Гастрит жіктелуі




Презентация қосу
Жоспар
I Кіріспе
II Негізгі бөлім
1. Гастрит жіктелуі
2. Гастрит этиологиясы, дамуы, клиникалық белгілері
3. Гастрит емі
III Қорытынды
IV Пайдаланылған әдебиеттер
Кіріспе
Гастрит (Gastritis) – асқазанның кілегейлі қабығының қабынуымен және оның сөл
бөлу, фермент бөлу, эакуаторлы, экскреторлы, инкреторлы қызметтерінің бұзылуымен
өтетін ауру. Ауру шошқаларда, жылқыларда және ет қоректілерде жиі таралған. Жиі
төлдер шалдығады. Өндірісте шошқа кешендерінде оларды енесінен айырған алғашқы
15 күнінде, 26-30 күндігінде құрғақ, құрама жеммен азықтандырғаннан ауруға
көптеген торайлар ұшырайды.
Гастрит жіктелуі:
Туындауын Зақымдану
Өтуіне сипатына:
а
байланыст •эксудатиті
байланыст
ы •альтеративті
эрозиялы
ы

негізгі жіті Альтератив
ті ойық
жаралы
туындаға созылмал
н ы Морфологиялық
белгісіне:
• атрофиялық
• гипертрофиялық
Қызметтік белгілеріне Орын алу мен сипатына Қабыну сипатына
байланысты: байланысты: байланысты:
• қалыпты сөлбөлетін • беткейлі • ұйымалы
(нормацидті ) • терең • катаральді
• сөлді көп бөлетін • ошақты • геморрагиялық
(гиперацидті ) • диффузды • фибринозды
• әлсіз сөл бөлетін (субацидті, • іріңді
ахилия ).
Гастрит
Этиологиясы:
Жасына сәйкес емес сапасыз азықтармен
азықтандыру,олардың құрамында улы заттардың
болуы, бірыңғай және құнарсыз белокты,
витаминді және минеральді азықтандыру,
азықтандыр режимін бұзу.
Мүмкіндік туғызатын себептерге ылғалды және
лас қораларда ұстау, азық жеткіліксіз болуы
жатады.
Туындаған гастрит тіс, ауыз қуысы кілегейлі
қабығының, өңеш, ұйқы безі, ауруларынан
болады.
Кейбір вирусты (шошқа және ет қоректілер
обасы, Ауески ауруы, вирусты гастроэнтеритке),
бактериальді инфекцияға (пастереллез, шашқа
тілмесі, анаэробты дизентерия, торайлардың
диплококкозы), кейбір паразитарлы
(токсоплазмоз, гастрофилез) ауруларына тән.
Патогенезі:
Гиперацидті жағдайларда көбінесе пилорустың түйілуңнде эәне кілегей қабықтың
тосқауылдық қызметі бұзылған жынның эвакуациясы кідіреді. Гиперсөлбөлу, эвакуацияның
кідіруі, асқазан-ішек жынының келіп түсуінен пайда болған газдардан асқазан кеңейеді.
Осылардың бәрі және улану болғандықтан мал құсады. Сөл бөлудің тежелуінің асқынуы ахилияға
душар етеді, Бездердің тұз қышқылы мен пепсинді бөлу қабілеті нашарлайды. Асқазанда
песиннің протеазды және пепсидазды қасиетін көрсете алмайтын орта пайда болады. Ішекке
келешекте ыдырай алмайтын белоктар келіп түседі, ішектің кілегейді қабығы тітіркенеді, сол
себепті перистальтика күшейеді,диарея болуы мүмкін. Сонымен қатар ұйқы безінің сөл бөлуі,
ішектің сөлі азаяды, диспепсия күшейе түседі.
Бос тұз қышқылының концентрациясы төмендегендіктен, асқазан сөлінің бактерицидті қасиеті
азаяды немесе мүлдем жоғалады.Осылардың бәрі пилорикалық сфинктрдің қызметінің
бұзылуына ішектерде ашу және шіру процестерінің басымырақ болуынан дисбактериозға душар
етеді. Пайда болған улы заттар қанға сіңіп, бауыр ұлпасын зақымдап, оның қызметін бұзады.
Асқазан негізгі қызметтері түгелдей бұзылғанда, оның орнын ішектегі ас қорыту толтыра
алмайды, ас қорытудың барлық бөліктерінде өзгерістер пайда болады, соңында зат алмасуы
бұзылады. Анемия, өзін-өзі уландыру дамиды, малдың дене массасы және өнімділігі азаяды.
Патологиялық сөл бөлу түрлері:
Гиперацидті – бұл асқазан
қызметінің бұзылуының бастапқы
кезеңі, асқазан жүйке-безді
аппаратының қозуының күшеюін,
ал астеникалық түрі – асқазан
реттеуші қызметінің бұзыла
бастағанын көрсетеді.
Инертті және субацидті турлерінде
асқазанның сөл бөлуінің
регуляторлы механизмінің өте
күрделі бұзылу деңгейінде екніне
сәйкес келеді.
Гастрит кезіндегі кілегейлі қабығы өзгерісі
Геморрагиялық
Геморрагиялық гастрит
гастрит үдемелі
үдемелі күйзелу
күйзелу синдромымен,
синдромымен,
Ішектің уланумен
уланумен және
және жүрек
жүрек әлсіздігімен
әлсіздігімен байқалады.
байқалады. Асқазанды
Асқазанды
Ішектің перистальтикасы
перистальтикасы төмендейді,
төмендейді, іші
іші
жүрмейді. Нәжісі қатты, қара түсті, сипап
сипап көргенде
көргенде ауырсынады,
ауырсынады, құсықта
құсықта геморрагиялық
геморрагиялық
жүрмейді. Нәжісі қатты, қара түсті,
сыртында жұқа кілегейлі қабыршақ эксудаттың
эксудаттың аздаған мөлшері бар. Нәжісте қан
аздаған мөлшері бар. Нәжісте қан жоқ,
жоқ, жіті
жіті
сыртында жұқа кілегейлі қабыршақ
қаптаған. уланудан, індетті аурулардан гематогенді гастритте, асқазан
уланудан, індетті аурулардан гематогенді гастритте, асқазан
қаптаған. Ал егер құсу жоқ болса, онда
Ал егер құсу жоқ болса, онда жағынан
торайлар мен иттерде асқазан
торайлар мен иттерде асқазан аумағы аумағы жағынан аурудың
аурудың симптомы
симптомы жалпы
жалпы белгілермен
белгілермен бірігіп
бірігіп
аздап ауырсынады, асқазанның кетеді.
кетеді.
аздап ауырсынады, асқазанның
гипотониясы
гипотониясы мен
мен пилорустың
пилорустың түйілуінде
түйілуінде
сипап көргенде шылпыл дыбыс шығады.
сипап көргенде шылпыл дыбыс шығады.

Гастриттің
Гастриттің созылмалы
созылмалы өтуінде
өтуінде
симптомдары
симптомдары тұрақсыз.
тұрақсыз. Негізгі
Негізгі
синдром
синдром –– асқазандық
асқазандық іш іш өтуөту
(азыққа зауқы төмендейді –өзгереді,
(азыққа зауқы төмендейді –өзгереді,
кекіру,
кекіру, құсу,
құсу, асқазанның
асқазанның тұрақты
тұрақты
ауырсынуы,
ауырсынуы, ауық-ауық
ауық-ауық шаншу
шаншу
тәрізді
тәрізді пилорус
пилорус сфинктірінің
сфинктірінің
Гастрит
Гастрит жіті
жіті өткенде
өткенде түйілуінен
түйілуінен болған
болған ауырсыну,
ауырсыну, жылқы
жылқы
кекіру,
кекіру, ал
ал шошқалар
шошқалар мен мен ет
ет қиында клечатка, ет қоректілердің
қиында клечатка, ет қоректілердің
қоректілерде
қоректілерде азық
азық нәжісінде
нәжісінде –– дәнекер
дәнекер және
және етет ұлпасы
ұлпасы
қабылдағаннан кейін немесе
қабылдағаннан кейін немесе бар).
бар). Ары қарай ішектік іші өту
Ары қарай ішектік іші өту
оған
оған байланыссыз
байланыссыз да да құсу
құсу болады,
болады, ол
ол метиоризммен,
метиоризммен,
пайда
пайда болады.
болады. Құсықта
Құсықта көп көп перистальтиканың
перистальтиканың күшеюімен,
күшеюімен, іштің
іштің
мөлшерде
кілегей
кілегей көп,
азық,
көп, ал
сілекей
мөлшерде азық, сілекей жәнежәне
ал қайтағн
қайтағн
Клиникалық қатуымен,
қатуымен,
нашарлауымен
азық
азық қорытылудың
қорытылудың
нашарлауымен сипатталады. Ауыз
сипатталады. Ауыз
құсуда өт бар.
құсуда өт бар. белгілер қуысының
қуысының кілегейлі
кілегейлі қабығы
қабығы
құрғайды,
құрғайды, немесе
немесе кілегеймен
кілегеймен
қапталады,
қапталады, тілде көкшіл-лас дақ
тілде көкшіл-лас дақ
бар, ауыздан жағымсыз иіс шығады.
бар, ауыздан жағымсыз иіс шығады.
Емі:
Егерде малдың көбі ауыратын болса, онда олардың,
соның ішінде мегежіндердің ұясындағы азықтың бәрін
алып тастайды. Ашықтыру тағайындайды: торайларды 6-
8 сағатқа, жас шошқалар мен құлындарды 12-16 сағатқа,
мегежіндер, жылқылар мен иттерді 1 тәулікке, суды
керегінше ішкізеді. Жоспарлы ветеринариялық және
шаруашылық шараларды, торайларды енесінен айыруды
тоқтатады, жылқыларды жұмыстан босатады. Торайларды
санитарлы станоктарға бөледі.
Келесі бір-екі тәулік торайларды жартылай диетаға
қойып, біртіндеп жеңіл сіңетін, көлемі аз және
тітіркендірмейтін азықтар береді. Шошқаларды тәулігіне
4-5 рет азықтандырады. Оларға кілегейлі қайнатынды,
ұсақталған сәбіз, қызылша, пісірілген картоп қосылған
сұлы немесе арпалан жасалған сұйық ботқа береді.
Жылқыға ірі талшықты азық бермейді, оның орнына
дәнді дақылдар жармасын және ұнын береді
Қышқылдық төмендегенде ішке екі рет табиғи және жасанды
асқазан сөлін тұз қышқылына ерітіп береді. Жіті өткенде
қышқылдыққа байланыссыз кілегейлі заттар – крахмал, зығыр
дәнін, жалбыз тікен тамырын қолданады.
Созылмалы өтетін гастритте асқазанның сөл бөлуіне байланысы

диеталық азыққа мән береді. Гиперацидті жағдайда тұз бермейді, ал
гипоцидтіде тұзды көбейтеді.
Дәрі-дәрмекті емнен бөлек қуаттандырушы және витамин мен

ферменттердің кілегейлі қабығының, бауырдың жағдайын
қадағалайды. Патология байқалса емдеу шараларының үлгісін
реттестіреді.
Пайдаланылған әдебиеттер:
М.А.Молдағұлов, Ө.К.Есқожаев, Н.А.Заманбеков т.б. Жануарлар
ішкі аурулары. Оқулық. – «Нур-принт» Алматы, 2009
Интернет желісі
Назарларыңызға рахмет!

Ұқсас жұмыстар
Созылмалы гастриттер және 12 елі ішек, асқазан жара аурулары. Себептері мен клиникалық көрінісі, диагностикасы, емдеу принциптері
Гастроэзофагальды рефлюкстік синдром
Асқазан рагы
Гастриттің ерекше түрлері
Балалардың Гастрит, гастродуодениті
Ферменттердің жалпы қасиеттері
Созылмалы гастрит
ҚАБЫНУҒА ҚАРСЫ ДӘРІЛІК ЗАТТАР
Асқазан рагының жиілігі
Балалардың жедел ішек инфекциялары
Пәндер