттер, шеміршек және сүйек ткані, сірі қабықтар, қан жасау жүйесі жатады. Осы тканьдердің жетіліп үлгермеген (камбиальдік) элементтерінен белгілі бір жағдайларда қатерлі және қатерсіз ісіктер өсіп шығады.

Мезенхиманың қатерлі ісіктері. Оларды саркома деп атайды. Сракоманың мезенхиманың қатерсіз ісіктерден айырмашылығы, онда клетка атипизмі жақсы дамыған, митоздар көп, гематогенді метастаз береді.

Фибросаркома

Дерматофибросаркома

Липосаркома

Қатерлі лейомиома

Рабдомиосаркома

Қатерлі гемангиоэндотелиома

Ангиосаркома

Лимфангиосаркома

Остеосаркома

Хондросаркома

Фибросаркома

Дәнекер тіннің қатерлі ісігі, ол аяқ-қолдың жоғарғы бөлігінде, жұмсақ тіндердің арасында түйін түрінде байқалады.

Дерматофибросаркома

Терімен байланысты ісік, арқада, иықта және балтырда тері астынан томпайып тұрған түйін түрінде байқалады.

Липосаркома

май тінінің қатерлі ісігі, кез келген жаста кездеседі, ісік клеткаларының арасында бір ядролы және көп ядролы, ерекше ірі, атипиялық клеткалардың болуымен ерекшеленеді.

Қатерлі лейомиома

бірыңғай салалы бұлшықет ісігі

Рабдомиосаркома

өте қатерлі ісіктердің бірі, көптеген метастаз береді.

Қатерлі гемангиоэндотелиома

бір-бірімен тәртіпсіз жалғасып жатқан, атипті эндотелий клеткаларымен астарланған майда қан тамырларынан құралған.

Остеосаркома

сүйектің қатерлі ісігі. Ол негізінен ұзын сүйектерде кездеседі.

Хондросаркома

сирек кездесетін, шеміршек клеткаларынан өсетін ісік.

Меланин түзуші тіннің ісіктері.

Алғашқы меланин түзуші жасушалар (меланоциттер) теріде, көздің нүрлы қабықшасында және ми қабықтарында дамиды. Теріде әрбір он негіздік (базалдық) жасушаға бір меланоцит жасушасы тура келеді. Меланин түзуші жасушалардан: пигменттік невустар (тума ақаулар) және меланомалар (нағыз ісіктер) дамиды.

Пигментті невус

Пигменттік невустар балалардағы ең көп кездесетін тума ақаулар қатарына жатады. Олар теріде жекелеген немесе өте коп, қоныр түстегі жалпақ болып келеді.

Меланома

Меланома аса қатерлі ісіктер қатарына жатып, меланоцит клеткаларынан дамиды. Меланома өте тез гематогендік лимфогендік метастаз бергендіктен, организмде меланин мөлшері көбейіп, тері қараяды немесе меланин зәрмен шыға бастайды.