Жұмыс орнындағы ультрадыбыс әсерінің алдын - алу шаралары

Презентация қосу

М.Оспанов атындағы Батыс Қазақстан
Мемлекеттік Медицина Университеті

Студенттің өзіндік жұмысы
Мамандығы: Стоматология
Пәні:Еңбек қорғау.
Курс: 3
Тақырыбы:Жұмыс орнындағы инфра және ультрадыбыс әсерінің
алдын-алу шаралары.
Орындалу түрі: презентация

Орындаған: Нурсейтова Роза
Группа: 303
Тексерген: Куспангалиева Г.С.

Ақтөбе 2017 жыл
Жоспары:
I.Кіріспе
II.Негізгі бөлім
1. Ультрадыбыс. Жұмыс орнындағы

ультрадыбыс әсерінің алдын-алу
шаралары.
2. Инфрадыбыс.Жұмыс орнындағы

инфра дыбыс әсерінің алдын-алу
шаралары.
III.Қорытынды
IV.Пайдаланылған әдебиеттер
Инфрадыбыс – дыбыс толқынының тербелісі >
20 Гц.

Инфрадыбыстық тербелістердің пайда болу
табиғаты естілетін дыбыстың табиғатымен
бірдей. Бірдей заңдылықтарға бағынады.
Дыбыс деңгейімен байланысты түсініктен
басқа бірдей математикалық аппарат
қолданылады.

Ерекшелігі: энергияның аз жұтылуы, яғни
едәуір қашықтыққа таралатындығы.

Инфрадыбыс көздері: секундына 20 кем
циклдік жиілікпен жұмыс істейтін құрылғы.

Зиянды әсері: орталық жүйке жүйесіне әсер
етеді (қорқыныш, үрей, тербелулер, т.б.).
Адамға қауіптілігі

Инфрадыбыстық тербелістердің диапазоны
адамның жеке органдарының ішкі жиілігімен
сәйкес келеді (6-8 Гц), сәйкесінше, резонанс
туындап зардабы ауыр болуы мүмкін.
Дыбыс қысымының 150 дБ дейін көбеюі ас
қорыту функцияларының және жүрек ритмінің
өзгерісіне әкеп соқтыруы мүмкін. Есту және
көруден айырылуы мүмкін.
Инфрадыбыстың
нормалануы

ҚН 22-74. Нормативті
параметр болып
орташа геометриялық
жиіліктері бар: 2, 4, 8,
16 Гц 105 дБА, 32 Гц,
102 дБА октавті
жолақтардағы дыбыс
қысымының
логарифмдік
деңгейлері табылады.
Қорғаныс шаралары:
1) инфрадыбысты пайда болу көзінде азайту;
2) жеке қорғаныс құралдары;
3) жұтылу.
Бақылау құралдары: ФЭ-2 фильтрі
бар ШВК типті шу өлшегіш, RFT типті діріл
акустикалықаппаратура.
Ультрадыбыс (лат. ultra –
шектен тыс, үстінде және
дыбыс) – адам құлағына
естілмейтін жиілігі 20 кГц-тен
жоғары серпімді толқындар.
Ультрадыбысты жануарлар
(жарғанаттар, балықтар,
жәндіктер) қабылдай алады.[1][2]

Ультрадыбыстар, керісінше,
физикалық және
технологиялық әдістерде
кеңінен қолданылып отыр. Бұл
дыбыстарды адамдар арнайы
құралдардың көмегімен естиді
және қабылдай алады.
Ультрадыбыс толқындарының
басты ерекшелігі — оларды
дыбыс көзінен белгілі бір
бағытта таралатындай етіп
бағыттауға болады.
Дыбыстың шағылу құбылысына теңіз тереңдігін
өлшеуге арналған құрал — эхолоттың және су
астындағы нысаналарды табу үшін қолданылатын
сонардың (лат. sound navigation and ranging —
"дыбыстық навигация және кашықтықты өлшеу"
деген сездерден) құрылысы негізделген. Шағылған
ультрадыбысты пайдаланып, нысананың орнын
анықтау тәсілі эхолокация деп аталады. Кеме
табанына орнатылған құралдардың көмегімен
белгілі бір бағытта ультрадыбыстар жіберіледі. Бұл
дыбыстар теңіз түбінен немесе ізделінді нысанадан
шағылып, бір мезеттен кейін кемеге қайта оралады.
Кемедегі өте сезімтал аспаптардың көмегімен
тіркелетін бұл толқындар электр импульстеріне
түрлендіріледі де, экранда, мысалы, сүңгуір
кайықтың кескіні пайда болады. Теңіз суындағы
дыбыс жылдамдығын және дыбыстың жіберілген
мезеті мен қабылданған мезеті арасында өткен
уақытты біле отырып, теңіз тереңдігі немесе су
астындағы нысанаға дейінгі кашықтық анықталады.
Медицинада ультрадыбыс адам денесін
ультрадыбыстық тексеру (сканерлеу) үшін
пайдаланылады. Сүйек, май және бұлшық еттер
ультрадыбысты түрліше шағылдырады. Электр
импульстеріне түрлендірілген бұл шағылған
толқындар экранда кескін береді.
Ультрадыбыстық тексеру жолымен сырқат адамның
денесіндегі әртүрлі ауытқулар — қатерлі ісіктер,
дене мүшелері пішінінің өзгерулері анықталады.
Ультрадыбыстың көмегімен тастар ұнтакталады,
металдарды және аса қатты материалдарды кесу
және дәнекерлеу жүзеге асырылады.
Алайда ультрадыбысты адамның ұзақ уақыт бойы
қабылдауы жүйке жүйесіне әсер етеді, қанның
құрамының, сапасының және қысымының өзгеруін,
бас ауруын тудырады, құлақ та естімей қалуы
мүмкін.
Ультрадыбыстарды дельфиндер, иттер,
жарқанаттар және басқа да тіршілік иелері
шығарады. Мысалы, жарқанаттың
ультрадыбыстық гидролокаторлары адам жасаған
ең күшті деп есептелетін радио және
гидролокаторлармен салыстырғанда мүлтіксіз
жетілген.
Ультрадыбыстың әсері.
Ультрадыбыс дегеніміз 2 х 104 нен 1013 Гц жиілік толқынды айтады. әдетте 20
КГц жиіліктегі механикалық тербелістер адам құлағымен қабылданбайды. Ол
дыбыс қысымының бірлігі децибелмен өлшенеді. Ультрадыбыс табиғатта кеңінен
таралған. өндірісте ол шудың қосымшасы болып, мысалы реактивті двигателдер
жұмысында, газ трубалары және басқада процестерде. Ультрадыбыстар
механикалық және электромеханикалық әдістермен алынады. өндірісте
магнитострикциялық және пьезоэлектрлік сәулелерді қолданады. Біріншісі
төмен жиіліктегі ультрдыбыстарды алу үшін алу үшін (200 КГц), екіншісі 50 МГц
дейінгі жиіліктегі ультрадыбыстарды алуға қолданады. Төмен жиіліктегі
ультрадыбыстар ауауда жақсы таралады. Ол жоғарлаған сайын ауадан таралу
жиіліктері төмендейді. Қысқа толқынды жоғары жиіліктегі ультрадыбыстар
ауада мүлдем таралмайды. Газды сұйықтыққа қарағанда ультрадыбыстар аз
жұтады. Ультрдыбыстардың тесуші әсері медицинада және өндірісте кеңінен
қолданады. Ультрадыбыстың көмегімен сварка, пайка, бөлшектерді тазалау,
сұйықтықтарды стерилдеу, бұрғылау, кесу, шлифовка және полировка жүзеге
асады.
Кәсіпорындағы ультрадыбыстың зияны
Санитарлық талаптар мен ережелерге сәйкес кәсіпорындарындағы дыбыс
қысымының өндірістік орындарындағы ультрадыбыстардың рұқсат етілетін
жиіліктері 20 КГц дыбыс қысымы 100 дБ-де, 40 КГц – 110 дБ құрайды.
Ультрадыбыстар жүйке жүйесіне әсер етіп, жүрек тамыр, эндокриндік жүйедегі
зат алмасу процестерінің бұзылыстарына әкеледі. Сонымен қатар жасуша
мембраналарының өтімділігінің бұзылыстарына әкеледі. Кавитирлеуші
сұйықтықпен қатынаста болған қол қолдың кәсіптік ауруларына әкелуі мүмкін.
Церебралды микроорганикалық симптоматика болуы мүмкін. Клиникалық
ағымына байланысты 3 кезеңін бөледі: 1) алғашында - вегетатамырлы
дистонияның аяқтардағы вегетативті невралгиялық синдромдары басымырақ
болады; 2) шамалы айқындықта – астеновегетативті синдромдар мен қолдағы
вегетативті полиневропатия симтомы; 3) айқын – таламиялық гипоталамиялық
көріністермен диэнцефалды патология. Аз энергия мен жоғары жиіліктегі
ультрадыбыстармен байланыстары бар еңбек гигиенасы сұрақтарының маңызы
зор. Ультрадыбыстардың әсеріне жүйелі түрде әсер ететін жұмыспен әсері бар
мамандарда қолдардың вегетативті полиневриті дамуы мүмкін. Негізгі
шағымдары – алақанның тершеңдігі, қол саусақтарының жансыздануы.
Қолдардағы гипестезия түріндегі полиневрит анықталынады, тырнақ
капилляроскопиясы кезінде капиллярлардың спазмдары немесе спастикалық
атониясы дамиды.
Емі.
Вегетативті полиневрит кезінде емдік шаралар қолданылады. Процестердің
айқындылық деңгейлеріне байланысты қолдың вегетативті полиневриттері
кезінде еңбек ету қабілетінің сараптамасының сұрақтары шешіледі. Ол
болмаған кезде немесе ауырсыну синдромы аз айқындылықта болса,
жұмыс қабілеті сақталынады. Жиі парестезия немесе ауырсыну
сезімдерімен жүретін вегетативті тамырлар немесе сезімталдықтың
бұзылуларының айқындылығы кезінде, науқастар ультрадыбыспен
байланыстары бар жұмыстардан шектелінеді. Алдын алу шаралары дыбыс
қысымының адам ағзасына әсерлерін төмендетуге арналған. Яғни оған
ультрадыбыспен қатынаста болатын уақыт ұзақтығының қысқаруы,
дистанционды басқаруларды қолдану, электромагниттік толқындардан
дыбыстарды шектейтін экрандарды қолданулар, жеке басының қорғаныс
заттарын қолдану жатады. Ультрадыбыспен қолдардың байланысын үзу
мүмкін болмаған жағдайларда резиналы перчаткаларды қолданады.
Құралдардаың шектейтін қол саптары болу керек. Кезеңді түрде 12 айда
бір рет, жұмыс басталғаннан кейін алғашқы 36 айда бір рет медициналық
қараудан өту керек. Барлық тексерушілерге суықтық сынамасын,
вибрациялық сезімталдықтарын тексеру керек. Шеткі тамырлардың
ангиоспазмы, Рейно ауруы, облитерирлеуші эндартериит, шеткі жүйке
жүйеснің сүлелі аурулары ультрадыбыспен байланыста болатын
жұмыстанр үшін медициналық қарсы көрсеткіш болып табылады.
Ультрадыбыстың әсері
Ультрадыбыс дегеніміз 2 х 104 нен 1013 Гц жиілік толқынды айтады. әдетте 20 КГц
жиіліктегі механикалық тербелістер адам құлағымен қабылданбайды. Ол дыбыс
қысымының бірлігі децибелмен өлшенеді. Ультрадыбыс табиғатта кеңінен
таралған. өндірісте ол шудың қосымшасы болып, мысалы реактивті двигателдер
жұмысында, газ трубалары және басқада процестерде. Ультрадыбыстар
механикалық және электромеханикалық әдістермен алынады. өндірісте
магнитострикциялық және пьезоэлектрлік сәулелерді қолданады. Біріншісі төмен
жиіліктегі ультрдыбыстарды алу үшін алу үшін (200 КГц), екіншісі 50 МГц дейінгі
жиіліктегі ультрадыбыстарды алуға қолданады. Төмен жиіліктегі ультрадыбыстар
ауауда жақсы таралады. Ол жоғарлаған сайын ауадан таралу жиіліктері
төмендейді. Қысқа толқынды жоғары жиіліктегі ультрадыбыстар ауада мүлдем
таралмайды. Газды сұйықтыққа қарағанда ультрадыбыстар аз жұтады.
Ультрдыбыстардың тесуші әсері медицинада және өндірісте кеңінен қолданады.
Ультрадыбыстың көмегімен сварка, пайка, бөлшектерді тазалау, сұйықтықтарды
стерилдеу, бұрғылау, кесу, шлифовка және полировка жүзеге асады. Сонымен
қатар ультрадыбысты молекулярлы физикада, биологияда және медицинада
әртүрлі химиялық реакцияларды жүргізу кезінде еру процестерін жеделдету үшін
қолданылады. Жұмыс орындарындағы дыбыс қысымдарының жиілік деңгейі 18, 20,
22, 24 КГц – тен 80-нен 120 дБ және одан жоғары деңгейде тербеледі. Санитарлық
талаптар мен ережелерге сәйкес кәсіпорындарындағы дыбыс қысымының
өндірістік орындарындағы ультрадыбыстардың рұқсат етілетін жиіліктері 20 КГц
дыбыс қысымы 100 дБ-де, 40 КГц – 110 дБ құрайды. Ультрадыбыстар жүйке
жүйесіне әсер етіп, жүрек тамыр, эндокриндік жүйедегі зат алмасу процестерінің
бұзылыстарына әкеледі.
Қорытынды
Қорыта айтқанда, Жұмыс орнындағы инфра және ультрадыбыс
әсерінің алдын-алу шаралары дыбыс қысымының адам ағзасына
әсерлерін төмендетуге арналған. Яғни оған ультра және инфра
дыбыспен қатынаста болатын уақыт ұзақтығының қысқаруы,
дистанционды басқаруларды қолдану, электромагниттік
толқындардан дыбыстарды шектейтін экрандарды қолданулар, жеке
басының қорғаныс заттарын қолдану жатады. Ультра және инфра
дыбыспен қолдардың байланысын үзу мүмкін болмаған жағдайларда
резиналы перчаткаларды қолданады. Құралдардаың шектейтін қол
саптары болу керек. Кезеңді түрде 12 айда бір рет, жұмыс
басталғаннан кейін алғашқы 36 айда бір рет медициналық қараудан
өту керек. Барлық тексерушілерге суықтық сынамасын, вибрациялық
сезімталдықтарын тексеру керек. Шеткі тамырлардың
ангиоспазмы, Рейно ауруы, облитерирлеуші эндартериит, шеткі
жүйке жүйеснің сүлелі аурулары ультрадыбыспен байланыста
болатын жұмыстанр үшін медициналық қарсы көрсеткіш болып
табылады.
Пайдалаылған әдебиеттер

1.Еңбек гигиенасы. Н.Ф.Измерова,
В.Ф.Кириллова, 2008 ж.
2.Руководство по гигиене труда
(под ред.В.Ф.Кириллова) 2001 г.
3.Интернет ақпараттары
Презентацияға қойылатын талаптар
№ Орындау критериі 0-0,1 0,2-0,3 0,4-0,5
1. Презентацияны рәсімдеу
2 Презентацияның 4 компоненті
3. БӨЖ тақырыбының маңыздылығы
4. Мазмұны
5 Қортынды/ұсыныстар
6. Әдебиеттер
7 Материалды игеру және регламент
сақтау
8. БӨЖ кестесіне сай уақытылы
тапсырылуы
Қорытынды

0-0,1 критерий орындалмаған
0,2-0,3 критерий ескертулермен орындалған
0,4-0,5 критерий орындалған
[12:49:55] YahНайдено 0% совпадений по адресу: http://adilet.zan.kz/kaz/docs/P1200000366
[12:49:58] YahНайдено 1% совпадений по адресу: http://adilet.zan.kz/kaz/docs/P980001382_
[12:50:00] YahНайдено 0% совпадений по адресу: http://adilet.zan.kz/kaz/docs/U1300000464
[12:50:05] YahНайдено 1% совпадений по адресу:
http://www.emer.gov.kz/index.php?option=com_content&view=category&layout=blog&id=181&Itemid=136&lan
g=kz
[12:50:06] YahНайдено 0% совпадений по адресу: http://adilet.zan.kz/kaz/docs/V1100007198
[12:50:09] YahНайдено 0% совпадений по адресу: http://adilet.zan.kz/kaz/docs/P100000867_
[12:50:10] YahНайдено 0% совпадений по адресу: http://studopedia.org/10-187125.html
[12:50:12] YahНайдено 0% совпадений по адресу: https://kk.wikipedia.org/wiki/шудеректері
[12:50:15] YahНайдено 1% совпадений по адресу: http://adilet.zan.kz/kaz/docs/P1200000033
[12:50:21] YahНайдено 1% совпадений по адресу: http://adilet.zan.kz/kaz/docs/U1000001113
[12:50:2Найдено 0% совпадений по адресу: http://sarovzdorov.ru/smi-o-nas/r-pegov-
onkologiya-prioritetnaya-otrasli-zdravooxraneniya/
[12:50:29] YahНайдено 1% совпадений по адресу: http://carcinoma.ru/prevention/index.html
[12:50:31] YahНайдено 1% совпадений по адресу:
http://www.topuniversities.com/universities/marat-ospanov-west-kazakhstan-state-medical-university/undergrad
[12:50:32] YahНайдено 1% совпадений по адресу:
http://zkgmu.kz/ru/informaciya-o-medicinskom-centre-zkgmu-imeni-marata-ospanova
[12:50:33] YahНайдено 1% совпадений по адресу:
http://zkgmu.kz/ru/kafedra-skoroy-neotlozhnoy-medicinskoy-pomoshchi-anesteziologii-i-reanimatologii-s-neyrohiru
rgiey
[12:50:33] YahНайдено 1% совпадений по адресу: http://www.zsmu.edu.ua/tip_226.html
[12:50:33] YahНайдено 1% совпадений по адресу: http://zkgmu.kz/ru/ob-universitete-0
[12:50:37] Уникальность текста 90%© (Проигнорировано подстановок: 0%)

Ұқсас жұмыстар

Діріл ауруы

Шудан қорғану

Инфрадыбыстың биологиялық әсері

Зиянды және қауіпті өндірістік факторлар

Кәсіби аурулар жиынтығын сипаттайтын

Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін

Ультрадыбыс - адам құлағы естімейтін, жиілігі

Өндірістік гигиена және санитария

Антропогендік ластану

Еңбекті қорғауды басқарудың жаңа жүйесінің негізгі аспектілері

Пәндер