Бензолдың химиялық қасиеттері




Презентация қосу
ІІ.
ІІ.Үй
Үйтапсырмасын
тапсырмасынсұрау
сұрау
1.1.Көмірсутектер
Көмірсутектер дегеніміз
дегеніміз не,
не,олар
олар қалай
қалай жіктеледі?
жіктеледі?
2.Олардың
2.Олардың бір-
бір- бірінен
бірінен айырмашылығы
айырмашылығы неде?неде?
3.3.Көмірсутек
Көмірсутекмолекулаларының
молекулаларыныңмодельдерін
модельдеріндайындау
дайындау(метан,
(метан,этилен,
этилен,
ацетилен)
ацетилен)
4.Мына
4.Мына айналымдарды
айналымдарды жүзеге
жүзеге асыруға
асыруға болатын
болатын реакция
реакция теңдеулерін
теңдеулерін
жазыңдар
жазыңдар
CaC
CaC2 CC2HH2 COCO2 CaCO
CaCO3
2 2 2 2 3

5.5.Көмірсутектегі
Көмірсутектегікөміртек
көміртекпен
пенсутектің
сутектіңмассалық
массалықүлестері
үлестерісәйкесінше
сәйкесінше75%
75%
және
және25%.
25%.Көмірсутектің
Көмірсутектіңоттек
оттекбойынша
бойыншасалыстырмалы
салыстырмалытығыздығы
тығыздығы0,5.
0,5.
Заттың
Заттыңмолекулалық
молекулалықформуласын
формуласынанықтаңдар.
анықтаңдар.
6.СaСО
6.СaСО3 3 СaОСaО СaС СaС2 2 НС
НС≡≡СНСН НН2COCO3 3
7.Алкиндер
7.Алкиндер(ацетилен)
(ацетилен)туралы
туралыәңгіме
әңгіме құрастырыңдар:
құрастырыңдар:
құрылым
құрылымформуласы,жалпы
формуласы,жалпыформуласы,жұрнағы,физикалық
формуласы,жұрнағы,физикалық
қасиеттері,алынуы,
қасиеттері,алынуы, химиялық
химиялық қасиеттері,қолданылуы
қасиеттері,қолданылуы
Сызықтық
Сызықтық диктант
диктант“иә”+”жоқ”-
“иә”+”жоқ”-

І Ібөлім
бөлім«Ой«Ойқозғау
қозғаукезеңі»
кезеңі»
1.С
1.С2HH -ацетилен
2 -ацетилен
2 2
2.Этан-ацетиленді
2.Этан-ацетилендікөмірсутектер
көмірсутектер
3.Екі
3.Екіизомері
изомерібар
бар
4.Түссіз,
4.Түссіз,иіссіз
иіссізгаз
газ
5.Көп
5.Көпкүйе
күйебөлмейді
бөлмейді ∣

6.Металды
6.Металдыкесуге
кесугепайдаланады
пайдаланады
7.Кальций
7.Кальцийкарбидінен
карбидіненалады
алады
8.Қос
8.Қосбайланысы
байланысыбар бар
9.Сумен
9.Суменәрекеттеседі
әрекеттеседі
10.Ацетилен
10.Ацетиленалкиндер
алкиндертобына
тобынажатады.
жатады.
Оқыту
Оқыту ұстанымы:
ұстанымы:«Білім
«Білімеске
ескесақтау
сақтау
арқылы
арқылыемес,
емес,өз
өзойының
ойыныңкүш
күшсалуымен
салуымен
алынғанда
алынғандағана
ғанабілім»деген
білім»дегенЛ.Толстой
Л.Толстой
ІІ. Мағынаны тану
Молекула құрамында бензол сақинасы бар жалпы
формуласы Cn H2n-6 болатын карбоциклді
көмірсутектер.Оларды арендер деп атайды. Ароматты
сөзінен ар-, молекуласындағы қос байланыста
болғандықтан-ен жұрнағы жалғанады. Бұл қатардың
алғаш табылған өкілдері хош иісті
болғандықтан,гомологтық қатар осылай
аталған.Ароматтылықтың белгісі – молекула құрамында
бензол ядросының немесе бензол сақинасының болуы.
Сатылай кешенді талдау
Арендер туралы әңгіме құрастыр (оқулықпен жұмыс)

Қолданылуы
Бензолдың химиялық
қасиеттері
Бензолдың алынуы
Бензолдың
физикалық қасиеті
Жұрнағы

Жалпы формуласы

Құрылым формуласы
Химиялық қасиеттері
a ) жану :2C6H6+15O2 12CO2+ 6H2O
H2C

H2C CH2
ә)қосылу реакциясы: C6H6+3H2 Pt

H2C CH2
H2C
циклогексан

б)орын басу реакциясы C6H6+CI2 C6H5CI+ HCI
хлорбензол
Бекіту сұрақтары: (Интерактивті
тақтамен жұмыс)
1. Нәтижесінде көмірқышқыл газы мен су
түзілетінін ескеріп, бензолдың жану
реакциясының теңдеуін жазыңдар.
2. Көмірсутектердің қандай түрлерін
білдік, әрқайсысына мысал келтіріңдер.
3. Бензол (С6Н6) мен циклогексанның
(С6Н12) толық жану реакцияларының
теңдеулерін жазып, бөлінетін көмірқышқыл
газының көлемдерін салыстырыңдар.
СИНКВЕЙН
СИНКВЕЙН
11жол
жол––затзатесім
есім (синквейн
(синквейнтақырыбы)
тақырыбы)
22жол
жол––екі
екісын
сынесім
есім
(синквейн
(синквейнтақырыбын
тақырыбынашатын)
ашатын)
33жол
жол––үш үшүстеу
үстеу (қозғалысты
(қозғалыстысипаттайды)
сипаттайды)
44жол
жол––сөйлем
сөйлемн\е н\ефраза
фраза
(тақырыпқа
(тақырыпқабайланысты
байланыстыайтылған)
айтылған)
55жол
жол––синоним
синоним(резюме-сөз)
(резюме-сөз)
1 жол – бензол
2 жол – хош иісті, түссіз сұйықтық
3 жол – жанады, ерімейді, қосылады
4 жол – Ароматты көмірсутектердің ең
қарапайым өкілі
5 жол – арен
Есеп шығару
1.Төмендегі берілген заттардың қайсылары
ароматты көмірсутекке жатады: а) С6Н14 ә)С6Н6
б) С6Н12 в)С6Н10
2. Мына айналуларды жүзеге асыруға мүмкіндік
беретін реакция теңдеулдерін жазыңдар және
алынған заттарды атаңдар.
С2Н6 →С2Н4→С2Н2→С6Н6→СО2
Сенесің бе,сенбейсің бе ? «Иә» ˆ, «жоқ -» деп
жауап береді.
1.Бензол-ароматты көмірсутек
2.Ароматты сөзі-жағымсыз.
3.Оттегімен әрекеттеспейді .
4.Хлормен әрекеттеседі.
5.Халықаралық атауы-арендер
6.Молекула құрамында бензол ядросының болуы
7.Ацетиленнен алынады
8.Толуол гомологы
9.Бензол улы сұйықтық
10.Бензолдан әртүрлі бояулар ,пластмассалар
алынады
Жұмбақ әңгіме
Мен туралы аңыз әңгіме көп. Өзіме тән иісім бар.
Тез оталамын. Улы сұйықтықпын. Ольга деген
орыс қызына үйленіп, әрекеттесемін. Мен
Халықпен өте тығыз араласамын. Менен әр түрлі
бояулар,дәрі-дәрмектер .пластмассалар
,қопарғыш заттар алады. Өзіме жақын досым бар-
Толыбай.Құрамым бірдей.Мен және менің
туыстарым кімдер?

Жауаптары : Ольга –оттек , Халық-хлор,
Толыбай-толуол, бензол және оның
гомологтары туралы айтылған.
Сөзжұмбақ шешу.
1.Қаныққан көмірсутектің 4-ші өкілі
2.Қанықпаған көмірсутектердің жұрнағы
3.Ароматты көмірсутек қалай аталады?
4.Мұнайдан алынатын өнім
5.Бензолдың туысы
6.Бензол қандай сұйықтық
Сөзжұмбақты шешкенде ароматты көмірсутектің
өкілі аты шығады

Жауаптары:
1-бутан ,2-ен,3-арен,4-бензин,5-толуол,6-улы
Сөзжұмбақ» «Бензол»

Ұқсас жұмыстар
ХИМИЯЛЫҚ ҚАСИЕТТЕРІ АЛЫНУЫ
Бензол молекуласының құрылысы
Бензол молекуласы жазық пішінді
Ароматты көмірсутек туындылары
ҚАНЫҚПАҒАН КӨМІРСУТЕКТЕРДІҢ ГАЛОГЕНТУЫНДЫЛАРЫ
Фолий қышқылы
Органикалық химияның күрделі қосылыстары
Бір атомды фенолдар
Ароматты қосылыстар және олардың туындылары
Фенолдар топтарының дәрілік заттары
Пәндер