Толеранттылық шаршысы




Презентация қосу
Тақырып:
Оқушылардың өзара
толеранттық қарым-қатынасы .

Біз бәріміз әртүрліміз…
Бұл ғылыми жоба
арналады:
Ғылыми жұмыстың
мақсаты :
бастауыш сынып оқушыларының өзара
жеке тіл табыса білу қарым-қатынастарын
анықтау ;
толеранттылық қарым-қатынас ұстауға
үйрету;
Ғылыми жұмыстың
міндеттері:
• «Толеранттылық» деген сөздің мағынасын
ашу, қарапайым тілмен толеранттылық
туралы түсінікті таныстыру;
• толерантты адамның қасиеттерін аша
білуге үйрету;
• қандайда бір кикілжіңді толеранттылық
көзқараспен қарап шешу дағдыларын
қалыптастыру;
Тақырыптың өзектілігі:
Қазіргі білім беру жүйесінде басты
мақсаттардың бірі БҰҰ Декларациясында
көрсетілгендей адам құқығын сақтау
жөніндегі ережеге сәйкес және балалар
құқығы Конвенциясына сай жанұяда,
оқу орнында толеранттық көз-қарасты
қалыптастыратын әлеуметтік және
педагогикалық жағдай туғызу, балалар
арасында толеранттылық сананы
қалыптастыру болып табылады.
Біздің мектеп үшін
тақырыптың маңыздылығы:

Этникалық топтардың арасындағы
шиеленістің өсуі, қоғамдағы
шыдамсыздықтың, дөрекіліктің көбеюі

баланы толеранттылыққа тәрбиелеуді
жас кезінен бастау қажеттілігін
туындатады. №26 ОЖББМ аралас мектеп
болғандықтан мектебімізде бірнеше
Зерттеу болжамы:
Толерантты болу оқушылардың
мінез-құлық, тәрбиелік, білімділік
дәрежелеріне байланысты болады.
Объект:
Бастауыш сынып оқушылары
ІІ бөлім-Негізгі бөлім
Толеранттық түсінігі латынша (tolero)
шыдау, төзу, көндігу деген мағынаны береді

Толеранттылық - бейбітшілікке
бастайтын жол
Шарль Морис
Талейран
TOLERANTIA -
шыдамдылық
Толеранттылық
теңқұқылық, тең санау
ұғымынсыз мәні
болмайды теңқұқылық ,
тең санау болса
толеранттылық
автоматты түрде пайда
болады
Бұл өзгелердің этникалық, діни
ерекшеліктеріне, күшті не әлсіздігіне
қарамастан оның құқығы мен еркін
саналы түрде мойындау болып табылады.
Толеранттылық дегеніміз-
идеяларға, мінез-құлыққа,
салт-дәстүрге, әдеттерге,
сезімге, наным-сенім,
әлеуметтік жағдайға
шыдамды қатынас
«Толерант» сөзінің жер шарындағы халықтардың
тіліндегі мағынасы:
испан тілінде - өз ойы өзгенің ойынан

ерекшеленетіндігін мойындай білу қабілеті;
ағылшын тілінде –шыдамды болуға бейімділік;
қытай тілінде - қабылдау, басқамен қарым-қатынаста
мейірімді болу;
араб тілінде - кешірім, келісім, қайырымдылық,
жұмсақтық;
орыс тілінде - өзгенің ісіне төзімділікпен қарай білу
қабілет (шыдамды болу,өзгемен келісімге келе білу)
Толеранттылық :
Теңқұқылық ( ұлтына, жынысына, дініне, әлеуметтік
және саяси көзқарасына қарамастан білім және
экономикалық жағдай барлық адамға тиісті);
Әр ұлт өзінің салтын ұстауға, мәдениетін сақтауға
құқылы;
Қоғам мүшелерінің құқығы мен қабілетіне нұсқан
келтірмейтіндей әр адамның қалаған дінін ұстауға
мүмкіндігі бар; қоғам мүшелерінің саясатқа араласуда
тең құқықтылығы;
Ортақ мәселені шешуде келісімділік пен бірлестік;
Қоғамдар мен топтардың мүшелерінің арасындағы
өзара түсіністік, әртүрлі топтарға ( мүгедектер,
қашқындар, т.б) мейірімділік және шыдамдылық
көрсету;
Толеранттылыққа қарсы әрекеттер
1.кемсіту, келекелеу, күлкіге айналдыру;
2. көңіл аудармау;
3. жағымсыз стереотип (өзге ұлтқа, салтына, мәдениетіне ,
жынысына жағымсыз көзқараспен қарау);
4. этноцентризм (өз тобының құндылығын және салтын
басқалардан артық санау)
5. Жау іздеу; (бақытсыздықты, әлеуметтік мәселелерді өзгеге
аударып кіналау)
6. қорқыту, үркіту, зорлық-зомбылық көрсету;
7.расизм, национализм, фашизм
8.эксплуатация (өзгенің еңбегін қанау, уақытын пайдалану, өзге
елдің табиғат ресурстарын, байлығын пайдалану);
9. мәдени және діни белгілерді бүлдіру;
10. құлдықта ұстау, адам саудасын жасау
ІІ бөлім Зерттеу бөлімі
Мақалдар
• Төзімді тілегіне жетеді.
қазақ мақалы
•Гроза, грозись, а мы друг за друга держись.
орыс мақалы

•Эбтей уладууд эрьеын арһанда баг тъха
(Тату адамдар қой терісінің астына да сияды)
бурят мақалы
ІІҢҢ Зерттеу бөлімі
Біздің мектептегі оқушылардың
ұлттық құрамы туралы мәлімет
Қазақтар-405 Өзбек-3 Белорус-2
Шешен-1 Кәріс-1
Орыстар-405 Неміс-2 Сыған-3
Украиндар-20 Грек- 1 Мордва-1
Татар-23 Латыш-1
Азербайжан-8
Қарақалпақ-3
Оқушылармен жұмыс
Елестетуге жұмыс «Кәне қиялдайық…»
Жер бетіндегі адамдардың бәрі бірдей болып кеткен деп
елестетіңдер (бойы, шашы мен көзінің түсі, киімі, білім
деңгейі т.б.)
- Бұл әлем қандай болады? Адамдар ол жағдайда қалай өмір
сүреді?
- Біздің әртүрлі болғанымыз жақсы ма, жаман ба?
- Әртүрлі адамдар көп қоғамда өмір сүру оңай ма, қиын ба?
Қорытынды: Әртүрлілік қоғамды толықтырып, қызықты
қыла түседі. Әлеме адамдар өмір сүру үшін мәселелерді
бірлесе келісіп шеше білуі керек. Ол үшін мынандай үш
ережені сақтау қажет «МҚТ»
М Қ Т
Мойындау Қабылдау Түсіну
Қиын жағдайдан жол табу

І топ
әдісін іздестіру
Жолдасың оқуға сұрап алған кітапты бояп
тастады.
ІІ топ Досыңмен дүкен жанында кездесуге
келістің. Сен жарты сағат күттің, ол келмеді.
ІІІ топ Сен берген уәдеңді орындай алмадың,
досың саған ренжулі.
Бала бұрын жеп жүрген тамақты жемеймін деп бұлданып
өкпелеп отыр. Ата-анасы не істейді деп ойлайсыңдар?
А) оған басқа тамақ береді
Ә) жемесе, үстел басынан тұрып кетуін, ашуы басылған соң
келіп ішуін ескертеді
Б) жемей тұрмауын, белгілі тәртіпке бағынуын талап етеді
Сен аулада балалармен ренжісіп қалсаң не істейсің?
А) балалармен не себепті реніш болғанын анықтауға кірісесің
Ә) Балалармен тілтабысуға тырысасың
Б) Үйден шықпайсың
Сен сабақ оқудың орнына теледидар көріп отырсың. Ата-анаң
не дейді?
А) ұрсып ақыл айта бастайды
ә) себебін сұрап , көмектерін көрсетеді
Б) еш нәрсе демей теледидарды сөндіреді
Толеранттылық шаршысы

ТЫҢДАЙ БІЛ!
КЕШІРЕ БІЛ!
ТҮСІНЕ БІЛ!
КҮЛІМСІРЕЙ БІЛ!
ҚАБЫЛДАЙ БІЛ!
КӨМЕКТЕСЕ БІЛ!
Шығармашылық жұмыс
“Толеранттылық ағашы”
Ағаш суретін салу. Жапырақтарға оқушылар мектебіміз
«Толерантты кеңістікке» айналу үшін не істеу қажет екенін
жазып жапсырады, сынып ішіне іледі
Алақан жылуы
Түрлі түсті қағазды алып, алақаныңды басып қиып ал. Әр
саусаққа өзін туралы бойыңдағы талант, не өмірлік
ұстанымың, не бойыңдағы жақсы қасиет туралы, яғни
өзіңді басқадан ерекшелейтін қасиеттеріңді жаз. (Мәлімет
жағымды болуы тиіс)
Тапсырманы орындауға 3-5 минут бөлінеді. Жетекші
жазбаны дауыстап оқиды. Қалған қатынасушылар кім
екенін табуға тырысады. Алақандарды бір бетке барлығын
жапсырамыз
Толерантты тұлғаға тән қасиет:
(алақандағы, жапырақтағы жазулар)

шыдамдылық;
- өзін ұстай білу;
- сенім;
- немқұрайлылыққа шыдау;
- қайырымдылық;
- өзгені тыңдай білу;
-өзгені кіналамау;
--әлеуметтік әріптестік;
Біздің мектептегі шаралар
ІV бөлім ҚОРЫТЫНДЫ.
Жүргізілген жұмыс нәтижесінде
баланың жанұясындағы
жандардың білімі мен
тәрбиелілігі сәйкес келіп өзара
байланысып тұрса, соғұрлым
бала бойында толеранттылық
жоғары болады. Толерантты
болуға бізге не кедергі келтіреді?
Зерттеу жұмысына сай оқушыларды
4 топқа біріктіруге болады.
І топ Оқушылардың көпшілігі эмоциональдық бағасы
( араласуға қызықты – қызықты емес; партнер ұнайды-
партнер ұнамайды) шыдамды/шыдамсыз іс-әрекеттеріне қарап
бағалаумен сәйкес келеді
ІІ топ толеранттылық бойларында бар оқушылар. Олар
айналасындағылармен сыйласа қарым-қатынас жасай білетін ;
өздерін бақылай білу деңгейлері жоғары, тұрмыстық қиын,
әлеуметтік жағдайды да елемей бәрімен бірдей араласа
алатын оқушылар.
ІІІ топ – көбіне айналасындағылармен шыдамсыз қатынас
жасайтын оқушылар. Олар келісімге келуге дайын емес, үнемі
біреулермен қарсылас болып сол кісімен санасып жүреді;
ІV топ үлкендердің (діни, саяси) ықпалына түскен оқушылар
Толерантты болу үшін:
•Өзгенің пікірімен келісе
білуге дайын болу.
•Өзгенің құқығын
құрметтеу.

•Басқаны сол
қалпында қабылдау.
•Өзін өзгенің орнына
қоя білу
Толеранттық қарым-қатынас ережесі:
• Айналаңдағы адамдарды құрметте.
• Оларды түсінуге тырыс.
• Өз көзқарасыңды сыпайы түрде сақта.
• Нақты мәліметтермен дәлелде.
• Басқаның көзқарасына әділ бол, оның айтқаны дұрыс болса
келіс.
• Өзгенің қызығушылығымен санаса біл.
• Досың қандай болса, сол қалпында қабылдай біл.
• Өзгелерге теріс эмоциясынды көрсетпеуге тырыс
Ата-анаға ақыл-кеңес.
• Үнемі сынай беру, ол жек көруді үйретеді.
• Қатал, қатыгез орта агрессивті мінез
қалыптастырады.
• Шыдамды орта өзгені түсінуді үйретеді.
• Күлкіге айналдыру, ол тұйықталуға апарады.
Қолдау, ол сенуді үйретеді.
Мақтау, алға ұмтылуды үйретеді.
• Үнемі кінәлай берсе, өзіңді кінәлі сезінесің.
Шыншыл орта, ол әділ болуды үйретеді.
Баланы толеранттылыққа
тәрбиелеу үшін:
Реніш туындамау үшін: қандай жағдай болса да
түсінуге тырысу . - дауыс көтермеу.
• - ақыл-кеңес бере және оны да тыңдай білу;
жабырқау көңіл күйін байқай, қиын-қыстау
шақтарда демеу бола білу.
• адамдарды тыңдауды және олардың пікірімен
санасуды үйрету;
• ренжіскен адамнан кешірім сұрап, өкпені ұмыта
білуге; келіспеушілікті ұрыс керіссіз шешуге
үйрету;
Толерантты жанұямыз
Менің жанұямда барлығы бір-біріне
төзімділік,
қайырымдылық,
түсіністік,
сыйластық,
қолдау,
қамқорлық,
ақкөңілділік,
жауапкершілік,
мұқияттылық көрсете біледі. Осы қасиеттер
сақталса біздер тәуелсіз, бақытты, бай-қуатты,
тату, толерантты жанұямыз, - деп айтуға болады.
Сіздерге
менің жобамды
тыңдап, қолдау
білдіріп
толеранттылық
көрсеткендеріңіз
үшін алғыс
білдіремін.

Ұқсас жұмыстар
Жас ұрпақтың толеранттылық пен ұлтаралық мәдениетін тәрбиелеуде мектепке дейінгі мекемелердің, мектептің, жанұяның, үкіметтік емес мекемелердің өзара байланысының маңызы
Бала құқығын
Мультимәдениетті қоғамда толеранттылыққа тәрбиелеу
СПЕРМИИЛЕРДІҢ КОНЦЕНТРАЦИЯСЫН БАҒАЛАУ
Ұйымдағы мәдениет факторы, кросс - мәдени психологияның басқарудағы рөлі
Сан амалдың нәтижесі екенін көрсету
Тәрбиенің тұжырымдамалық негіздері
Дәрігер үрейі. Дәрігер депрессиясы
Жобаның мақсаты
Дендритті жасушалар
Пәндер