Халыққа білім беру

Презентация қосу

VI тарау. Қазақстанның мәдениеті. (1920 –
1945 жж)
§ 15 – 16.

9 кл Қазақстан тарихы
Сабақтың
Сабақтың барысы
барысы

ІІ
І
Мақсаты
ІІІ
Тақырыбы
VIІІ
Үй тапсыр-
масы
Бағалау

ІV

Өткенді
қайталау
VIІ
V
Қорытын -
дылау Жаңа
VI сабақ
ОЙын
жаттығу
лар
Білім және ғылым

Жоспары:
1. Ересектер арасындағы сауатсыздықты жою.
2. Халыққа білім беру.
3. Жоғары және арнаулы орта білім. Қазақстан
зиялыларының қалыптасуы.
• Ересектер арасындағы сауатсыздықты жою
ХХ ғасыр ХХІ ғасыр
Басты есте сақтайтын
1917 ж 1920 ж 1930 ж 1940 ж оқиғалар:
қазан
у а қ ы т с ы з ы ғ ы 1924 жылы “Сауатсыздықты
жою” қоғамы
ұйымдастырылады.
Алғашқы 10 жылда: халықтардың 1931 жылғы желтоқсанда
ана тілінде республиканың 15 жастан 50
- Мектептер жасқа дейінгі
- Театрлар сауатсыз еңбекші халқына
- Клубтар бірдей міндетті сауат ашу
салыну ісі қолға алынды. енгізілді.
Ұлы Отан соғысы
басталар алдында
еңбекке жарамды
тұрғындар арасында
сауатсыздықты жою
аяқталды.
• БІЛІП ЖҮРГЕН АРТЫҚ БОЛМАС:

• Жастықта алған білімің, тасқа
жазғанмен бірдей,
• Есейіп алған білімің, мұзға
жазғанмен бірдей.
• Халыққа білім беру

ХІХ ғасыр ХХ ғасыр ХХІ ғасыр

XIX ғасыр басында * Мешіт жанынан ашылған медреселер →
МЕКТЕПТЕР ашылды
Қазақстанда ағарту ісі •мешіт жанында діни мектеп
негізінен ислам дінінің •Қаржы халықтан жиналды.
•Оқу жылы – мамыр айы – тамыз
қағидаларын үйретумен айында аяқталды.
•Сабақ кестесі 7.00 – 11.00 дейін және
шектелді → Қазақстанның 13.00 – 16. 00 дейін
•Оқытылған пәндер – құран, тарих,
Ресейге қосылу процесінің философия, араб тілінің грамматикасы,
аяқталуына байланысты оқу орыс тілі, математика, логика, т.б.
•Оқу жылы – үш, төрт, бес, он жыл
жүйесі өзгерді: орысша •Оқушылардың жасы – 8 жастан – 20, 30,
40 жасқа дейінгі
білім бере бастайды → 1867 •Нәтижесі: XIX ғасырға дейін Қазақ
– 1868 жж реформалар халқының сауаттылығы – 2 %;
ғасырдың аяғында 10 % деп есептелді.
XIX

бойынша орыс үкіметінің 1897 жылғы санақ бойынша қазақтардың
саны 4 млн – 5 млн –ға дейін деп
ағарту саласындағы көрсетілді, оның 49 000 қазағы оқуға
тартылған.
мақсаттары да айқын
көрсетілді.
• Халыққа білім беру
1924 жыл – Сауатсыздықты жою қоғамы құрылды.
1926 жыл – Халық Комиссарлары Кеңесі «Қазақ АКСР бірыңғай еңбек
мектептерінің ЖАРҒЫСЫН» қабылдады. Жарғы бойынша, мектеп құрылысында:
* 1 жылдық, 2 жылдық мектептер → 3 жылдық, 4 жылдық мектептермен
алмастырылды.
* қыз балаларды оқыту: Шымкент, Алматы, Түркістан, Ордада арнаулы
мектептер ашылды.
1920 ж ортасында республикада татар, өзбек, ұйғыр, неміс, эстон бастауыш
мектептері өз ана тілінде жұмыс істеді.
1930 – 1931 оқу жылы – отырықшы аудандарда;
1931 ж көктемнен бастап – көшпелі аудандарда жалпыға бірдей білім беру
енгізілді.
1931 ж желтоқсан республиканың 15 – 50 жас аралығындағы сауатсыз халыққа
жалпыға бірдей міндетті сауат ашу енгізілді.

ЕСКЕРТУ: Бұл салаға қаржы үкіметтен бөлінді және
қоғамдық қорлардан түсті, Қазақстан комсомолы
көмектесті.
• Халыққа білім беру кезінде

Интернаттар салынды
Жатақханалар салынды
Оқушыларға стипендиялар беру
Оқулықтар
Оқу құралдары
Киімдер
Көлікпен тегін қамтамасыз ету
Мұғалімдер саны артты
• 1919 – 1924 жж жазылған ең
алғашқы қазақ тілінде жазылған
алгебра оқулығының
авторы – Қ.И.Сәтпаев. Ол оқулық
1642 беттен тұрды.
• Халыққа білім беру

1947 жылы КСРО Министрлер Кеңесі «Қазақ КСР –де ....білім беруді дамыту туралы»
ҚАУЛЫ шығарды.
1949 жылы жалпыға бірдей міндетті 7 жылдық білім беру қолға алынды.
1959 жылы Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесі «.... халыққа білім беру ісін одан әрі дамыту
туралы» ЗАҢ қабылдады. Жаңа заң бойынша,
1962 – 1963 оқу жылынан бастап жалпыға бірдей міндетті 8 жылдық білім беруге көшу
және т.б. шаралар іске асырылды.
1984 жылы кезекті мектеп реформасы жүрді. Реформада: баланы 6 жастан бастап оқыту,
10 жылдықты енгізу, т.б. шаралар қарастырылды.
1999 жыл «Білім туралы ЗАҢ» қабылданды. Жаңа заң бойынша, негізгі мектеп – 9 сынып,
бағдарлы мектеп – 10 – 11 сыныппен аяқталды.
2004 жылы «ҚР 2015 жылға дейінгі білім беруді дамыту ТҰЖЫРЫМДАМАСЫ»
қабылданды. Бұл құжат бойынша орта білім беру 12 жылдық болып өзгертілді.
• Жоғары және орта арнаулы білім
1928 жыл тұңғыш педагогикалық институт ашылды
• Абай есімімен аталды
1931 – 1932 жж Оралда, Қызылордада
педагогикалық институттар ашылды
1929 – 1931 жж Алматыда зоотехникалық –
Ұлы Отан соғысы
малдәрігерлік, ауыл шаруашылығы, медициналық
қарсаңында
институттар
Қазақстанда
1934 жылы С.М. Киров атындағы Қазақ Мемлекеттік
20 – жоғары оқу орны
Университеті ашылды
118 – орта арнаулы оқу орны
40 000 дай – адам
20 000 дай – өзге республикаларда
оқыды

Мұғалімдер институттары:
Орал
Семей
Петропавл
Ақтөбе
Қарағанды
Қостанайда
ашылды.
• Ғылымның қалыптасу сатылары
1920 – 1930 1932 жыл 1938 жыл
1946 жылы 1958 жылы 1961 жылы
жылдар 1 маусым
Қазақстанды КСРО Ғылым БАЗА – КСРО ҒА Қазақ КСР Қазақ КСР ҒА – Қазақ КСР ҒА-
зерттеу Академиясының – ның Қазақ ҒЫЛЫМ ның Философия ның Тіл білімі,
ҚОҒАМы Қазақстандағы ФИЛИАЛына АКАДЕМИЯсы және құқық әдебиет, өнер
құрылды БАЗАсы айналды. ашылды институты институттары
құрылды құрылды ашылды.
С.Асфендияров Академияның
А.В.Затаевич
Ә.Диваев тұңғыш
Қ. Жұбанов президенті –
А.Байтұрсынов Қ.И.Сәтбаев
Ж.Аймауытов
М.Жолдыбаев болды.
А.П.Чулошников
А.Ю. Якубовский
Петропавл, БАЗА құрамы: Қазақ филиалында
Көкшетау, зоология, астрономиялық
Орал, ботаника обсерватория, тіл,
Орда секторлары, әдебиет, тарих,
қалаларында Алматыдағы химия –
Қоғамның Ботаника бағы, металлургия,
бөлімшелері пайда 1935 жылы топырақтану
болды. геология, бөлімдері
тарих секторлары, ұйымдастырылды.
Қазақ ұлттық өнер
ғылыми зерттеу Соғыс қарсаңында
институты Қазақстанда:
(қазақ тілі, әдебиеті, 57 – ғылыми
халық мекеме;
шығармашылығы 1700 – ғалым еңбек
секторлары) етті.
қосылды
”Сандар да сөйлейді” ойыны
1928 ж 1934 ж
1924 ж
Ой, толғау.
Мәдениет
Материалдық Рухани
• Әдебиет және өнер

Шығарма Авторы
Шолпан жыр жинағы М.Жұмабаев (1913 ж)
Көкшетау С.Сейфуллин
Сұлушаш С.Мұқанов
Жұмбақ жалау
Құлагер І.Жансүгіров
1927
Құралай сұлу И. Байзақов
жыл
• Драматургия жанры:
Азамат Азаматыч Б. Майлин
драма авторы
Қартқожа Ж. Аймауытов
Айман – М. Әуезов
Менің құрдастарым С. Ерубаев Шолпан
Өмір мен өлім Ғ. Мұстафин Түнгі сарын
Жалбыр Б.Майлин
• Орыс әдебиеті:
Қыз Жібек Ғ.Мүсірепов
И.П. Шухов Қоз Көрпеш –
“Ащы өзек” Баян Сұлу
“Өшпенділік” Мансапқорлар Ж.Аймауытов
Ел қорғаны
• Қазақ кеңестік өнерінің қалыптасуы Бастысы:
• Ә. Қашаубаев
№ Атауы Ашылған
-1925 ж Парижде
жылы
-1927 ж Германияда
1 Қызылордада ұлттық қазақ 1926 ж қаңтар • Ж. Шанин
театры • А.Қ. Жұбанов
2 Қазақ Академиялық драма театры 1937 жыл • К. Байсейітова
-1936 ж КСРО халық
3 Алматы ұйғыр музыкалық – 1933 жыл
драма театры әртісі
• Ә. Қастеев
4 Қызылорда корей театры 1937 жыл
5 Қазақ мемлекеттік музыка театры 1934 ж қаңтар
6 Жамбыл атындағы Қазақ 1936 жыл
мемлекеттік филармониясы

• Кино өнері
1934 ж хроникалық фильмдер студиясы ұйымдастырылды
1938 ж “Ленфильм” қазақтың бірінші дыбысты фильмі –
“Амангелді” кинокартинасын жасады
1941 ж қараша “Мосфильм”, “Ленфильм” киностудиялары
Алматыға көшірілді
Төрт жылдық қазақ киноактерлер мектебі ұйымдастырылды
• Ғылым мен әдебиет майданға
1. Қазақ Ғылым Академиясы ашылған уақыт?
• 1946 ж 1 маусым
2. Қ.И. Сәтпаевқа 1942 жылы Мемлекеттік сыйлық берілді не үшін?
• Жезқазған мыс кен орнына сіңірген еңбегі үшін
3. Қазақстаннан қанша жазушы мен ақындар соғыс майданында шайқасты?
• 100 – ге жуық
4. “Қазақ солдатының” авторы кім еді?
• Ғабит Мүсірепов
5. 1942 – 1944 жж Қазақстанға майданнан қанша делегация келіп қайтты?
• 22 делегация

1)
2) 3)
”Сандар да сөйлейді” ойыны
1935 1936
1934
ж ж 1937
1933 ж
ж ж1938
1932
ж ж1939
1931
ж1940
ж
1930 ж
1941
ж ж
Сөзжұмбақ “Құралай сұлу”
1. “Құралай сұлу” кімнің шығармасы? И. Байзақов
2. Ж. Аймауытовтың шығармасы? Қартқожа
3. 1933 жылы Алматыда қай халықтың музыкалық – драма театры ашылды? Ұйғыр
4. “Қазақ КСР – нің еңбек сіңірген мұғалімі” атағы берілген мұғалімді тап? Спандияр
Көбеев
5. 1926 ж М.Е. Массон қазба жұмыстарын жүргізген ежелгі қаланы ата? Тараз қаласы
6. 1926 ж ұлттық қазақ театры ашылған қала? Қызылорда
7. “Қырғыз халқының 1000 әні ” және “Қазақ халқының 500 әні мен күйі” деген
жинақтардың авторы? А.В.Затаевич
8. “Тар жол тайғақ кешу” тарихи романының авторы кім? С.Сейфуллин
9. 1941 ж қарашасында Алматыға көшіріліп әкелінген киностудия қандай? Мосфильм
киностудиясы
10. 1934 ж Құрманғазы атындағы Қазақ мемлекеттік оркестрін құрған сазгер? А.Жұбанов
11. 1922 жылы осы жерде халық жыршылары бәйгесі өткізіледі? Қарқаралыда
12. Ұлттық қазақ театр сахнасында қойылған алғашқы шығарма “Еңлік - Кебек” пьесасы
болатын. Оның авторы кім? М.О. Әуезов
Қ
Ұ

Р

А

Л

А

Й

С

Ұ

Л

У
Үй тапсырмасы: 15 – 16 тақырыптар
84 – 94 беттер
Жазылған шығармалар мен авторларын

теріп жазып, жаттап алу ұсынылады

Ұқсас жұмыстар

Мектептанудың негізгі мәселелері

Әлеуметтік инфрақұрылым және оның салалары

"Электронды қызмет түрлері. Электронды құжат айналымы. Электронды оқулықтар дайындау."

Электронды қызмет түрлері. Электронды Кұжат айналымы. Электронды оқулықтар дайындау туралы ақпарат

"Электронды қызмет түрлері. Электронды құжат айналымы

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ ОҢТҮСТІК ҚАЗАҚСТАН МЕДИЦИНА АКАДЕМИЯСЫ

Электронды қызмет түрлері. Электронды құжат айналымы. Электронды оқулықтар дайындау туралы

Қазақтың тәлім - тәрбиесі

Жай бөлшектерді бөлу (презентация). 5 сынып

Айналаң толған мамандық, Айналаң толған өнеге

Пәндер