Абайдың лирика лирикасы




Презентация қосу
«Жақсы сөз – жан азығы»

«Осыны оқып, ойлай бер, болсаң
зерек.
Еңбекті сат, ар сатып неге
керек?
Үш-ақ нәрсе – адамның қасиеті:
Ыстық қайрат, нұрлы ақыл,
жылы жүрек.»
Сұрақтар:
1. Абай Құнанбаев кім?
2. Қай жерде дүниеге келген?
3. Ол қай жылы туды?
4. Алғаш кімнен хат таныған?
5. Абай оқыған медресе?
6. Абайдың шын аты?
7. Абайдың арғы атасы?
8. Өз әкесі?
9. Абайдың шешесі......., әжесі...........
10. Абайдың әкесі Абайды неге үйретеді?
11. Абай шығармаларын оқыған орыс жазушылары
мен ақындары?
12. Абайдың ақын екенін танытқан алғашқы көркем
өлеңі?
13. Ол қай жылы жазылған?
14. Адамның көңіл күйін, қуаныш – реніш
сезімдерін білдіретін поэзия қалай аталады?
Сабақтың мақсаты:
Білімділік: Абай өлеңдерінің мазмұны мен идеясын
меңгерту арқылы оқушылардың сөздік қорын
молайту, өлеңнің тіл ерекшелігіне оқушылардың
назарын аудару, көркемдігін түсіндіру. Әдеби
теориялық түсініктер беру.
Дамытушылық: Өлеңнің мазмұнын түсіну, әдеби -
теориялық түсініктерді ұғына білу қабілеттерін
дамыту, мәтінмен жұмыс істей білуге төселдіру,
мәнерлеп оқу дағдыларын жетілдіру. Көркем
шығарманың эстетикалық табиғатын түсіне білу
қабілетін дамыту.
Тәрбиелік: Абайдың ұлылығын терең сездіру,
адамгершілік қасиеттерге баулу, Абай мұрасына
қызығушылықты арттыру, оқып - білуге, тани түсуге
ұмтылдыру.
«Әбдірахман өлгенде», «Оспанға», «Көңілім
қалды достан да, дұшпаннан да».
«Ғылым таппай мақтанба», «Әсемпаз болма
әрнеге», «Өлсе өлер табиғат, адам өлмес –
«Өлең - сөздің патшасы, сөз сарасы»,
«Құлақтан кіріп, бойды алар».
«Жазғытұры», «Жаз», «Желсіз түнде жарық
ай», «Қыс».
«Болыс болдым мінекей...», « Сегіз аяқ»,
«Мәз болады болысың», «Аш қарын жұбана
ма майлы ас жемей».
«Көзімнің қарасы», «Айттым сәлем,
қаламқас», «Татьянаның хаты».
Философиял
ық лирика
Табиғат
лирикасы
Саяси
Абайдың лирика
лирикасы
Махаббат Көңіл күй
лирикасы лирикасы
1 – тапсырма «Беташар»
Мақсаты: әр топ өз атауына байланысты лириканың түріне өлең оқу

1 – тапсырма
«Беташар»
Мақсаты: әр топ өз
атауына байланысты
лириканың түріне өлең оқу
2 – тапсырма
«Кешенді талдау»
Мақсаты: топ өлеңін
сатылай кешенді
талдау
Сергіту сәті
«Желсіз түнде
жарық ай»
3 – тапсырма
Мақсаты: топтарға жеке тапсырмалар
«Табиғат лирикасы» тобына
Мақсаты: Абайдың «Қыс» өлеңі мен Некрасовтың
«Мороз,красный нос» өлеңдері бойынша Венн
диаграммасын толтыру
«Махаббат лирикасы» тобына
Мақсаты: суретті сөзжұмбақ құрастыру
«Философиялық лирика» тобына
Мақсаты: берілген философиялық мақал –
мәтелдерді аяқтаңдар
«Саяси лирика» тобына
Мақсаты: семантикалық кестені толтыру
«Көңіл күй лирикасы» тобына
Мақсаты: «Ақын атаға хат» тақырыбына
ойтолғау жазу
Ақ киімді, денелі, ақ сақалды,
Соқыр, мылқау, танымасті рі жанды.
Үсті – басы ақ қырау, түсі суық,
Басқан жері сықырлап келіп қалды.
Дем алысы -үскірік, аяз бен қар
Кәрі құдаң қыс келіп, әлек салды.
Ұшпадай бөркін киген оқшырайтып,
Аязбенен қызарып ажарланды.
Бұлттай қасы жауып екі көзін,
Басын сіліксе, қар жауып, мазаңды алды
Бурадай бұрқ - сарқ етіп долданғанда,
Алты қанат ақ орда үй шайқалды.

Не ветер бушует над бором,
Не с гор побежали ручьи,
Мороз-воевода дозором
Обходит владенья свои.
Идет — по деревьям шагает,
Трещит по замерзлой воде,
И яркое солнце играет
В косматой его бороде.
Забравшись на сосну большую,
По веточкам палицей бьет
И сам про себя удалую,
Хвастливую песню поет:
Метели, снега и туманы
Покорны морозу всегда,
«Философиялық лирика» тобына
Мақсаты: берілген философиялық мақал –
мәтелдерді аяқтаңдар
1. Күйесіз қазан жоқ, қайғысыз ......... жоқ.
2. Су жүрген жер береке,Ел жүрген жер
……….
3. Есепсіз ........ жоқ.
4. Алыста жүрсе, .............. ағайын,
Жақында жүрсе, ............... ағайын.
5. Сыртқы жаудан ......... жау жаман.
6. Отан ........... жетпеген,
өз қадіріне жетпейді.
7. ........... көш қайдан жүрсе,
Соңғы көш сонан жүрер.
«Саяси лирика» тобына
Мақсаты: семантикалық кестені толтыру

Лирика Интернат Сабырсы Адасқанн Қызары Сегі Қансонарда
түрлері та оқып з, арсыз, ың алды п, з аяқ
жүр еріншек жөн, арты сұрланы
соқпақ п

Саяси

Табиғат

Махаббат

Көңіл күй

Философиял
ық
Сабақты бекіту:

Сабақты бекіту
Сызбаны толтырыңдар

Лири
ка
Сабақты қорыту

Кім?
Жүрегін шырақ етіп жандырған кім?
Жырымен жан сусынын қандырған кім?
Өзіне өзі орнатып ескерткішті
Мұра ғып кейінгіге қалдырған кім?
Көрікті көңілде жыр, қолда қалам
Өмірдің өріне өрлей басқан қадам
Қазақтың өлеңінің ұлы атасы,
Ол – Абай, ұлты – қазақ, аты - адам
Сағынғали Сейітов
Рефлексия
- Бүгінгі сабақ ұнады ма?
- Ұнаса үш рет қолымызды
шапалақтайық

Үйге тапсырма:
1. Абай лирикаларын қайталау
2. «Егер мен ақын болсам.....» шағын
эссе жазу

Ұқсас жұмыстар
Абайдың табиғат лирикасы жайлы
Абайдың табиғат лирикасы
Әдеби бағыт және ағым
Табиғатты жырлаған Абай өлеңдері
ЛИРИКАЛЫҚ ШЫҒАРМАЛАРДЫ ОҚЫТУ
Лирикалық жанр
Төлеген Айбергенов өмірі мен шығармашылығы
“Абай – дана, Абай – дара қазақта”. Ақпараттық жоба
Абай журналындағы еңбегі, 1924 жылғы
XIX ғасырдағы және XX ғасырдағы қазақ әдебиетінің ақындары
Пәндер