Адамның жыныс мүшелері мен аналық цикл: анатомия, фолликулдар және овуляция

Қ. А. Ясауи атындағы халықаралық қазақ-түрік университетінің

Жаратылыстану факультеті

Биология кафедрасы

Жыныс мүшелері

Адамның жыныс мүшелері

Аталық жыныс мүшесі

Ұма

Шәует шығаратын түтігі

Шәует бездері

Қуықасты безі

Аталық бездер

сыртқы қабық

Сыртқы аталық мүшелері

Ұма - енқаптың сыртқы етті-терілі қабығы. Ол теріден және ет-серпімді қабықтан тұрады.

Скотрум немесе жыныс мүшесі: қапшық ретінде бездерді қоршап жатады.

Скотрумның функциясы - бездердің дұрыс температурасын ұстап тұру.

Температура сақталмаса сперматозоидтар жойылады.

Ішкі аталық жыныс мүшелері

Аталық бездер - ұманың ішінде орналаскан терілі қалта. Ұманың ішкі қуысы құрсақ қуысының бір бөлігі болып саналады. Өзекшелер арқылы жыныс бездері ұма қуысына түскен соң, ондағы дәнекер ұлпамен тұтасып кетеді. Бұдан кейін ұма қуысы құрсак қуысынан бөлініп қалады. Егер жыныс бездері ұма қуысына өтпей, құрсақ қуысында қалып қойса, жыныс жасушаларының түзілуіне кедергі жасайды.

Аналық жыныс мүшелері

жатыр,

аналық жыныс безі,

жатыр түтігі,

жатыр қынабы.

Аналық жыныс мүшесі

Қынап: Қынап түтік тәрізді болып келетін, қыздық пердеден жатыр мойынына дейінгі аралықты алып жатады.

Жатыр - қуықтың артына таман жамбас шоңкимасының қуысында орналасқан алмұрт пішінді бұлшықетті мүше.

Аналық жыныс безі- жұп без, жамбастың кіші астауында жатырдың екі бүйірінде орналасқан.

Аналық жыныс мүшесі

Аналық жыныс безінің түтік ұшына жатыр түтігінің бір шашағы келіп бірігеді, жатырмен оның меншікті байламы арқылы шектеседі. Аналы қ жыныс безінде жыныс жасушасы өсіп дамиды, жетіледі, гормон пайда болады. Аналық жыныс безі екі қабаттан тұрады: -Ішкі милы қабаты қан тамырлары мен жүйкеге бай. -Сыртқы қыртысты қабаты фолликулалары бар дәнекер ұлпадан т ұрады.

Етеккір

Қыздың жыныстық қабілеті жетіле бастаған кезде аналық клетка да өсе бастап, олар фолликул деп аталатын ерекше көпіршіктерге айналады. Бұлардың көлемі жыныстық қабілеттің жетілу дәрежесіне қарай іріліұсақ - әр түрлі болады. Аналық клетка толып жетілген кезінде фолликулден тағы әйелдің жыныстық гормоны - фолликулин бөлініп шығады. Көпіршік толысып, фолликулдің жетілуіне қарай, фолликул аналық клетканың үстіне таман жылжып келеді, сонда оның көлемі әдетте жасмықтың үлкендігіндей болады. Осы кезде оның сырты жұқара келіп, жарылып кетеді. Бұның ішінен шыққан аналық клетка іш қуысына немесе трубаға келіп түседі. Фолликулдің барлық жетілу процесі мен аналық клетканың бөлініп шығуын ғылымда овуляция дейді. Әдетте овуляция процесі екі етеккірдің аралығында өтеді. Етеккір төрт аптада бір келіп тұратын болғанда, оның келген алғашқы күнінен санағанда 14 - 16 күнде фолликулден аналық клетка бөлініп шығатындығы анықталған.

Notes: Menstrual cycle story

Menstrual cycle story

Етеккір

Овуляция кезі бала бітуі үшін ең колайлы кез болады. Қөпіршік жарылған жерде аналық клетка босанып шыққаннан кейін сары дене деп аталатын зат өсе бастайды. Мұның пайда болуы: фолликул жарылған жерде пайда болған қуысқа аздап қан құйылады. Осы кезде куыстың ішін қаптап тұрған клеткалар оны толтыра, тездеп көбейе бастайды. Осы қлеткалардың үстіне сары түсті зат жинала береді, сары дене деп осыдан аталып кеткен.