Экологияның даму тарихы, табиғи ресурстар және Қазақстанның негізгі экологиялық аймақтары

МАРАТ ОСПАНОВ АСТЫНДАҒЫ БАТЫС ҚАЗАҚСТАН МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ

ФАКУЛЬТЕТ: ЖАЛПЫ МЕДИЦИНА

КАФЕДРА: ЖАЛПЫ ГИГИЕНА ЖӘНЕ ЭКОЛОГИЯ

Орындаған: Шарапова Айғаным

Тексерген: Тәменова Ажар

Экологияның даму тарихы

Жоспары

Табиғи қорлар және оның түрлер

Атмосфераны ластайтын зиянды заттар

Экологиялық аймақтар

Экология грекше oikos-үй, тұрақ, мекен, logos-ғылым «мекен еткен табиғи орта туралы білім» деген мағынаны білдіреді.

Табиғат-АНА

Экология-тірі организмдердің бір-бірімен қарым-қатынасын зертейтін ғылым

Экология ғылымының қалыптасу кезеңдері: I кезең - Биоэкологиялық зерттеулердің алғашқы кезеңі. II кезең - Экология ғылымының даму кезеңі. III кезең - Экология ғылымының өрлеу кезеңі.

Адамзат және атмосфера

Атмосфера- ғаламшарымыздың ғарыш кеңістігімен шектесіп жатқан бөлігі.

Атмосфераны ластайтын зиянды заттар.

Экологилық айматар:

Арал теңізі

Каспий теңізі

Балқаш көлі

Семей өңірі

Каспий теңізі

Каспий теңізі - жер шарындағы бірден-бір тұйық су айдыны. Оның көлемі - 380 мың км². Каспий теңізінің басты экологиялық жағдайлары. Біріншіден, су деңгейінің көтеріліп құстар мен жануарлардың мекенін басып қалуы. Екіншіден, теңіз деңгейінің көтерілуі ауа мен топырақтың ластануына, одан әрі экологиялық апатқа апарды. Үшіншіден, су деңгейінің көтерілуінен теңіз жағалауындағы мұнай ұңғымаларын, балық комбинаттарын, елді мекендерді су басып едәуір шығынға ұшыратты. Төртіншіден, мұнай игеруге шетелдік инвесторларды тарту Каспий теңізінің экологиясын одан әрі шиеленістірді. Мінекей осындай себептердің көбейуінен Каспий теңізі нәтижесінде экологиялық аймаққа айналды.

Арал теңізі

Аралдың апатқа ұшырағанға дейінгі көлемі, жағдайы - 1066км².

Тереңдігі - 30-60м.

Тұздылығы - 10-12%.

Аралдың апатқа ұшырағаннан кейінгі көлемі, жағдайы - 2 есеге қысқарды.

Тереңдігі - 23м.

Тұздылығы - 40%.

Балқаш көлі

Балқаш көлі - Қазақстандағы ең ірі экожүйелердіңбірі. Көл Балқаш-Алакөл ойысында орналасқан. Көлемі - 501 мың км², ұзындығы - 605км, ені 9-74км аралығында, тереңдігі - 26м. Ұзақ жылдар тіршілігі тұрақты болып келген су айдынының қалыпты жағдайы өзгере бастады. Балқаш көлінің экологиялық жағдайының нашарлауы себебі - Қаратал, Лепсі, Ақсу өзендерінің мол суының Балқаш көліне жетпей суармалы егістікке жұмсалуынан. Аталған антропогендік жағдайлар Балқаш көлінің жағдайын шиеленістіріпжіберді.

Семей полигоны

Республикамыздың аумағында ядролық қарулардың сыналғаны әлемге әйгілі. Полигондар аймағы ұзақ жылдар бойы құпия сақталынды. Тек Семей полигоны ғана көпшіліктің назарында болып, қалған сынақ аймақтарынан жұрт беймәлім еді. Шын мәнінде, қазақ даласының шамамен 19 млн га жері 40 жыл бойы ядролық сынақтың полигоны болды. Ол жерлер Семей, Азғыр, Нарын, Тайсойған т. б. Полигондардың ішінде Семей өңірі-ең көп зардап шеккен аймақ. Мұнда атом қаруын сынаудың ғылыми орталығы орналасқан. Ол - Курчатов қаласы. Атом сынақтарының ордасы аталып, ең көп зардап шеккен экологиялық аймаққа айналды.