Оқыту үрдісінде Блум таксономиясын қолдану жолдары

Ұйымдастыру кезеңі 1. Топқа бөлу Қатысушыларға қорабында “Пионер”, “Жастар”деген жазуы бар печенье таратылады. Печенье аттары бойынша топқа бөлінеді.

«Кел, танысайық»

тренингі

Сұрақтар

Есімдер

1. Күз айларында туылғандар

2. Жаратылыстану пәнінің мұғалімдері

3. Үш және одан да көп баласы бар

Бұл кім деп ойлайсыздар? Қай саланың маманы?

К о у ч и н г Тақырыбы: Оқыту үрдісінде Блум таксономиясын қолдану жолдары

БЛУМ БЕНДЖАМИН

Блум, Бенджамин, (1913-1999) -америкалық психолог, оқыту әдістерін зерделеген, 1942 жылы Чикаго университетінде доктор дәрежесін қорғаған. 1965-66 жылдары Ағарту ісін зерттеушілер бірлестігінің президенті болған.

1960 жылдары Б. Блум кейіннен «Блум таксономиясы» деп аталып кеткен тұжырымдаманың негізін құраған екі монография басып шығарды: «Адами мінездемелер тұрақтылығы мен өзгеруі» және «Білім мақсаттарын жіктеу».

ХХ ғасырдың 60-70 жылдары АҚШ-тың көптеген білім беру мекемелері Блум тұжырымдамасын қабылдаған, алайда ол жөнінде ғалымдар мен практиктердің тарапынан көптеген сын айтылуына байланысты оларды мектепте қолдану деңгейі едәуір төмендеді.

ТАКСОНОМИЯ ұғымы алғашқы рет биологияда пайда болды.

Терминді швейцарлық ботаник

О. Декандоль 1813 жылы ұсынды.

Блум таксономиясы

Бенджамин Блум (1956 ж. )

Таксономия- мақсаттың белгілі бір заңдылықпен орналасуы

Блум таксономиясы - оқушының ойлау алгоритмі үшін қажет

БЛУМ ТАКСОНОМИЯСЫ

Білім сұрақтары - ең төмең деңгейдігі сұрақтар, ол ақпаратты механикалық түрде еске түсіруді меңзейді.

Ол бір жауапты талап етеді. Әдетте білімді тексеруге пайдаланылады.

Сыни ойлау дағдыларын дамытпайды, есте сақтауды жаттықтырады.

Мысалы:

Жапониядағы ең үлкен қала?

«Абай жолын » кім жазды?

Килограмда қанша грамм барм?

Кім, не, атап бер, қайда, қашан, тізбекте

Түсіну сұрақтары идеялар, факттар, анықтамалар және құндылықтар арасындағы қарым-қатынасты анықтау үшін қойылады.

Оқушы олар қалай байланысатын туралы ойлану керек. (қалай топтасады) . Бұл түйінді сұрақтар, өйткені ол оқушылардың ойлау қабілетін ынталандырады.

Мысалы:

Табиғаттағы су айналымын қалай суреттер едіңіз?

Бұл шығарманың негізгі идеясы неде?

Мен мына үш фигураны қоссам не пайда болады?

Суретте, өз сөзімен баяндап бер, маңыздысың белгіле, түсіндір, талқыла, салыстыр.

Қолдану сұрақтары оқушылардың белгілі ақпаратқа басқа немесе жаңа жағдайда пайдалануын талап етеді.

Қолдану сұрақтары проблемаларды шешуге, зерттеуге мүмкіндік береді. Бұл сұрақтар дәстүрлі емес жауаптарды және шешу жолдарын меңзейді, сондықтан олар оқушыларға қиындық туғызады.

Мысалы:

Гренландияның орналасуын қалай анықтауға болады ?

Егерде мына сандардың барлығын тоғызға көбейтсе,

не болады?

Как с помощью насоса выкачать воду из подвала, если ее уровень около 20 сантиметров?

Пайдалан, көрсет, түсіндір, таңда, өзгерт.

Талдау сұрақтары ақпаратты жіктеуді талап етеді.

Талдау оқушыдан жағдайдың (проблеманың) себебін, нәтижесін, мотивін анықтауды және жалпылап, қортындылауды талап етеді.

Мысалы:

Металдардың коррозиялануына не әсер етеді ?

КСРО мен Финляндия арасындағы соғыс неліктен

басталды деп ойлайсың?

Неліктен жануарларды сүтқоректілер деп атайды?

Неге, неліктен, талдаңыз, бөлшектеңіз, диаграмма жасаңыз, сауалдама жасаңыз, салыстырыңыз.

Жинақтау сұрақтары «ерекше» (оригинально) ойлау арқылы проблеманы шығармашылық жолмен шешу.

Жинақтауға бағытталған сұрақтар оқушылардағы бар білімдері мен тәжірибелерін проблеманы шығармашылық жолмен шешуге мүмкіндік туғызады.

Жинақтау сұрақтарына түрлі жауаптарды болуы мүмкін.

Мысалы:

Мына құралдардан жел диірменің қалай жасауға болады ?

Егерде су астында демала алсаңыз, өміріңіз қалай өзгерер еді?

Мына сөздерден сөйлем құрастыңдар

Құрастырыңдар, жасаңдар, ойластырыңдар, қарастырып шығындар, сипаттап беріңдер, істеңдер, жоспарлаңдар, жобалаңдар.

Бағалау сұрақтары оқушылардың өздерінің шешімін шығару үшін қойылады. Проблемаларды шешу мен шешім қабылдауға осындай ойлау қабілеті қажет.

Бұл сұрақтардың бір жауабы болуы мүмкін емес.

Мысалы:

Өзінің жұмысын туралы не айтар едіңіз ?

Қай тапсырма саған ұнады, неге ?

Қалай ойлайсыз большевиктер өз әрекеттерінде шынайы болды ма ?

Неліктен Циолковскийді ұлы адам дейді ?

Бағалаңыз, салыстырыңыз, кім немесе не дұрыс, неліктен бұл маңызды.

БІЛУ

Сен білесің бе?»

Бұл кадр қай фильмнен алынған?

Фильмдегі басты рольді сомдаған кім?

Қай саланың маманы?

Түсіну

«Ол кім?» деген сұрағына

екі топ ментальді карта

дайындайды

Қолдану

Фильмнен үзінді

Талдау

Фильм бойынша топтар бір-біріне сұрақтар қояды.

Жинақтау

«Топтық поэма»

Ақ парақтың жоғары бөлігіне қатысушы өз аты-жөнін жазады. Әр қатысушы өлеңнің бір шумағын жазып, келесі адамға береді. Ол адам өз қатарын жазып келесіге береді. Осылайша жалғасып, соңынан бір шумақ өлең жазылады. Ең соңында қатысушылар өз өлеңінің қай жағдайға түскенін көреді.