ҚЫЗЫЛ ФОСФОР

Презентация қосу

Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі
Академик Е.А.Бөкетов атындағы Қарағанды мемлекеттік университеті

Химия факультеті

Химиялық технология және мұнайхимия кафедрасы

Фосфор өндірісі

Орындаған: БЗХТ-31 студенті Сағынтаева А.Д.
Қабылдаған: х.ғ.к.,доцент Рахимжанова Н.Ж.
Жоспар
Кіріспе
1. Табиғатта таралуы
2. Физикалық қасиеттері
3. Химиялық қасиеттері
4. Алынуы
5. Қолданылуы
6. Пайдаланылған әдебиеттер
“ФОСФОР – тіршілік
пен ақыл – ой элементі”

А.Е.Ферсман

ФОСФОР –ЖАРЫҚ
ШЫҒАРҒЫШ ЭЛЕМЕНТ
Кіріспе
Элементтің Фосфор
сипаттамасы
Периодтық 3 период
жүйедегі орны V топ

?
Негізгі топ
топшасы
(А)

Атом +15 )2)8)5
құрылысы
Тотығу +3, +5, -3
дәрежесі
Табиғатта таралуы

РР
Адамағзасында
Адам ағзасында Жерқыртысында
Жер қыртысында

Фосфолипидтер;
Фосфолипидтер; Апатит
Апатит
Ферменттер
Ферменттер
Кальций
Кальцийфосфаты
фосфаты Фосфорит
Фосфорит
Эфирлер
Эфирлер
Ортофосфор
Ортофосфорқышқылы
қышқылы Бирюза
Бирюза

Тіспен
Тіс пенсүйекте
сүйекте
Таралуы Алынуы

Жер бетінде
Фосфат- Ca3(PO4)2
Апатит- Ca3(PO4)2 *CaF2 Фосфатқа құм мен
Адам организмінде
кокс қосып қыздыру
Сүйекте –600г
Жүйкеде-5г
Жануарларда Ca3(PO4)2+C+SiO2=
Сүт, ми P4 +CaSiO3 + CO2
Өсімдіктерде
Дәнінде
Физикалық қасиеттері
Аллотропиялық түрөзгерістері

АҚ
АҚ Р
Р ҚЫЗЫЛ
ҚЫЗЫЛ

ҚАРА
ҚАРА
АҚ ФОСФОР

Ақ фосфор - фосфордың тұрақсыз түрі.
P4 молекуласы тетраэдр пішінді. Оңай балқиды
t(б)=44,1оС, t(қайн)=275оС, жұмсақ, түссіз аморфты зат.
Тек күкірткөміртекте ғана ериді. Улы, ауада тез тұтанады,
қаранғыда жарық шығарады. Су астында сақтайды.
ҚЫЗЫЛ ФОСФОР

Қызыл фосфордың бірнеше түрі белгілі. Олардың
құрылымы дұрыс дәлелденбеген. Кристал торлары
полимерлі атомдық заттар. Балқу температурасы
585-600оС, түсі қара қоңырдан қызыл болады. Улы
емес.
Сірінке басын қорап сыртына үйкелеу
кезінде сірінке тұтанады:

Қалыпты жағдайда қызыл фосфор тұрақты.
6P + 5KClO3 = 5KCl+ 3P2O5
Қара фосфор

Қара фосфор өте сирек кездеседі. Қара фосфордың
кристалдық торы атомдық. Графитке ұқсас,
жартылай өткізгіш болып табылады. Улы емес.
Венн диаграммасы

Ақ фосфор Қызыл фосфор
Ортақ қасиет

Ақ түсті, Аморфты,
кристалл. Кристалды емес.
Суда
Қараңғыда Қараңғыда
ерімейді
жарқырайды, жарқырамайды,
өте улы т.б. улы емес т.б.
Химиялық қасиеттері
Металдармен әрекеттесіп,фосфид түзеді:
3Ca+ 2P =
2. Күрделі заттармен әрекеттеседі:
5КСl3+6P=3P2O5+5KCl
3. Фосфор оттекте жанып, пентаоксид түзеді:
4Р+5О2=2Р2О5
4. Фосфор хлормен ерекеттесіп, фосфор үш хлоридін және
3000С-та фосфор пентахлоридін түзеді:
2Р+3Cl2=2РCl3
2Р+5Cl2=2РCl5
5. Фосфор сутекпен тікелей әрекеттесіп, фосфин түзеді:
2Р+3Н2=2РН3
Химиялық қасиеті

тотықтырғыш тотықсыздандыр
PH3 +Н2 P 2O5
+О2

Ca3P2 +Са
Р +СІ2 PCl3 PCl5

+Zn +KClO3

Zn3P2 P2O5 +KCl
Фосфордың қосылыстары

H44PP22O
H O77
HPO33
HPO Р22O
Р O55 Пирофосфор
Пирофосфор
Метафосфорқыш
Метафосфор қыш қыш
қыш

Гидрофосфаттар
Гидрофосфаттар Дигидрофосфаттар
Дигидрофосфаттар
CaНPO44
CaНPO Ca(Н22PO
Ca(Н PO44))22

Фосфаттар
Фосфаттар
Ca33(PO
Ca (PO44))22
Алынуы

Ауа
қатысынсыз
Ауа
ы
сынс Қызыл Қызыл
қаты аморфты
з кристалл

Ақ

Қара

Табиғи фосфатты электрпеште кремний оксиді мен көмірді қосып,
ауасыз қыздырады:
Ca3(PO4)2+C+SiO2=P4 +CaSiO3 + CO2
Ca3 (PO4)2 + 5C + 3SiO2 = 3CaSiO3 + 2P + 5CO↑
Қолданылуы
Тынайтқыш Жуғыш заттар

Улы химикаттар Судың
кермектігін жою

Таттанудан қорғау
Сірінке өндірісі

Жартылай Түтін эффектін
өткізгіштер жасау

Бояу өндірісі
Пайдаланылған әдебиеттер
1. Химия: Жалпы білім беретін мектептің 9-сыныбына арналған оқулық. Өңделген,
толықтырылған 2-бас. / Н. Нұрахметов, К. Сарманова, К. Жексембина, т.б. - Алматы:
"Мектеп" баспасы, 2009. — 208 бет: суретті. ISBN 9965-36-702-7
2. Химия 9-сынып. Алматы. Мектеп баспасы. 2005 ж.
3. Биология: Жалпы білім беретін мектептің 9 сыныбына арналған оқулық, 2 басылымы,
өңделген - Алматы: Атамұра, 2009. - 304 б.ISBN 9965-34-927-4
4. http://old.el.kz/blogs/entry/%D0%A4%D0%BE%D1%81%D1%84%D0%BE%D1%80-%
D3%A9%D0%BD%D0%B4%D1%96%D1%80%D1%96%D1%81%D1%96
5. http://bigox.kz/fosfor-tynajtkyshtary/
Назарларың ызға рахмет!

Ұқсас жұмыстар

Фосфор туралы

ЖОСПАР ФОСФОРДЫҢ ЖАЛПЫ

VA топша элементтері. Азот және фосфор элементтері

Периодтық жүйедегі орны және оның қасиеттері

d - элементтердің сонымен қатар азот, фосфор, мышьяк қосылыстарының медицина мен фармация қолданысындағы химиялық негіздер туралы түсінік

Орнын тап

Пәндер