Өсімдік тіршілігіндегі судың рөлі

№79 жалпы орта мектеп

Биология

Биология пәнінің мұғалімі:

Асанбаева Т. У.

Тақырыбы:

«Өсімдік тіршілігіндегі судың рөлі»

Сабақтың мақсаты:

Білімділік:оқушылардың ой - өрісін дамыта отырып, табандылықпен шешім қабылдауға, оны дәлелдеуге, биология пәніне деген қызығушылығын арттыра отырып, өсімдік тіршілігіндегі судың ролін түсіндіру.

Дамытушылық:білімгерлердің логикалық ойлау қабілеттерін жетілдіріп, өз беттерінше жұмыс істей алуға дағдыландыру.

Тәрбиелік:дәлдікке, ұқыптылыққа, ұжым намысын жоғары қоюға, еңбекке баулуға жауапкершілікке және мақсатына жете білуге тәрбиелеу

Сабақтың өту

барысы

1. Ұйымдастыру кезеңі.

2. Үй жұмысын сұрау.

А) “Топқа бөліну”

Ә) “Кім білімпаз?”

4. Жаңа сабақ.

5. Жаңа сабақты бекіту.

А) “Кім жүйрік?”

Б) РАФТ әдісі

6. Қорытынды.

7. Оқушыларды бағалау.

8. Үйге тапсырма беру

Сабақ типі:

Дәстүрлі

Көрнекілігі

интерактивті тақта, кеспеқағаздар

Сабақ түрі:

Аралас, сабақ

Сабақ өту әдісі.

Сұрақ- жауап, РАФТ әдісі.

Белсенді қатысу

Тыныштық сақтау

Бірін-бірі тыңдау

Ойын ашық айту

Бір-бірін сынамау

Ынтымақтылық

Фотосинтез қандай процесс?

Өсімдіктер қалай тыныс алады?

Тыныс алу кезінде бөлінген энергия қайда жұмсалады?

Өсімдіктің ролін неліктен ғарыштық деп атайды?

Атмосферада оттекті молайту неге байланысты?

Атмосферада көмірқышқыл газы мөлшерінің тұрақтылығын сақтау неге байланысты?

Энергия өсімдікте қандай күйде және қайда сақталады?

Фотосинтез бен тыныс алуды неліктен бір-біріне қарама - қарсы процесс дейміз?

Жерде топырақтың түзілуі неге байланысты?

Сергіту сәтті

Кім көп биологиялық термин сөздер біледі?

Сабақтың тақырыбы:

«Өсімдіктер тіршілігіндегі судың ролі»

Жапырақтың суды буландыруы

Өсімдіктердегі су айналымы

Өсімдіктердегі судың айналымы 3 кезеңнен тұрады

1) Тамыр арқылы суды сіңіру

2) Судың сүрек арқылы қозғалуы

3) судың жапырақ арқылы булануы

Өсімдіктердегі судың айналымы

Белгілі бір орта факторларына қатысты өсімдік ағзаларының бейімделу қасиетін экологиялық топтар деп атайды

Ылғалдың әсеріне байланысты өсімдіктердің топтары төмендегідей жіктеледі:

1. Гидатофиттер

2. Гидрофиттер

3. Мезофиттер

4. Ксерофиттер

Гидатофиттер

Гидатофиттер ( гректің «гидатос» - су, «фитон»- өсімдікдеген сөз) - су өсімдіктері. Бұлар тұтастай суда тіршілік етеді. Сабақтарында механикалық ұлпа болмайды, судың көмегімен денесін ұстап тұрады.

Мысалы: Элодея, балдырлар

Гидрофиттер

Гидрофиттер (грекше «гидрос» - сулы) - суды мол қажет ететін, ылғалды ортада өсетін өсімдіктер. Көбінесе су жағасында тіршілік етеді. Мысалы:күріш, қамыс

Мезофиттер

Мезофиттер (грекше «мезазос» - орташа) - ылғалыдылығы орташа, жеткілікті аймақтарда өседі. Жапырақтары ашық, әрі ірі болып келеді. Олар орманда, шалғынды алқаптарда өседі. Ауыл шаруашылық өсімдіктерінің басым көпшілігі - мезофиттер.

Ксерофиттер

Ксерофиттер( грекше «ксерос» - құрғақ) - суы аз топырақта, ауасы құрғақ жерлерде тіршілік етеді. Ксерофиттер құрғақ және шырынды болып бөлінеді. Шырынды ксерофиттердің жапырақтары немесе сабақтары ішінде су жинап, етжеңді болып келеді. Кейде оларды суккуленттер деп атайды.

Ал құрғақ ксерофиттерді- склерофиттер деп те атайды. Ылғалы өте тапшы, булану аз жүретін орта өсімдіктері.