Ешкі шаруашылығы

Ешкі шаруашылығы құнды және жоғары өнім беретін малшаруашылығы болып саналады. Ешкі түбіті - малдан алынатын талшықтардың ең жіңішке түрі, жақсы иірілу қаблеттілігі, жеңілдігімен, иілгіштігімен ерекшеленеді, орташа беріктілікпен және жылу өткізгіштілігінің аздығымен сипатталады. Ешкі сүті де бағалы өнім болып енеді. Ол өзінің физика- химиялық бірқатар ерекшеліктерінің арқасында балаларга жэне асқазан-ішек ауруларымен ауыратындар үшін емдік қасиеті бар тағам.

Ешкі шаруашылығы

Сүтті бағытттағы ешкі шарауашылығы

Етті бағыттағы ешкі шаруашылығы

Жүнді бағыттағы ешкі шаруашылығы

Түбітті бағыттағы ешкі шаруашылығы

- заанен;

тоггенбург;

нубі;

аппенцель.

қара бенгаль;

боер.

ангор;

советтік жүнді.

тибет;

орынбор;

придон;

таулы - алтай.

Әлемде өндірілетін сүттің шамамен 2 % ешкі сүтінің үлесіне тиеді, ал кейбір мемлекеттерде бұл өнімнің үлесі өте жоғары. Мысалы, Грекияда өндірілетін ірімшіктің 85%, йогурт пен іркітті ірімшіктің 65 % дайындауда ешкі сүттері пайдаланылады.

Сүтті ешкі шаруашылығы

Заанен тұқымы;

Тоггенбург тұқымы;

Нубі тұқымы;

Аппенцель тұқымы;

Мегрель тұқымы.

Сүтті бағытқа жататын тұқымдар:

Бұл тұқымның ешкілері орасан зор төлдегіштігімен, жетілгіштігімен және өнімділігімен ерекшеленеді. 100 аналықтан 180-250 лақ алынады, сауын мауысымы 10-11 ай. Бір бастан сауын мауысымында орташа шамамен 600-700л, кейбір ешкілерден 1000л астам сауылады. Сүттің майлылығы орташа шамамен - 3, 8-4, 5%. Отаны - Швецария.

Заанен тұқымы

Асылтұқымды аналықтарының шоқтығының биіктігі 70-75 см; олардың салмағы 45-55 кг, текелері 60-70 кг тартады. Ешкілердің түсі- қоңыр. Мұрынның бойы бойынша параллельдік ақ жолақтар бар. Құлақтары, сирақтары ақ түсті. Сүт өнімділігі сауын маусымында 400 - 1000л ауытқиды. Сүттің құрамныдағы май мөлшері орташа шамамен - 4%.

Тоггенбург тұқымы

Мегрель тұқымы

Бұл тұқымның ешкілері Батыс Грузияда және осы мемлекеттің Сванетия, Абхазия, Аджария, Оңтүстік Осетия аймақтарында өсіріледі.

Мегрель тұқымы

Қорытынды

Ешкі сүті- аса бағалы тағамдық өнім. Организмге оның құрамды бөлігінің 95-98 %-ы сіңеді.

Бүгінде ғалымдар ешкі сүтінің емдік және аурулардың алдын алуда, әсіресе, анемияда, тағамдық аллергияда, туберкулезде, асқазан, ішек-қарын жолдарының ауруларында, диабетте, диатезде өте пайдалы екенін анықтаған. Ешкі сүтінде басқа мал түрлеріне қарағанда витаминдер мөлшері көбірек екендігі анықталған. Сондықтан ешкі шаруашылығындағы сүтті бағытты дамыту керек деп ойлаймын.