Қайнау температурасы



8ж сынып
Сабақтың тақырыбы:
Қайнау. Меншікті булану жылуы
Физика пәнінің мұғалімі
Бекмырзаева Мадина

Сабақтың мақсаты
Булану және конденсация, буланудың түрлері, қасиеттері, заттың кризистік күйі, қайнау процесі жайлы мағлұмат жинау.
Оқушылардың ойлау, бақылау, зерттеу, салыстыру қабілеттірін дамыту, өзін-өзі және басқа оқушыларды нақты бағалауға үйрену.
Табиғатты аялай білуге, ұйымшылдыққа, топта бірлесе жұмыс жүргізе білуге, топ ережелерін сқтауға, еңбексүйгіштікке тәрбиелену.
Білімділік:
Дамытушылық:
Тәрбиелік:

Булану тобына есімдерінің бас әріптері : Н, О әріптерінен келетін оқушылар жайғасыңыздар
Қайнау тобына есімдерінің бас әріптері: А, Ж, С әріптерінен келетін оқушылар жайғасыңыздар
Топқа бөлу


Сабақтың барысы

Үй тапсырмасын тексеру
(“Ақылды доп” сұрақ қою әдісі)
Заттың агрегаттық күйлері.
Меншікті балқу жылуы.
Меншікті балқу температурасы.
Сұйықтың негізгі қасиеттері.
Q = λ m өрнегі жайлы не айтасыз?
Кристалдану дегеніміз не?
Балқу кезінде отынның энергиясы не үшін пайдаланылады?
8. Меншікті балқу жылуы қандай әріппен белгіленеді?
9. Меншікті балқу жылуының өлшем бірліктері.
10. Кристалл денелердің балқуы және қатаюы кезінде олардың температурасы неліктен өзгермейді?

р/с
Физикалық шама атауы
Белгіленуі
формуласы
Өлшем бірлігі
1
Жылу мөлшері
Q
Q= cm (t -t)
Дж
2
Заттың меншікті жылуы
c
c = Q / cm (t -t)
Дж/кг С
3
Заттың массасы
m
m =Q/c (t -t)
кг
4
Температура өзгерісі
t
t = Q / cm
С
5
Меншікті балқу жылуы
λ
λ =Q /m
Дж/кг
Сәйкестендіру кестесін толтырайық

Суретке қарап ой түйіп үйренейік?

Демонстрация
( интербелсенді тақтадан демонстрация
көрсету)

Не білемін?
Не білдім?
не Білгім келеді?

Жаңа сабаққа ену проблемасы:
Химия сабағында тәжірибе жасап жатқан Досым Ашық ыдыста тұрған этил спиртін таба алмай қапа болды. Этил спирті қайда жоғалды?
Жауап: Ашық ыдыста болғандықтан ауаға ұшып жоғалған.
Есеп шығарып отырған Талап кофе ішпек болып, газге қойған шәйнекті ұмыт қалдырған. Есебінің жауабын тапқан ол, -енді кофе ішуге болады деп тұра жүгіргенде, таң қалып тұрып қалды. Неге? Қалай?
Жауап: Қайнап -қайнап таусылған чайник бос қалған, буға айналып ұшып кеткен.
Міне, балалар, - өмірде кездесетін осындай құбылыстардың мән-мағнасын ғылыми тұрғыдан түсіну үшін жұмыстанамыз, бүгін!

Жаңа сабақты түсіндіру
Қайнау құбылысы
Сұйықтың бетінде, сондай-ақ бу түйіршіктерін бөле отырып ішінде қарқынды булануын қайнау деп атайды.
Қайнау температурасы
Қайнау - бұл сұйықтың тек үстіңгі бетінен ғана емес, сонымен бірге оның ішінде де бу көпіршіктерінің пайда болуымен жүретін қарқынды булану процесі.
Қайнауды жалғастыру үшін сұйықтыққа сырттан энергия беріп отыру керек.
Қайнау әрбір сұйық үшін қайнау температурасы деп аталатын температурада жүреді.
Қысым төмендегенде сұйықтың қайнау температурасы төмендейді .


Конденсация табиғатта кездеседі

Сұйықтықтың бірлік массасын қайнау температурасында буға айналдыруға қажетті жылу мөлшерін меншікті булану жылуы деп атайды.
Меншікті булану жылу r әрпімен белгіленеді, өлшем бірлігі Дж/кг
Конденсациялана отырып бу, булануға кеткен жылу мөлшерін бөліп шығарады.
Меншікті булану жылуы

Булану құбылысы
Булану заттың түріне тәуелді
Булану сұйықтың температурасына тәуелді
Булану беттің ауданына тәуелді

Қайнау температурасы атмосфералық қысымға тәуелді.

Сұрақтарға жауап беріңдер:
1. Неліктен таразы тепе-теңдігі бұзылады?
2. Неліктен бірнеше күннен кейін сұйықтар деңгейі әртүрлі болады?
3. Неліктен тарелкедегі су тез буланады?

Постер қорғау
Булану тобы өз аттарын қорғайды
(булану, булану түрлері, булану қасиеттері жайлы)
Қайнау тобы өз аттарын қорғайды
(қайнау, қайнау температурасы жайлы)

Не білемін?
Не білдім?
не Білгім келеді?

Ойланып көрейік - жауабын берейік»
Шық түскен шөп желді күні ме әл де желсіз күні тез кебе ме?
• Бірдей жағдайдағы майлы сорпа ма әлде шәй тез суйды ма?
• Неліктен жаздың күні өзен, теңіз, мұхит суының
температурасы төңіректегі температурадан төмен болады?
• Неліктен жылы одеколонды бетке жаққан соң мұздай ауа сезінеміз?
• Неге жауын шашыннан соң жердің исі шығады?
• Көлемдері бірдей екі стакан тұр. Бірінде эфир екіншісінде су бар. Екеуіне де термометр салған кезде қай стакан төмен температураны көрсетеді

Q
4, 6*106
Дж
?
4, 5*105
Дж
r
2, 3*106
Дж/кг
2, 3*106
Дж/кг
?
m
?
0, 2кг
0, 5кг
Кестені есептеп толтырайық

Сабаққа қажетті
Формулалар:
Q=r *m
r =
Q
m
m =
Q
r

Жаңа сабақты бекіту
Қандай құбылысты булану деп атайды?
Қайнау процесінде не байқалады?
Самаурында су қалай қайнайды?
Қайнау температурасы.
Булану құбылысы нелерге тәуелді?
Меншікті булану қандай әріппен белгіленеді?
Оны есептеу өрнегі.
Салыстырайық:
кебу
қайнау

Рефлекция
( таратылған парақшаны толтыру)

Не білемін?
Не білдім?
не Білгім келеді?

Үйге тапсырма:
§18, ІІ тарауды қайталау
11-жаттығу 4, 5, 7
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz