Отпен аластау

Презентация қосу

ОТБАСЫ
Қызығушылықты ояту

Топтармен таныстыру
І топ ІІ топ ІІІ топ

Береке Бірлік Ынтымақ
“Сандуғаш” атты
ақын тұңғыш жыр жинағы
1966 жылы жарыққа
шықты

“Білім керек бәріне”,
“Жылу”, “Әже”
аудармасы өлеңдерімен
таныспыз

1939-2014ж
Бесік - сан ғасырлар бойы ұлттың ұясы, қазақы тәлім-
тәрбиенің қайнар көзі, бабамыздан қалған киелі мүлік, қой
үстінен бозторғай жұмыртқалаған мамыражай тіршіліктің
белгісі іспетті. Бесікті қатты қадірлейтіндігі соншалықты,
қазақ атасы жатқан бесікке бала, немере, шөбере, шөпшек,
тіпті туажатына дейін бөлейді.
Бесікке салу(салт) рәсімі – нәрестені алғаш бесікке бөлеу үшін
жасалатын ғұрыптық салтанат. Қазақ баласын ағаш бесікке
салып өсірген. Ағаш бесік көшпелі өмірге өте қолайлы болған.
Бесік иіп кептірілген талдан жасалады. Бесікті көбінесе
баланың нағашы жұрты алдын ала жасатып, бесік тойына
алып келген.
Жасалу жолы мен құрылысына зер салып
қарасаңыз, ата-бабаларымыз бесікті өте
тапқырлықпен, данышпандықпен
жасағанын айқын көреміз:
1) ол екі жаққа қарай тербетіліп, тепе-
теңдікті сақтап тұратындықтан, сәби
есейе келе қаншама бұлқынса да,
аударылып кетпейді;
2) тербеткенде адам қолы шаршамайды,
баланың басы ерсілі-қарсылы
шайқалмайды;
3) жылы әрі таза.
Желдің өтінен, жердің сызынан,
аптаның лебінен қорғайтын бесік
жасалуы мен оған пайдаланылатын
материалдарға байланысты:
ЖЕР БЕСІК және
Мұндағы ЖЕР БЕСІК жасалуы бойынша:
* иіп жасалған бесік;
* тік жасалған бесік болып,
ал ЖЕЛ БЕСІК материалы бойынша:
* тал бесік;
* қайың бесік;
* қарағай бесік боп бөлінеді.
Бесік – қасиетті, киелі, құтты мүлік, сәбидің
алтын ұясы болып есептеледі. Оның
құралдары: көрпе, жастық, жаялық, шүмек,
дәрет ыдысы, бесікбау. Сәби шошымай, тыныш
ұйықтау үшін бесікке тарақ, айна, пышақ
салған.Балаға деген ана махаббаты “бесік
жыры” арқылы берілген. Ана бөбегін бесікке
бөлерде, ең алдымен, бесік жырын айтады.
Бесік жырының басты қызметі – бесік
тербелісіне ыңғайлас сазды әуен, баланы
тыныштандыра отырып, оның жан – дүниесі мен
санасына ұлттық тәрбиенің алғашқы нәрін
сіңіру.
Отпен аластау. Бесікті, босағаны немесе үйді
отпен аластау – қазақтың ертеден келе жатқан
ырымдарының бірі. Баланы бесікке саларда
бесікті отпен қару,жас отауды аластау – жын –
шайтан иектемесін, пәле – жаладан сақтасын
деген ізгі ниеттен туған.
Бесік-қасиетті орын.Қазақтың балаға жасайтын бесік жырын
айтып бойына сіңірген тәрбиесі ,сіңірген ұлттық рухы оны
адамгершілікке баулудың алғашқы қадамы. Осы тұрғыда
қарасақ бабаларымыздың қалыптастырған осынау
мәдениет,осынау жол тұтас бір ұлт болмысын қалыптастыратын
мектеп еді. Бүгінде көкірек көзі ояу адамның бәрі де бесік жыры
әлемдегі барлық ұлттар мен ұлыста бар екенін біледі. Әрине оның
әрқайсысының ән сазы, тіл өзгешелігі болғанымен айырғысыз
бір ортақтығы бар. Ол – ананың сәбиге деген өлшем бірлігі жоқ
жанкешті махаббаты, сарқылмас қоры, ортаймас қуаты бар
аналық мейірімі.
Ребусты шеш
“Жас балаға қазақтың әлди-әлди деп басталатын бесік
жырын жырлау керек. Бұл жырдың күйі де,сөзі де тәтті.”
М.Жұмабаев

1893-1938ж
Оқулықпен жұмыс
Қуанышым сен менің
Шаттығым, өмірім, бақытым
Таусылмайтын әуенім
Қуаныш құйып көңілге
Мақтаныш болсаң әркезде!
Жақсы – бір қалыпты адам;
Өте жақсы – барлық істі
жақсылыққа жоритын адам;
Білім – ізденімпаз адам;
Тамаша – әсерлі адам;
Керемет – жан дүниесі бай;
Орташа – қанағатшыл;
Көңілді – көпшіл;
Әсем – талғампаз:
Шебер – идея, фантазиясы
жоғары;
Жұлдыз – жаңалыққа жаны
құмар адам;
Тәтті – балажан, бауырмал;
Қамқор – қамқорлыққа дайын;
Өнер – сегіз қырлы , бір сырлы.
Бесікке қатысты тыйым сөздер
Бос бесікті тербетпе

Бесікті бір қолмен
көтерме.
Бесікті ашық
қалдырма.
/дәптерге жазу/
“Баланың бесігі-кең дүниенің
есігі”деп Төле би бабамыз айтқан.
М
А
Ғ
Ж
А
Н
Бала ата-анасымен бақытты,
Бала ата-анасымен сүйкімді
Ү
а/Бесік жырын жаттау
ә/ Шығармашылық
тапсырма
«Ананың алақаны-балаға
айдынды қоныс” ана
туралы әңгіме немесе өлең
жазу
5 4

Ұқсас жұмыстар

Бала тәрбиесіндегі халықтық ұстанымдар. Бесік. Бесікке бөлеу

ТҰРМЫСТЫҚ САЛТ-ДӘСТҮРДІҢ ДІН МӘСЕЛЕСІНДЕ ОРНЫ

Материалдық мәдениеті

Лейкопоэзді қуатандыратың заттар. Препараттары- әсер ету механизмі, қолдану

Өрттің алдын алуға балаларды ынталандыру

Жобаның тақырыбы

Жатыс септігінде тұрған сөзді тап

АТАМЕКЕН ҰЛТТЫҚ ТӘЛІМ-ТӘРБИЕ БАҒДАРЛАМАСЫ

Өрт сөндіру кезінде ұнтақты өрт сөндіргішті пайдаланудың тәртібі

Қалжа мен шілдехана тойы

Пәндер