Зеректер еліне саяхат

Презентация қосу

ҚОШ
КЕЛДІҢІЗДЕР!
Күздің күні терезеден,
Бізге міне тұр қарап.
Сондай жақсы көңіл-күймен,
Басталады бұл сабақ.
“Зеректер”
еліне саяхат

Қорытынды “Білім”
еліне саяхат
Саяхат сабақ

“Тапқыштар”
Тест еліне саяхат

“Біліміңді байқап көр”
еліне саяхат
“Зеректер” еліне саяхат
ЕКОЕ
дегеніміз
Кемел сан не?
дегеніміз не? Шеңбер
дегеніміз не? ЕҮОБ
дегеніміз не? Тақ
Өзара жай сандар
сандар Шеңбер дегеніміз
дегеніміз доғасы не?
Қандай
не? дегеніміз теңдік
не? Теңдеуді
теңдеу деп
шешу
Жай аталады?
дегеніміз
сандар
не?
дегеніміз
не? Жұп сандар
Қандай
Құрама сандар 3-ке Қандай дегеніміз не?
сандар де, 9-ға да сандар 2-ге
дегеніміз бөлінеді? бөлінеді?
не?
Үй тапсырмасын тексеру
В - тобы
№380.
Жердің диаметрі шамамен 12700 км. Жердің
диаметрі Юпитердің диаметрінен 11 есе кем.
Юпитердің радиусын табыңдар.

Жауабы: R= 69850 км
«Білім»
еліне саяхат

31.10.2014

Үлестер.
Жай бөлшектер.
Мақсаты
Білімділік:
Оқушыларға бөлшек сандар, үлестер,
бөлшектің алымы мен бөлімі туралы
түсінік беру.
Дамытушылық: оқушылардың
математикалық ойлау қабілетін
дамыту және пәнге қызығушылығын
арттыру.
Тәрбиелік: Алған білімдеріне
жауапкершілікпен қарауға, өз
мүмкіндігіне сенуге, үлкен жетістікке
ұмтылуға тәрбиелеу.
1 1
4 4
1 1
4 4

Теңбөліктер
Тең бөліктерүлестер
үлестердеп
депаталады.
аталады.
1
1 1 6
1 1 6
6 6
6 6
Бөлшектің бөлімі неше үлеске
бөлгенін көрсетеді, ал алымы
неше үлестің алынғанын
көрсетеді.
бөлшектің алымы 5
бөлшек сызығы
бөлшектің бөлімі
Жай бөлшек
а алымы

b бөлімі
Екі натурал санның бөліндісін
бөлшек түрінде жазғанда, бөлшектің
алымына бөлінгіш жазылып,
бөліміне бөлгіш жазылады.

Мысалы: 1:6 =
1 2 1 3
3 3 2 3
3 4 1 2
5 5 5 5
6 14 5 8
14 6 6 6
Ірімшікті үш рет кесу арқылы қалай
8 тең бөлікке бөлуге болады?
Шешуі:

248 үлес
Жаңғақтың қандай бөлігі ыдыста қалды?

бөлімі 3 4 8 7
алымы 2 4 7 3
Мысалы

Мысалы

1 1
2 3

жарты үштен бір

1 1
4 5

ширек бестен бір
Жай бөлшектерді белгілеу VIII ғасырда Үндістанда қабылданған.
Бөлшектің алымы мен бөлімін бөліп тұратын бөлшек сызығын грек математиктері
Александриялық Герон және Диофант пайдаланды. Кейінірек араб ғалымы әл - Хассара,
Италия математигі Лизанский еңбектерінде кездесті.

2). Грек ғалымы Архимедтің еңбегінде алымы мен бөлімі кез - келген натурал сандар
болатын бөлшектің жалпы түрі кездеседі. Ежелгі гректер іс жүзінде жай бөлшектерге
барлық амалды қолдана білген. Сызықшамен жазу тек 1202 жылы Италия ғалымы
Фибоначчидің «Абак кітабы» атты шығармасында енгізілген.

3). Ұзақ уақыт бойы бөлшектерді сандар деп атамаған. Бұларды «сынық сандар»
деп атаған. Тек XVIII ғасырда ғана бөлшектерді сан ретінде қабылдай бастады.
Бұған ағылшын ғалымы Ньютонның 1707 жылы жарық көрген «Жалпыға бірдей
математика» атты кітабы ықпал жасады.
4). ХХ ғасырдың алғашқы жылдарында үнділер жай бөлшектерге амалдар қолдануды
қалыптастырды. Жай бөлшектер туралы толық мәліметтерді арифметика кітаптарына Орта
Азия математигі әл - Хорезми енгізген.
«Біліміңді
байқап көр”
еліне саяхат

Ауызша есептер

№393, №395
Жазбаша есептер

А тобы

№396. №397
“Алтын сандық”
Сандарды өз сандықтарына орналастыр:
Құрама
сандар

Жай с а н дар 6
Бөлшект
ер

7 4 4 21

5 23
Жазбаша есептер

В тобы

№407, №410
Сергіту
Қане, сапты түзейік,
Тіземізді бүгейік.
Ыршып алға түсейік,
Ыршып артқа түсейік.
Көбелекше ұшамыз,
Отырамыз, тұрамыз.
Сергітуге мың алғыс!
Тапқыр болсаң тауып
көр.
Айжанда үш бүтін алма, екі
С жарты алма және төрт
ширек алма бар. Айжанда
барлығы неше алма бар?

Жауабы: 5 алма
“Кім зерек” ойыны
Бөлшек түрінде жаз:
Алымы
5 19 35
Бөлімі
ТЕСТ

Тік төртбұрыштың периметрінің S=ab 1
формуласы

Тік төртбұрыштың ауданының
формуласы V=abc 2

Тік бұрышты параллелепипедтің
көлемінің формуласы P=a+b+c 3

Шаршының периметрінің формуласы S= а2 4

Үшбұрыштың периметрінің формуласы V= а3 5

Шаршының ауданының формуласы
P=4a 6

Кубтың көлемінің формуласы Р=2(a+b) 33
Қорытынды

1. Үлес дегеніміз не?
2. Жай бөлшектің бөлімі нені көрсетеді, алымы нені
көрсетеді?
3. Бөлінді бөлшек түрінде қалай жазылады?
Мысал келтіріңдер.
Бір алманы төртке бөлдім,
Бір бөлігін жепте көрдім.
Үш бөлігін досқа бердім,
Жегендей-ақ балқаймақты.
Үшеуі де таңдай қақты,
Қасыңдағы достарменен,
Бөлісіп жеу қандай жақсы.
Үйге тапсырма:
№400, №411

Ұқсас жұмыстар

Қызықты саяхат

Ауырлық күші

Тапқырлар тобы

Ұяң дауыссыздарды белгіле

МАТЕМАТИКА ҒЫЛЫМЫНЫҢ ТҰҢҒЫШ

Рефлексия - мұғалімнің кәсіби дамуының негізі

Қысқарған сөздер

Африка оңтүстік

Төрт түлігім - ырысым!

Дарын бекеті

Пәндер