Платон туралы

Презентация қосу

философиясы
Платон туралы
Платон (көне грекше: Πλάτων,
б.з.д. 427 — 347) — ежелгі грек
философы, математик,
Сократтың шәкірті, еуропалық
идеализм философиясының
негізін салушы. Платон оның
лақап аты болып, жауырыны
кең болғандықтан "жалпақ",
"кең" деген мағынада Платон
деп аталған. Платонның шын
есімі — Аристокл.
Платон идеализмнің негізін қалаушы. Оның
идеалистік ілімінің басты ережелері:

- материалдық заттар өзгермелі, тұрақсыз және уақыт өте келе өз
өмірін тоқтатады;
-қоршаған әлем ("заттар әлемі") уақытша және өзгермелі және шын
мәнінде дербес субстанция ретінде жоқ;
- шын мәнінде тек таза (денесіз) идеялар (эйдос);
-таза идеялар шынайы, мәңгілік және тұрақты;
-кез келген бар нәрсе осы заттың бастапқы идеясының материалдық
көрінісі болып табылады (мысалы, жылқылар дүниеге келіп, өледі,
бірақ олар мәңгілік және өзгермейтін жылқы идеясының іске асуы
болып табылады және т. б.);
-бүкіл әлем таза идеялардың бейнесі болып табылады.

Бірлік

-кез келген болмыстың негізі;
-ешқандай белгілері жоқ (не басы, не соңы, не бөлігі,
не тұтастығы, не нысаны, не мазмұны, т. б.);
-ештеңе жоқ;-кез келген болмыстан жоғары, кез келген
ойлаудан жоғары, кез келген сезімнен жоғары;
-барлық идеялардың, барлық нәрселердің, барлық
құбылыстардың, барлық қасиеттердің (адам
тұрғысынан жақсы, сондай – ақ барлық жаман)
бастамасы.
"Ақыл»

-"бірліктен» туындайды;
-"бірлікпен» бөліседі;
-"бірлікке» қарама-қарсы;
-барлық заттардың мәні;
- жердегі бүкіл тірі дүниені жалпылау.
"Жан»

- "бірыңғай – ештеңе" және "ақыл – бәрі тірі" біріктіретін және
байланыстыратын, сондай-ақ барлық заттар мен құбылыстарды өзара
байланыстыратын жылжымалы субстанция;
- сондай-ақ, Платонға сәйкес, жан дүниелік және жеке адамның жаны
болуы мүмкін; гилозоиялық (тірі) көзқарас кезінде заттар мен жансыз
табиғаттың жаны болуы мүмкін;
- адамның жаны әлемдік рухтың бір бөлігі;
-жан өлмес;
-адам қайтыс болған кезде денесі ғана өледі, жаны жер асты
патшалығында өзінің жер әрекеті үшін жауап беріп, жаңа дене қабығын
алады;
– жан тұрақтылығы мен дене пішіндерінің ауысуы - ғарыштың табиғи
заңы
Гносеология (таным туралы ілім)

Гносеологияға (таным туралы ілім) қатысты Платон өзі жасаған
әлемнің идеалистік картинасынан шығады:
материалдық әлем «идеялар әлемінің" бейнесі ғана болғандықтан,
таным пәні ең алдымен "таза идеялар" болуы тиіс»;
"таза идеяларды" сезімдік таным арқылы тану мүмкін емес
(танымның мұндай түрі сенімді білім емес, тек пікір береді);
"таза идеяларды" тек ақылмен, жоғары рухани қызмет (идеалистік
таным) арқылы тануға болады;
жоғары рухани қызметпен тек дайындалған адамдар ғана айналыса
алады – білімді интеллектуалдар, философтар, сондықтан олар тек
қана "таза идеяларды"көре алады.
Платон философиясындағы мемлекет мәселесі.

Платон өзінің философиясындағы ерекше рөлді мемлекет
проблемасына бөлді. Ол мемлекеттік билік пен заңдардың қажеті
болмайтын идеалды "болашақ мемлекетің« болуын көкседі, алайда
ондай мемлекетті қазір құруға болмайтынын біліп, өз заманындағы
мемлекеттің алты түрін қарастырды:
монархия-бір адамның әділ билігі;
тирания-бір адамның әділетсіз күші;
аристократия-азшылықтың әділ күші;
олигархия-азшылықтың әділетсіз күші;
демократия-көпшіліктің әділ билігі;
тимократия-көпшіліктің әділетсіз күші, әскери көсемдердің,
армияның күші.
Тирания, олигархия және тимократия мемлекеттің әділетсіз
нысандары болып табылады, ал демократия – көпшіліктің әділ
билігі – сирек болатындықтан, ол әдетте, тиранияға, олигархияға
немесе тимократияға айналып кетеді, сондықтан мемлекеттің екі
тұрақты және оңтайлы формалары тек аристократия мен монархия
болуы мүмкін.
Платон философиясының тарихи маңызы:
- алғаш рет философ іргелі шығармалар жинағын қалдырды;
- идеализмнің ірі философиялық бағыты ретінде басталуы

("Платон сызығы" деп аталатын) - материалистік "демократ
сызығының қарама-қарсы болуы»);
-алғаш рет тек табиғат проблемалары ғана емес, сонымен
қатар қоғам – мемлекет, заңдар мен т. б. мәселелері терең
зерттелген;
- ұғымдық ойлаудың негізі қаланды, философиялық
категорияларды (болмыс – қалыптасу, мәңгілік – уақытша,
тыныштық – қозғалыста, бөлінетін – бөлінбейтін және т. б.)
бөліп көрсетуге әрекет жасалды;
- философия мектебі (Академия) құрылды, ол шамамен 1000
жыл өмір сүрген, онда Платонның көптеген көрнекті
ізбасарлары өсті (Аристотель, Ксенокрит, Кратет және т.б.).
Өзінің басына түскен бейнетіне адамдар
тағдырын, құдайларды және барлық
нәрселерді айыптауға бейім, бірақ тек

өзін ғана емес.
Ақымақты екі белгі бойынша білуге
болады: ол өзіне пайдасыз нәрселер
туралы көп айтады және ол
сұрамайтыны туралы айтады.
Ешкім кездейсоқ жақсы адам бола
алмайды.
Дөңгелеңген надандық — ең үлкен
зұлымдық емес: нашар игерілген
білімді жинақтау одан да нашар.
Басқалардың бақытына ұмтыла
отырып, біз өзіміздікін табамыз.
Барлық даналықтың негізі
шыдамдылық.

Платон

IKAZ.KZ - ашық мәліметтер порталы

Назарларыңызға
рахмет!!!

Ұқсас жұмыстар

Платонның мемлекет туралы ілімі

Платон еңбектері

Платонның саяси - әлеуметтік концепциялары

Платонның мемлекет туралы

ПЛАТОН ФИЛОСОФИЯСЫ

Көне философтар

Ежелгі Грек және Шығыс ойшылдарының саяси көзқарастары

Аристотель философиясының ізбасарлары

Классикалық кезең. Антикалық философия

Классикалық кезең

Пәндер