Сабақтың міндеттері

Қазақстан Республикасы Білім және Ғылым Министрлігі «Өрлеу» БАҰО» АҚ филиалы «Алматы облысы бойынша педагог қызметкерлердің біліктілігін арттыру институты»

Сабақтың тақырыбы:

Көміртек. Табиғаттағы айналымы

Орындағандар:Алматы қаласы №15 мектеп интернатының химия пәні мұғалімі

Курмашева Б. С.

Қаратал ауданы МДШОБ Кәлпе

орта мектебінің химия және биология

пәндерінің мұғалімі Иманбаева Ж. Б.

Алматы, 2015ж

Сабақтың тақырыбы: Көміртек. Табиғаттағы айналымы 9 сынып химия

Сабақтың мақсаты:

Оқушыларға көміртектің қасиеттері мен табиғаттағы айналымы жөнінде білім беру, PISA зерттеу әдісі негізінде оқытудың белсенді стратегияларын қолдану арқылы оқушылардың сабаққа деген қызығушылығын арттыру және сабақтан алған мәліметтерді өмірде қолдана білуді меңгерту

Сабақтың міндеттері:

1. Оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту;

2. PISA зерттеу әдісі негізінде оқушылардың шығармашылығын, топта жұмыс істей алу дағдысын жетілдіру;

3. Оқушыларды бір-бірінің пікірін тыңдауға, бір-біріне құрметпен қарап, қиындықты бірге шеше білуге тәрбиелеу.

Сабақтың түрі:

аралас сабақ

Сабақтың әдісі:

Блум таксономиясы және түрлі интербелсенді әдістер

Көрнекі құралдар:

Сабаққа қажетті ресурстар, интерактивті тақта, демонстрацияға арналған реактивтер

Ұйымдастыру

Оқушылармен сәлемдесу

Кезекшілікті анықтау

Оқушыларды түгендеу

Сыныпты топқа бөлу

Психологиялық ахуал қалыптастыру

Үй тапсырмасын қайталау

Минералды тыңайтқыштар

дегеніміз не?

Тыңайтқыштар құрамына қарай

қандай болып жіктеледі?

Өсімдікке қажетті

ауадан және судан

алынатын элементтер

қандай?

Өсімдік құрамына неше

химиялық элемент кіреді?

"Кім жылдам?" ойыны

Қанша бейметалл элемент бар?

Қандай бейметалл элементтер органогендер

қатарына жатады? . . .

3. Азот тыңайтқыштарының маңызы

4. Фосфор тыңайтқыштарының маңызы

5. Калий тыңайтқыштарының маңызы

6. Органикалық тыңайтқыштарға нені жатқызуға болады?

7. Елімізде тыңайтқыш өндірістері қай қалаларда орналасқан?

8. Қаратау фосфоритінен минералдық тыңайтқыштар

алудың негізін қалаған Қазақстандық ғалым, академик . . .

Тыңайт-қыштар

Аталуы

Фосфорит

ұны

Сильвинит

Қос

суперфосфат

Карбамид

Преципитат

Натрий селитрасы

Фосфор

Азот

Калий

Аталуына сәйкес тыңайтқыштардың

формулаларын кестеге толтырыңыз

ХАТ

келді!

Кімге: 9 - сыныбына

«2050-дың біз барысымыз,

Жетістікке бастайды әр ісіміз.

Өркениетті елімізді көркейтетін

Химияны оқу парызымыз. »

Кімнен: Менделеев үйі, 4 подъезд,

2 қабат, 6 пәтерінде тұратын элементтен

Мағынаны тану: оқулықпен жұмыс

ХИМИЯЛЫҚ ЭЛЕМЕНТТЕРДІҢ ПЕРИОДТЫҚ ЖҮЙЕСІ

4e-

2e-

+6 ) )

Электронның қозған күйі

Көміртек элементінің

ашылу тарихы

1781ж. франсуз

ғалымы А. Лавуазье

көміртекті латынша

“карбонеум, карбо-

көмір” деп жазған.

Орысша “углерод”

деп атауды

1824 жылы

орыс ғалымы

М. В. Соловьев

ұсынған.

1928 жылы

“көміртек” деп

атауды аудармашы

Р. Бөкейханов

ұсынған.

Көміртектің

аллотропиялық

түр өзгерістері

Алмаз

Карбин

Графит

Алмаздың кристалдық торы

Графиттің кристалдық торы

Карбиннің сызықтық

құрылымы

Алмаз - бұрғылар жасау үшін, қырланған алмаздан бриллиант, әшекейлі зат әзірленеді.

Графит - қарындаштың өзегі, электрордтар дайындауда.

Кокс (C) тотықсыздандырғыш ретінде металл өндіруде.

Активтелген көмірдің адсорбциялық қасиеті медицинада және газтұтқыштар (противогаз) әзірлеуде қолданылады.

Ойлан, жұптас, бөліс

Қолдану

Көміртектің адсорбциялық қасиеті

Лакмус ерітіндісіне

белсендірілген көмірдің әсері

Тәжірибе:

Химиялық қасиеттері

Көміртек көптеген жай заттармен оңай әрекеттеседі.

1) Жану реакциясы

a) 2С + О2 = 2СО

ә) С + О2 = CO2

2) Хлормен әрекеттескенде көміртек тек жарық сәулесінің әсерінен төрт хлорлы көміртек түзіледі:

С + 2Cl2= CCl4 (бағалы еріткіш) өрт сөндіруде қолданылады.

3) Металдармен әрекеттесіл карбидтер түзеді:

2С + Са = СаС2 (бұдан ацетилен алынады)

4) Күкіртпен күкіртті көміртек түзеді:

С + 2S = CS2 (еріткіш)

5) Сутекпен әрекеттескенде метан түзіледі:

С + 2Н2→СН4 (отын - ол табиғи газдың негізгі құрам белігі)

Көміртектің күрделі заттармен әрекеттесуі: 1) Сумен әрекеттескенде газдар коспасы (су газы) бөлінеді:

С + Н2О = CO + Н2 (су газы - бағалы отын)

Алынған газдардың екеуі жанғыш болғандықтан жылу көбірек белінеді. Сондықтан көмірді жаққанда сулау қажет.

2) Концентрлі күкірт және азот қышқылдарымен әрекеттескенде тотығады:

С + 4HNО3(конц) =СО2+4NO2+2Н2O

3) С+ 2H2SО4(конц) = СО2+2SO2+2Н2O

Талдау

Химиялық тілде уытты заттардың сіңірілуі деген мағынаны білдіретін, адам уланған жағдайда осындай дәрілік препараттарды қолданады . Олардың құрамында көміртек элементі бар. Бұл қандай процесс?