Қазақстандық Кеңес Одағының батырлары

Презентация қосу

СТУДЕНТТІҢ ӨЗІНДІК ЖҰМЫСЫ

Тақырыбы: Қазақстандық Кеңес Одағының
батырлары
Орындаған түрі: презентация
Орындаған: Нұрғали Меруерт
Тобы: 111 “Б”
Тексерген: Мусашева Данагүл Қуанышқалиқызы
Фашистік Германия 1941 жылы 22 маусымда
соғыс жарияламастан, тұтқиылдан КСРО-ға
шабуыл жасады. Кеңес Одағының Ұлы Отан
соғысы басталды.
Тарихта Ұлы Отан соғысындай қасіретті
соғыс болған емес. Соғыста 27 миллионнан
астам кеңес адамы қаза тапты. Соның ішінде
410 мыңы қазақстандықтар болатын.
Ешкімде,
ешқашанда
ұмытылмайды!

Отан үшін майданда
қан төккен әрбір
жауынгерді батыр
деуге болады
497 қазақстандық ең жоғарғы атақ Совет Одағының Батыры атағын алды

Ерлігі әділетті еленбеген Б.Момышұлы мен Р.Қошқарбаевқа Тәуелсіздік
жылдары Қазақстандағы ең жоғарғы «Халық қаһарманы» атағы берілді
Фашистік Германия Кеңес Одағының
астанасы – Мәскеуді бірнеше апта ішінде басып
аламыз деп жоспарлады. Бірақ Мәскеу түбіндегі
шайқаста Қызыл армия ентелеп келе жатқан
фашист басқыншыларын тоқтатып, өздері қарсы
шабуылға шықты. Бұл жеңісте
қазақстандықтардың үлесі зор болды.
1941 жылы Алматыда генерал
И. В. Панфилов 316-атқыштар
дивизиясын жасайды. Осы
дивизияны 28 панфиловшы-
батырлары Мәскеу қаласын
қорғауда өшпес ерлік көрсетті.
Волоколомск жолын қорғаған 28
панфиловшының 22-сі
қазақстандықтар еді. Мәскеу
түбіндегі шайқаста 316-атқыштар
дивизиясы ( кейін 9-гвардиялық
атқыштар дивизиясы) командирі,
Кеңес Одағының Батыры
Бауржан Момышұлы болған.
Төлеген Тоқтаров
Төлеген Тоқтаров Мәскеу
түбіндегі Бородино селосы
үшін шайқаста неміс
штабына ең бірінші болып
кіріп 5 неміс офицерін
жойып қаза болған. Кеңес
Одағының Батыры
Мәлік Ғабдулин
1941 жылдың қыркүйегінен бастап соғыстың
соңына дейін фашистік күштерден Отанды
қорғау борышын абыроймен атқарады. Аға
политрук болады. Майданда И. В. Панфилов
атындағы 8-гвардиялық дивизияда жауға
қарсы шайқасады. 1942 жылы Новгород
облысына қарасты Холм қаласының маңында
болған ұрыста Мәлік солдаттардың біразына
басшылық етеді. Ол басқарған сарбаздар
фашистердің тісіне дейін қаруланған әскеріне
тойтара соққы береді. Кескілескен ұрыстың
нәтижесінде жаудың екі таңкісін гранатамен
жарып, жаудың 12 солдатын тұтқынға алады.
Ұрыс кезінде Мәлік Ғабдуллин жарақат алады.
алайда алған жарақатына қарамастан жауға
қарсы оқ боратады. Осы ерлігі үшін КСРО
Жоғарғы Кеңесі Президиумының
Жарлығымен (№ 1035) Мәлікке 1943 жылдың
30-қаңтарынан бастап Кеңес Одағының
Батыры атағын береді. Бұл атақпен қоса Ленин
ордені және «Золотая Звезда» медалі де қоса
марапатталады.
Гитлердің басқыншылары 1941 жылдың
қырқұйегінде Ленинградқа жетті, қаланы
толық қоршауға алды. Ленинград үшін
ауыр блокада күндері басталды. 900 күн
мен түн басқыншылар Ленинградты
әуеден, ауыр зеңбіректермен оқ
жаудырды. Ленингрдаты азат етуде қазақ
сарбаздары да ат салысты.
Нұркен Әбдіров 267 әуе
дивизиясының 808-ші шабуылшы
полкы құрамында майданға аттанды.
Барлығы 17 рет әуе шайқасына
қатысқан Нұркен жаудың 18 танкісін,
46 жүк машинасы мен көлігін, оның
ішінде оқ дәрі тасыған 18 керуенді,
жанар май құйған 3 цистернаны
талқандап, зенит қондырғыларының
бесеуін, бірнеше жабық атыс ұясын,
талай жау әскерін құртты. Нұркен
Әбдіровке 1943 жылғы наурыздың 31-
де еліміздегі ең мәртебелі атақ – Кеңес
Одағының Батыры атағы берілген еді
Әлия Молдағұлова
Қаһарман қазақ қызы, Кеңес Одағының
Батыры Анасы Маржан қайтыс
болғаннан кейін нағашысы Әубәкір
Молдағұловтың қолында тәрбиеленіп,
Санкт-Петербургтегі №9 мектепте
оқыған. Ресейдің Рыбинск
авиатехникумын бітірген (1941). 1942 ж.
өз еркімен Қызыл Әскер қатарына
алынып, мергендердің Орта әйелдер
мектебін үздік бітіріп шықты (1943).
1943 жылдың тамыз айынан 2-
Прибалтика майданында 26-атқыштар
дивизиясының құрамында ұрысқа
қатысып, мергендігімен көзге түсті.
Новосокольники темір жол стансасы
маңында болған ұрыста Молдағұлова
жауынгерлерді шешуші шайқасқа бастап,
қаһармандықпен қаза тапты.
Мәншүк Мәметова
1922 жылы Мәншүк Мәметова дүниеге
келді. Оның шын аты Мәнсия. Ол Орал
облысы, Орда ауданында туылған, ал
1943 жылдың 16-шы қазанында қайтыс
болды. 1944 жылдың 1 наурызында
ержүрек қызға Кеңес Одағының Батыры
атағы берілді. Ұлы Отан соғысы
басталғанда Мәншүк Алматы
Медициналық университетінде оқитын.
1942 жылы өз еркімен майданға
аттанған ол 21 атқыштар дивизиясының
құрамында атысты. Аға сержант,
пулеметші Мәншүк мергендігімен,
ержүректігімен көзге түсті. Ол Невель
қаласының түбіндегі шайқаста соңғы
демі үзілгенше қолынын пулеметті
тастамаған күйінде қаза болды.
Мәскеу түбінде жеңіліске ұшыраған фашист
әскерлері астық пен мұнайға бай оңтүстік
аумақты жаулап алмақ болып, Сталинград
бағытына ең таңдаулы әскерін жіберді. Кеңес
жауынгерлері: “Өліспей беріспейміз!” – деген
ант берді. Сталинград қаласының әр үйі, әр
көшесі қамалға айналды. Қазақ жауынгерлері
таңғажайып ерлік көрсетті.
Талғат Бегильдинов 1942 жылы
майданға аттанады. Осы өзі бір
көргеннен қатты ұнатқан ұшақпен көк
жүзінде 500 сағат болады. 305 рет
әскери шабуылға шығып, жау ұясы –
Берлинді алуға бірінші болып
қатысады. Фашистер өздеріне аяусыз
өлім оғын сепкен Талғат мінген ұшақты
«Қара ажал» деп атаған. 23 жасында
Кеңес Одағының екі мәрте батыры
атағын иеленіп, соғыста небір көзсіз
ерлік көрсеткен қыран қазақ қан
майданнан аман-есен оралған соң,
әскери әуе академиясын аяқтайды.
Сол кездегі Кеңес Одағының басқа
халқымен бірге жауды талқандап,
жеңіске жету ісіне қазақ халқы да
өзінің лайықты үлесін қосты.
Қазақстандық жауынгерлер Брест
қамалынан бастап Берлинге дейін
барды. Олар Сталинград түбіндегі
жертөлелерде, Днепр өткелінде,
Москва мен Ленинград үшін болған
ұрыстарда батыр ерліктер көрсетті.
Украинаны, Кавказды, Белоруссияны,
Қырымды, Прибалтиканы азат етті,
Польша, Румыния, Венгрия,
Чехословакия, Болгария, Германия
жерлеріндегі майдан жолдарында
жеңіс туын көтеріп өтті. Ұлы Отан
соғысы жылдарында біздің
қандастарымыз қатыспаған бірде-бір
үлкен шайқас болмады.
1941—1945-жылдар аралығындағы Ұлы Отан соғысына 35 млн адам, соның ішінде 1,5
млн қазақстандық қатысты. Бұл республика халқының 18 бен 50 жас аралығындағы
ересектердің 70 пайызы. Ұрыстардың алғы шебінде Қазақстаннан жіберілген 23 бірлестік,
50 шақты полктар мен батальондар шайқасты. Қазақстандықтар Мәскеу мен Ленинградты
жанын қия қорғап, Украина мен Беларусьті, Прибалтика мен Молдованы азат етуге
атсалысты, Берлин шабуылына қатысты.
Ондаған мың қазақстандық ерен еңбегі мен ерліктері үшін марапатталса, бес жүзден астам
адам Кеңес Одағының Батыры атанды, төрт адам бұл атаққа екі мәрте ие болды, 142 адам
Даңқ орденінің толық жинағының иегері атанды.
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР

*«Арулар отты жылдарда».Қазақстан
баспасы. Алматыю 1975
*«Совет Одағының қазақстандық
батырлары». Қазақстан баспасы.
Алматы.1969
* Интернет басылымдары

Ұқсас жұмыстар

Одағы батырлары

Қазақстандық кеңес одағының батырлары туралы

Қазақстандықтардың Ұлы Отан соғысы шайқастарына қатысуы

Қазақстандықтар Мәскеу үшін шайқаста

Ұлы Отан Соғысы. Кеңес Одағының Ұлы Отан соғысы (1941—1945)

Қазақстан Ұлы Отан соғыс жылдарында

Қазақтың батыр қыздары

Отанды қорғау жолындағы қазақстандық батырлардың ерліктері

Кеңес жауынгерлері

Кеңес армияы

Пәндер