Дененің массасы

№ 242 “Сығанақ” негізгі білім беру мектебі.

Физика пәні мұғалімі:

Бекмырзаева Мадина Даулетқызы

Сыныбы: 7

Пәні: физика

Денелердің өзара әрекеттесуі деген не?

Физикада күш деген сөзді қалай түсінеміз?

Күш түрлерін ата?

Күш қандай әріппен белгіленеді?

ХБЖ күш бірлігі ретінде не қабылданған?

Күш несімен сипатталады?

Деформация деп нені айтады?

Күшті өлшеуге арналған құрал қалай аталады?

« Білмейтіндер үйренсін, ал білетіндер

тағы да есіне түсірсін!»

УӘЖ технологиясы бойынша

Кері байланыс, үй тапсырмаларын сұрау.

( қызыл микрафон)

Топқа бөлу

(түрлі -түсті жетон арқылы топқа бөлінеді)

Топ

Қызыл “Масса” тобы.

Топ

Көк “Тығыздық” тобы

Білемін?

3 түрі бар

Әрекет етеді

И. Ньютон

F бағытына байланысты

Күш аз да, көп те болуы мүмкін

Өмірде жиі кездеседі

Сандық мәні және бағытымен сипатталады

Өлшейтін құрал динамометр

Өлшем бірлігі Ньютон

(Н)

І . Қызығушылықты ояту.

Физикалық шамаларға шеру.

Жаңа сабақтың тақырыбы: Дененің массасы. Заттың тығыздығы

2. Мағынаны тану.

Физикалық шамаларға шолу

Денелердің өзара әрекеттесу кезіндегі жылдамдықтарының өзгеру дәрежесін анықтайтын физикалық шама масса деп аталады. Бірліктердің халықаралық (SI) жүйесінде масса бірлігіне килограмм (кг) алынған. Дененің массасын таразыға тартып өлшейді.

1г =0, 001кг

1 кг = 1000 г

1 кг = 1мг

1т = 1000кг

1кг = 0, 01ц

Заттың тығыздығы деп сол заттың көлем бірлігіндегі массасына тең физикалық шаманы айтады. Заттың тығыздығын табу үшін дененің массасын оның көлеміне бөлу керек. Заттың тығыздығын - P, дененің массасын - m, оның көлемін - Vәріптерімен белгіленеді. Заттың тығыздығының бірлігі үшін бірліктердің Халықаралық жүйесінде килограмның метр кубқа қатынасы алынған. Заттың тығыздығы және дененің көлемі белгілі болса, онда өлшеулер жүргізбей-ақ оның массасын анықтауға болады.

Тәжірибе

Екі дененің өзара әрекеттесуі

Физика

Постер қорғау

1 топ “Дененің

массасы”

тақырыбында

2 топ “Заттың

тығыздығы”

тақырыбында

3. Ой шақыру

"Ойлан тап" ойыны

( жұптық жұмыс)

"Ойлан тап" ойыны

( жұптық жұмыс)

Есептер шығару

1. Коньки киген екі бала бір-бірін кері итеріп, қарама қарсы жаққа қарай сәйкес 4 және 5 м/с жылдамдықпен сырғанап кетті. Бірінші баланың массасы 30кг. Екінші баланың мссасы неге тең?

Берілгені: Формула ? Шешуі: V1=4м/с V2=5м/с m1=30кг Т/К m2=?

m1υ1

m2= ─

υ2

3кг*4м/с

m2= =24кг

5м/с

2. Арбалардың мссасы 1 және 3 кг, олардың жылдамдықтары нөлге тең . Өзара әсерлескенде үлкен арба 15 м/с жылдамдыққа ие болды. Кіші арба қандай жылдамдықа ие болады

Берілгені: Формула? Шешуі:

m1=1кг

m2=3КГ

V2=15М/С

Т/к V1=?

m1 υ2

m2= ─ = ─

m2 υ1

m2v2

V1= ─

3 кг∙15 м/с

V1= = 45 кг

1 кг

3. Массасы 40 кг баланың Айдағы салмағын анықтаңдар.

g=1, 6 Н / кг

Берілгені: Формуласы: Шешуі:

m= 40кг

g= 1. 6 Н/кг

т/к: P= ?

P= mg

P= 40 кг * 1, 6 Н/ кг=64 Н

Көңілсіз Жиенбай көке өзіне сорпа пісірмекші болыпты, бірақ ол сорпа емес жасыл түсті быламық пісіріпті. Жиенбай көке сорпаның дәмін көруге қорқып тұр. Сорпаның көлемі -0, 001 м³ массасы - 1 кг . Жиенбай көкенің сорпасының тығыздығын табыңдар.

Берілгені: Формуласы: Шешуі:

V = 0. 001м 1 кг

m = 1кг Р= =1000 кг/м

0, 001 м

т/к: р =?

2. Ішіне 50т мұнай сиятын болу үшін цистернаның көлемі қандай болу керек?

Берілгені: формуласы: Шешуі:

m =50т = 5кг V = m/p 5кг

m= = 62. 5 м

p = 800 кг/м 800кг/м

т/к: V=?

3. Өлшемдері 1м * 0, 8м * 0, 1м мәрмәр тасының массасын анықтаңдар.

Берілгені: формуласы: Шешуі:

V = 0, 08 м

р = 2700 кг/м

т/к: m=?

m= p*V

m=2700 кг/м * 0, 08м =216кг

Сен білесің бе?

Сергіту сәті.

Өлшем бірліктер

Физикалық

шамалар

Физикалық шама

Белгіленуі, өлшем бірлігі

Жол

m, кг

Жылдамдық

F, H

Уақыт

ρ, кг/м3

Масса

V, м3

Күш

υ, м/с

Көлем

Тығыздық

t, с

S, м

4. Ой қозғау.

«Сәйкесін тап».

Физикалық атауы

Белгіленуі

Өлшем бірлігі

Формуласы

Масса

Жол

Күш

Тығыздық

Жылдамдық

Уақыт

Орташа жылдамдық

«Физиканы ұғынуға ұмтылу»

Кім жүйрік?

Судағы балық және ұшқан құс тіршілігінің физика заңдылықтарына қатыстылығы.

Балық желбезегімен суды кейін шапшыту арқылы алға қарай қозғалады. Осы құбылысты түсіндір?

2. Суда жүзетін құстардың аяқтарындағы жарғақтар не үшін қажет?

5. Ой толғаныс.

Физикалық диктант

Масса және күш

Коньки теуіп жүрген екі бала бірін-бірі қолдарымен итетіп жібереді де, 5 м/с және 3 м/с жылдамдықпен екі жаққа қарай кетеді, қай баланың массасы артық?

Масса дегеніміз -

Массалардың төменде берілген мәндерін кг арқылы өрнекте:

0, 3 г = кг

5, 6 т = кг

0, 7 ц = кг

4890 г = кг

0, 667 т = кг

= кг

4. Салмақсыздық жағдайында иінді таразыны пайдаланып, екі дененің қайсысының массасы артық екенін анықтау мүмкін бе?

5. Заттың тығыздығы дегеніміз -

6. Заттың тығыздығы мына формуламен анықталады: ρ=

7. Мына шамалардың өлшем бірліктерін жаз: