Азық және азық қоспаларына қойылатын талаптар




Презентация қосу
М.О.Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан Мемлекеттік Университеті
“Ауылшаруашылық ғылымдары” жоғары мектебі
“Мал шаруашылығы өнімдерінің технологиясы” кафедрасы
“Ауыл шаруашылығы малдарын азықтандыру”пәні

ПРЕЗЕНТАЦИЯ
Мал азығына қойылатын мемст
талаптар

Оқытушы: доцент,а.ш.ғ.к. Теңлибаева А.С.
Студент: Cейітхан Ақниет
Тобы: АП-16-7к
Жоспар:
I “Стандарттау” терминіне түсініктеме
II Азық және азық қоспаларына қойылатын талаптар
III Мал азық түрлеріне қойылатын мемст талаптар
IV Қорытынды
V Пайдаланылған әдебиеттер
Стандарттау:

«Стандарт» сөзін ағылшын тілінен аударғанда норма және
үлгі деген мағынаны білдіреді.
Қазақстан Республикасының «Техникалық реттеу туралы»
заңында және Мемлекеттік стандарттау жүйесінде
«Стандарттау» термині анықтамасы келесідей:
Стандарттау - нақты қойылып отырған және ықтимал
мiндеттерге қатысты көпшiлiкке ортақ, көп мәрте және
ерiктi пайдалану үшiн ережелер белгiлеу арқылы өнiмге,
көрсетiлетiн қызметке және процестерге қойылатын
талаптарды ретке келтiрудiң оңтайлы деңгейiне қол
жеткiзуге бағытталған қызмет.
Стандарттаудың негізгі мақсаты:

Іс-әрекеттегі, жоспарланған
және болашақ міндеттерді
шешу үшін орнатылған
ережелерді, талаптарды кең
және көпмәрте қолдану
арқылы бір немесе бірнеше
салада тәртіптіліктін қолайлы
деңгейіне қол жеткізу.
Халықаралық стандарттау – кез келген
мемлекеттің сәйкес органдарының қатысуы
үшін ашық стандарттау бойынша жұмыстар.
Мемлекетаралық стандартау -
Халықаралық стандарттау бойынша мемлекетаралық мүддемен
жұмыстардың нәтижесі болып, қатысушы сипатталатын объектілерді
мемлекеттер қолданатын халықаралық
стандарттар есептелінеді.
стандарттау бойынша іс-әрекет.

Стандарттау
Ұлттық стандарттау – белгілі бір
Өңірлік стандарттау - әлемнің мемлекеттегі стандарттау. Сонымен
белгілі бір географиялық саяси қатар ұлттық стандарттау әртүрлі
және экономикалық деңгейде жүргізілуі мүмкін:
аймақтарының мемлекеттерінің мемлекеттік деңгейде, салалық
сәйкес органдарының қатысуы деңгейде, ассоциациялар деңгейінде,
өңдірістік фирмалар және кәсіпорындар
үшін ашық стандарттау бойынша деңгейінде.
жұмыстар.
Стандарттаудың негізгі міндеттері:

-дайындаушы, сатушы және тұтынушы арасындағы түсінушілікті
қамтамасыз ету;
-мемлекет пен тұтынушылардың мүдделеріне қатысты өнім, үрдіс
және қызмет түрлеріне қолайлы талаптарды орнату;
-өнімнің өзараалмасуы және салыстыруы бойынша талаптарды
орнату;
- өнімнің сипаттамалары мен көрсеткіштерінің келісілуі,
- метрологиялық ережелер мен талаптар орнату;
-өнімді, үрдісті және қызметті сертификаттаудың және сапаны
бақылау мен бағалаудың нормативтік-техникалық қамтамасыз
етілуі;
-материалдың, энергияның және жұмыстың жұмсалуын төмендету
үшін технологиялық үрдістерге талаптар орнату,
-технико-экономикалық және әлеуметтік ақпараттарды жіктеу мен
кодтаудың жүйесін құру және енгізу;
-мемлекеттік және мемлекетаралық әлеуметті-экономикалық және
ғылыми-техникалық бағдарламалардың нормативтік қамтамасыз
етілуі;
-өнімнің негізгі көрсеткіштері туралы ақпараттармен тұтынушыларды
қамтамасыз ету үшін каталогтау жүйесін құру;
-стандарттаудың әдістерімен құралдарының Қазақстан
Республикасының заңнамаларының орныдалуына көмектесу.
"Азық және азық қоспаларының қауіпсіздігіне
қойылатын талаптар" техникалық регламент

2002 жылы 10 шілде: Қазақстан Республикасының
«Ветеринария туралы » .

2004 жылы 9 қараша: «Техникалық реттеу туралы».

2007 жылы 21 шілде: «Тамақ өнімдерінің қауіпсіздігі
туралы».
Қазақстан Республикасының аумағында азық және азық
қоспалары айналымының қауіпсіздігіне қойылатын талаптар

Ішкі сауда объектілерінде азық және азық
қоспаларын сату және қолдану, сондай-ақ
әкелу (импорттау) кезінде азық және азық
қоспаларының нақты түрлеріне
қолданыстағы нормативтік құжаттарға
сәйкес азық және азық қоспаларын
қабылдау, бақылау.
Дайындаушының,жеткізушінің
және (немесе) сатушының
таңбалауында және (немесе)
ілеспе құжаттарында азық және
азық қоспалары туралы
ақпараттың болуы.
Сатуға мыналар жіберілмейді:
жарамдылық мерзімі өткен азық және азық
қоспалары;
анық бұзылу белгілері бар азық және азық
қоспалары;
шығарылған жерін растайтын құжаттары жоқ немесе оларға
қатысты ақпараты жоқ азық және азық қоспалары;
Астық сақтау қоймаларының
аумағы қоршаулы және
Сақтау кезінде астық атмосфералық жауын-шашын
қауіпсіздігіне суағарларға бұрылған қатты
қойылатын талаптар жабыны болуы тиіс.

келіп жатқан астықты өлшеу;
астықты механикаландырылған
жолмен түсіру;
астықты алдын-ала Астықты сақтау экологиялық, құрылыс,
қалдықтазартқышта тазалау; өрт, санитарлық, фитосанитарлық
дымқыл және су астықты талаптарға жауап беретін, астық
кептіру; қауіпсіздігін қамтамасыз ететін астық
дымқыл астықты уақытша сақтау қоймаларында жүзеге асырылады.
орналастыру;
астықты айырғыштарда
тазалау;
тазаланған астық пен
қалдықтарды өлшеу;
өңделген астықты астық
қоймаларына орналастыру;
Бидайдың, қара бидайдың, арпаның, күнбағыстың,
қарақұмықтың, тарының, сұлының
ең жоғарғы қызуы
кептіру агенті 70 оС
40 оС

Бұршақты дақылдар мен күріште

ең жоғарғы қызуы
кептіру агенті 60 оС
35 оС
Сүрлем сапасына қойылатын талапатар
(МСТ 23638-79)
Көрсеткіштер Кластар
I II III
Жағымды жеміс-көкөніс Жаңа піскен қара бидай
иісті нанының сірке
қышқылының иісі
Күнбағыс: құрғақ зат % 18 15 12
каротин 60 40 30
шикі күл 13 15 17
шикі протеин 10 8 8
Бұршақ тұқымдастарда: 14 12 10
шикі протеин
Бұршақ - астық 12 10 8
тұқымдастарда:
шикі протеин
Бір жылдық шөп: 18 15 12
құрғақ зат
Май қышқылы 0,1 0,2 0,3
Қышқылдығы,pH 3.9-4.3 3.9-4.3 3.8-4.5
Жүгері сүрлеміне қойылатын талапатар

Көрсеткіштер Аймақ Кластар
I II III
I-III Тартымды жеміс-көкөніс иісті Жаңа піскен
қара нан, сірке
қышқылының
иісі болуы
мүмкін
Құрғақ зат % I 30 30 25
II 25 23 21
III 18 15 12
Каротин % I 20 20 10
II 40 30 20
III 40 40 40
Қышқыл, pH % I 4,0-4,3 3,4-4,3 3,8-4,5
II 3,9-4,3 3,8-4,3 3,8-4,5
III 3,9-4,3 3,7-4,3 3,6-4,4
Шикі күл % I-III 10 12 15
I-аймақ Алматы,Ақтау,Жамбыл,Қызылорда
II-аймақ Ақтөбе,Қарағанды,Батыс Қазақстан
III-аймақ Қазақстанның қалған облыстар
Астықтың зиянкестермен
залалдануына, түсі мен иісі
Сақтау кезінде тұқымдық бойынша бақылау қойманың
астықтың ылғалдылығы: жеке секциялары немесе
элеватордың силостары
бойынша іріктелген сынамалар
бойынша, астықтың
бидай, қара бидай, арпа, асбұршақ, 14% температурасына қарай
сұлы, тритикале, жүгері, ноқат, мынадай мерзімдерде:
қытай бұршақ
күнбағыс, көкнәр тұқымдары, мақта 10.0%
шиті
күріш, жасымық, сиыржоңышқа 15.0% +15 o С-дан жоғары 10 күнде
құмай, арыш, мақсары, майлы 13.0% температура кезінде бір рет
зығыр, сора
қыша 12.0% +15 o С-дан +5 о С-ға 15 күнде
тары 13.5% дейінгі температура бір рет
жер жаңғақ 11.0% кезінде
күнжіт, кенедән 9.0%
+5 o С-дан төмен айына
температура кезінде 1рет
жүргізіледі
Астықта болуына жол берілмейтін тірі
зиянкестер тізбесі

Атауы Латынша атауы
Қамба бізтұмсығы Sitophilus granarius L.
Күріш бізтұмсығы Sitophilus oryzae L.
Ұнның үлкен қара қоңызы Tenebrio molitor L.
Ұнның кіші қара қоңызы Tribolium castaneum Hbst.
Кіші шоқпар мұртты қара қоңыз Tribolium confusum Duv.
Суринам ұн жемірі Oryzaephilus surinamensis L.
Жирен ұн жемірі Laemophloeus testaecus F.
Қойманың күрең тері жемірі Attagenus simulans Sols.
Тері жемірі Dermestes lardarius L.
Кілем қоңызы Attagenus piceus Oliv.
Өзгермелі трогодерма Trogoderma variabile Ball.
Ала түсті тері жемірі Trogoderma versicolor Creutz.
Қорытынды:

Мал азығы деп физиологиялық тұрғыдан мал
қорегіне жарамды, денсаулығы мен өнімділігіне
зиянсыз,тіршілігіне қажетті қоректік және
биологиялық әсерлі заттарды жеткізетін өнімдерді
айтады. Яғни, азықтың мал организмі үшін,
пайдасы өте зор.Сондықтан да, мал азықтарын
дайындау, сақтау,қолдану технологияларын мемст
талаптарға сәйкес қолдана отырып дайындайтын
болсақ:мал физиологисына,өнім
сапасына,денсаулығына,экологиялық және
экономикалық жағдайлардды,азық сақтау кезінде
болатын шығындарды азайтып,сақтау барысында
өнім сапаларын барынша арттырар едік.
Пайдаланылған әдебиеттер:
Омарқожаұлы Н. Мал азықтандыру пәнiнiң практикумы : жоғары оқу
орындары малшаруашылығы және малдәрiгерлiгi мамандықтарының
студенттерiне арналған оқу құралы / Н. Омарқожаұлы ; Қаз. ұлттық
аграрлық ун-ті. - Алматы : "Агроуниверситет", 2004. - 181 б.
Омарқожаұлы Н. Мал азығын бағалау және малды азықтандыру : оқулық
ҚР Білім және ғылым министрлігі жоғары оқу орындары студенттеріне
арналған рұқсат берді / Н. Омарқожаұлы. - Алматы : ИздатМаркет, 2005. -
288 б.
Қазақстанда мал мен құс азықтандыру және азық дайындау технологиясы :
Анықтамалық / А. Ә. Төреханов, Н. Ә. Жазылбеков, М. А. Кинеев. -
Алматы : Бастау, 2006. - 452 б.
Ауыл шаруашылық малдарын азықтандыру практикумы : /Дәрібаев А.,
Әткешов Ж.С. – Алматы, 1994-500б.
«Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы
«Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998.
«Маңғыстау өсімдіктерінің каталогы», Ақтау, 2006.

Ұқсас жұмыстар
ТАҒАМ ӨНІМДЕРІНІҢ ҚАУІПСІЗДІГІ
Азық - түлік қауіпсіздігі жүйесінің компоненттері
ТАМАҚ ӨНІМДЕРІНІҢ ҚАУІПСІЗДІГІ
АЗЫҚ - ТҮЛІК ҚАУІПСІЗДІГІ СРС
АЗЫҚ-ТҮЛІК ӨНІМДЕРІНІҢ САПАСЫН СЫНАУ ЖӘНЕ БАҚЫЛАУ
Тағам өнімдерінің қауіпсіздігінің менеджменттік жүйесі
Тамақ өнімдерінің қауіпсіздігі туралы
Рационалды тамақтану теориясының мінездемесі
Тағамның санитариялық қауіпсіздігіндегі ветеринариялық қызметтің маңызы
Құрамында фотосенсибилизаторлары бар азықтар
Пәндер