Мұнайдың құрамы

Презентация қосу

ОҚО Мақтарал ауданы Қ.Сәтбаев ауылы
№20 Ш.Құдайбердиев атындағы ЖОМ-ның химия пәнінің
мұғалімі Бисенова Улдай Султанбековна

Сабақтың
тақырыбы:
Газ, мұнай және тас
көмір өңдеу
Сабақтың мақсаттары:
Газ, мұнай және тас көмірді өңдеуді , қолдануды
оқып үйрену. Теориялық білімдерін өмірмен
байланыстыра білуге дағдыландыру. Қоршаған
ортаны қорғауға, жер байлықтарын сақтауға
баулу.Экологиялық және экономикалық тәрбие
беру.
Күтілетін нәтиже:
Газ, мұнай және көмірді өңдеу әдістерін біледі. Газдың,
мұнайдың және қөмірдің құрамын, қасиеттерін және
қолдануын үйренеді.
Табиғи байлықты сақтау мен қорғау керектігін біледі. Қоршаған
ортаның ластану себептерін және оны қорғау мәселелерін
біледі. Жұптық және
топтық тапсырмалар арқылы өзін-өзі бағалауды үйренеді.
І. Ұйымдастыру
ІІ. Үй тапсырмасын сұрау.”Екі
Cабақтың шындық, бір өтірік” әдісі
ІІІ. Жаңа сабақ:”Сын тұрғысынан
барысы ойлау” технологиясы1.
1.Қызығушылықты ояту. Жұмбақ,
сұрақ-жауап
2.Мағынаны тану.”Айналмалы
бекет” әдісі
3.Ой-толғаныс. “Т” әдісі
ІV. Сабақты бекіту
V. Үйге тапсырма
VI. Рефлексия
ҮЙ ТАПСЫРМАСЫН СҰРАУ ( жұптық жұмыс)
Көмірсутектердің қасиеттерін еске түсірейік.1-
қатарда көмірсутектер, 2-қатарда қосылыстар
берілген.Кестені толтырыңыз.
А) Алкандар 1) Оттек
Ә) Алкендер 2) Хлор
Б)алкадиендер 3) Калий перманганаты ерітінді
В) Алкиндер 4) Бром суы
Г) Циклоалкандар 5) Тұз қышқылы
Ғ) Арендер 6) Су

А Ә Б В Г Ғ
“ЕКІ ШЫНДЫҚ, БІР ӨТІРІК” әдісі
1-топқа тапсырма
І.а) Алкандарда изомерия бутаннан басталады;ә) Циклогексан мен 3-метилпентан
изомер болмайды.;б) Сутек қосыла жүретін реакция дегидрлену деп аталады.
ІІ. а) Алкенге орынбасу реакциясы тән. ә) Алкан sр3-гибридтенеді; б)
Ацетилен үш байланыспен байланысқан.
ІІІ.а)Алкендер Марковников ережесіне бағынады; ә)Алканға қосып алу
реакциясы тән;б)Диенкөмірсутектері полимерленеді
2-топқа тапсырма:
І.а)Бензол- тек қанықпаған көмірсутектің қасиетін көрсетеді;ә)Көксағыз табиғи
полимер; б)Алкиндер сызықтық құрылысты.
ІІ.а)Толуол бензолдың гомологы; ә) Циклоалкандар алкендерге
изомерлі; б) Бутен-2 броммен әрекеттескенде 1,2-дибромбутан түзіледі
IІІ. а)Толуол тотығып, бензой қышқылын түзеді; ә)Резеңке
көксағыздан алынады; б) Этиленде тек сигма байланыс болады.
3-топқа тапсырма
I. а) Вюрц реакциясы арқылы алкандар алынады; ә)Бір қос
байланысы бар көмірсутек алкиндер деп аталады; б) Метан тетраэдр пішінді.
ІІ. а)Циклоалкандар ашық тізбекті көмірсутек тер ; ә)Ацетилен sр-
гибридтеледі; б) Су бөліне жүретін айырылу реакциясы дегидраттану деп аталады.
ІІІ.а)Циклогександы
сутексіздендіргенде бензол түзіледі; ә)Изомерлерде молекулалық құрылым бірдей
болады; б) Гексан мен 2,3-диметилбутан изомер заттар.
Дұрыс жауаптары: 1-тапсырма
А Ә Б В Г Ғ
1,2 1,2,3,4,5,6 1,2,3,4,5,6 1,2,3,4,5,6 1,2 1,2

2-тапсырма 2-топ:І. А ІІ.
“Екі шындық, бір өтірік” Б ІІI.
1-топ:І. Б Б 3-
ІІ. А топ:I. Ә
ІІІ. Ә IІ. А
ІІІ. Ә
Қызығушылықты ояту

1.Көмірсутектердің табиғи шикізаттарына нелер жатады?
2. Табиги газдың құрамы қандай?
3.Газды қандай мақсаттарда қолданады?
4. Мұнай қандай зат?
5.Мұнайдың құрамы қандай?
6. Мұнайдан қандай заттар алынады?
7.Отынның қандай түрлері білесіңдер?
8.Қазақстанның ірі газ, мұнай ,таскөмір кен орындары туралы не білесіңдер ?
9.Қоршаған орта неліктен ластануда?
“Қазақстан мұнайының
шығу тарихы” деректі
фильмнен үзінді
Табиғи газ

Пайдалы қазбалар қатарына

жатады. Табиғи газ қабаттарда Жер қойнауларында органи-
орналасқанда газтәрізді күйде
калық заттардың анаэробты
бөлінуі кезінде пайда
газ кендерітүрінде немесе мұнай
болған газдар қоспасы. Таза
газ кен орындарының беткі табиғи шаздың иісі мен түсі
бөлігіндегі арнайы газды қабат болмайды.Табиғи газдың
негізі бөлігін метан
ретінде немесе мұнайда, кей
құрайды.
жағдайда суда ерітілген күйде де
Мұнайдың құрамы

ПАРАФИНДЕР

ЦИКЛОПАРАФИНДЕР

АРЕНДЕР
Мұнайды танкерге жүктеу
Каспий алабынан мұнай игеру
Тас көмір

Көмір-жер қыртысында
миллиондаған жылдар бойы
өсімдік қалдықтарының
ыдырауынан түзілген
көмірсутектердің табиғи
қоры.
• Көмірді отын ретінде қолданамыз.
• Тас көмірді кокстеу не үшін қажет?

3 топ
• Көз алдымызға елестетіп көрейік, бізге 200
га мұнайы бар жер сыйға тартылды.
2 топ
• Біз не істер едік?
• Сіз тұратын жерден табиғи газ табылса
• Не істеген болар едіңіз?

1 топ
Мағынаны тану:”Айналмалы бекет”
ЕСЕПТЕР :
оқулықтағы
Ой- 1-топқа
§2.16 –дегі
толғаныс
№6 есеп, 2-топқа
“Т”-әдісі (тиімді , §2.17 –дегі №15
тиімсіз) есеп, 3- топқа
§2.18-дегі №9 есеп
Отын жанғанда бөлінетін зиянды заттар
қоршаған ортаны ластайды.
Қоршаған ортаны қорғау шаралары:
отынды жағудың технологиялық тәртібін сақтау
Қалдықсыз өндірісті ұйымдастыру
Өнеркәсіп аудандарын көгалдандыру
Энергияның бәсекелес түрлерін пайдалану

Қоршаған ортаны қорғау
Проблемалық сұрақ
Тапсырма:Көлемі 0,5 л тең бірдей екі құты екі түрлі
газбен толтырылды: біріншісі-көмірқышқыл газы,
екіншісі-ауа.Екі құты газдардың температурасын
өлшеу үшін термометр орналасқан паралон
пробкамен тығындалады.Екі құты қызып тұрған
каминнен бірдей қашықтықта орналастырылады. Қай
газ тез қызады?Неліктен?
ҮЙГЕ ТАПСЫРМА

Эссе жазу:
«ЕХРО 2017-
болашақтың
энергиясы»
Рефлексия : “3:2:1” әдісі
Сабақта есінде қалған үш
негізгі ұғым;
Сабақтағы сен үшін қызықты екі
жағдай;
Жаңа сабақ бойынша бір сұрақ

Ұқсас жұмыстар

Мұнай және мұнай өнімдерінің құрамы мен физика-химиялық қасиеттері туралы ақпарат

Мұнай және өнімдерінің құрамы мен физика-химиялық қасиеттері

МҰНАЙ ҚҰРАМЫ

Мұнай,құр амыөңдеу әдістері

Мұнай - газ кендері

МҰНАЙДЫ ӨҢДЕУ

Мұнай

Мұнайдың негізгі фракциялары

Мұнайдың химиялық және технологиялық жіктелуі

Мұнай туралы

Пәндер