Жылулық қозғалыс

Презентация қосу

Жылулық құбылыстар
1.2. Жылулық қозғалыс. Броундық
қозғалыс. Диффузия.
Температура ,температураны өлшеу тәсілдері,
температура
шкалалары.
Қайталау
• Диффузия деген не?
• Заттың әртүрлі күйлерінде диффузия
құбылысы бірдей өте ме?
• Бір заттың молекулалалары туралы не
білесің ?
• Заттың қандай 3 күйін білесің?
• Будың, судың және мұздың
молекулаларында өзгешелік бар ма?
• Олардың қозғалыстарында
айырмашылық бар ма?
Аударма сөздіктер
• Heat • Жылу
• Brownian motion • Броундық қозғалыс
• Diffusion • Диффузия
• Температура
• Temperature
• Температура
• Temperature шкаласы
scales • Кинетикалық
• Kinetic Theory энергия
•
Жылулық құбылыс
- Дененің жылыну және салқындауымен
байланысты құбылыстар.
Жылыну,суу,қайнау ,булану,
қату,конденсация —
жылуқұбылыстарының мысалдары.
«Жылы» не«салқын»
• Жылу мен салқынды сезіну –субьективті
факторлар
тәжірибе:
Қант кесегін бірінші
салқын суға ,екіншісін
ыстық суға саламыз .

Қайсысы бұрын
ериді ,неге?
диффузия
себебі-
молекула
қозғалысында,
олай болса,
температурасы
жоғары денеде
молекулада
шапшаң
қозғалады
қорытынды
Диффузия ыстық
денеде шапшаң өтеді.

Дәптерге жазыңыз
қорытынды
Дене жылынады Дене салқындайды

Температура көтеріледі Температура төмендейді

Молекулалар шапшаң Молекулалар баяу
қозғалады қозғалады
Қанттың еруі жақсы Қанттың еруі нашар
тәжірибе:
• Сол қолыңмен дәптер бетін , оң қолыңмен
орындық не парта аяғын ұста (металл).
• Әсерлеріңді айтыңдар.
• Кабинеттегі барлық заттың
температурасы бірдей!

Қорытынды: Әсер көмегімен
температура туралы
қорытынды шығаруға
Термометр – температураны
өлшейтін құрал

сұйық термометр

механикалық термометр

Электрлік термометр
Температуралық
шкалалар
• Цельсий шкаласы– 0°С судың қатуына ,
ал 100°С-ы судың қайнауына сәйкес
шкала
• Кей елдерде(АҚШ,Англия) Фаренгейт шкаласын
қолданады. 100° Фаренгейт шкаласымен адам
денесінің температурасы . Ол бойынша 212°F -
100°С-қа сәйкес. Чтобы перевести Цельсий
шкаласын Фаренгейт шкаласына аудару үшін,
Цельсий шкаласын 9-ға көбейтіп, 5 –ке бөліп
және 32-ні қосу керек. Кері аудару үшін,
Фаренгейттен 32-ні алып, қалдықты 5-кекөбейтіп
және 9-ға бөлу керек)
Температуралық
шкалалар
• Температуралық шкала Реомюр .
Реомюр бойынша 0°-та спирт қатады.
Реомюр градусы 5/4 Цельсий
градусына тең.
• Физика мен астрофизикада
Кельвин шкаласы қолданады
• Ол бойынша 0 табиғаттағы ең
төмен температура(абсолют ноль).
Ол−273°С. Шка ланың өлшем
бірлігі— Кельвин (К).
Маңызды!
•
Температураны өлшеу
термометрдің
температурасын
өлшейтін денемен
жылулық тепе-теңдік
күйге келу уақытын
талап етеді.

Термометр тепе-теңдік жағдайында
дене температурасына тең болатын
өзінің температурасын көрсетеді
• Жылу деген не екеніне жауап бірден
айтылмады. Тек XVIII ғасырда
барлық дене үнемі қозғалыста
болатын молекулалардан
тұратындығы белгілі болды және
олар бір -бірімен әсерлеседі.
Сондағана ғалымдар жылу
молекулалар қозғалысына тәуелді
болатынын білді. Қыздырғанда
молекула жылдамдығы
артады,суытқанда кемиді.
Температураның жоғарылауы, орташа кинетикалық энергиясы

Қорытынды:
Температураның жоғарылауы, орташа кинетикалық энергиясы
Температураның жоғарылауы, орташа кинетикалық энергиясы
Температураның жоғарылауы, орташа кинетикалық энергиясы
• Температураның жоғарылауы, орташа кинетикалық энергиясы

Температура - бөлшектер хаосты
қозғалысының орташа кинетикалық
энергиясымен анықталған
материяның физикалық
сипаттамасы. Дене температурасының
жоғарылауымен бөлшектердің орташа
кинетикалық энергиясы да артады.
• Адамнының қалыпты температурасы
• +36,6 º С
• Адамның кризистік температурасы
• +42 º С
• Жердегі ең жоғары температура
• +58 º С
• Жердегі ең төменгі температура
• -88 º С
• Күн бетіндегі температура
• +6000 º С
Жылулық қозғалыс
- денені
құрайтын
бөлшектерді
ң ретсіз
қозғалысы.
Жылулық қозғалыс
• Ешқашан тоқтамайды!
• Қарқындылығын өзгерте алады;
• Бір бөлшектің траекториясы –сынық
сызық
Броундық қозғалыс
- сұйық пен газдағы
ерімейтін қалқымалы
бөлшектердің бей-
берекет ,ретсіз
қозғалысы.
Үйге тапсырма
• §1,2 Бақылау сұрақтарына
жауап беру
• Терминдерді жаттау;
• Өз дененің температурасын
өлше
• Бөлмеңнің температурасын
өлше
• Жаттығу -1

Ұқсас жұмыстар

Карно циклының күй диаграммасы

Қатты заттардың жылулық қасиеті

Жылу процестерінің аппараттары

Коллоидты жүйелердің молекулакинетикалық және оптикалық қасиеттері

Молекулалардың қозғалысы. Диффузия

Молекулалардың қозғалысы

Бірқалыпты және бірқалыпты емес қозғалыстар.Жылдамдық

Механика Бірқалыпты қозғалыс

Қатты денелердің механикалық қозалысы

Жылдамдық. Жылдамдық бірліктері

Пәндер