Қысқарған сөздер

Атырау қаласы

№3 мектеп-гимназиясы

Юсупова

Айнур

Мадениетовна

Қазақ тілі мұғалімі

Сын тұрғысынан ойлау

Күтілетін нәтиже

ізденіс

белсенділік

ұсыныс

салыстыру

Өз ойын тұжырымдай білу

қызығушылық

шығармашылық

дәлелдеу

Әрбір бала бір жұлдыз,

Жарқырауына көмектес!

Сабақтың тақырыбы

Күрделі сөздер. Өткенді қайталау

Сабақтың мақсаты:

а) Сөзжасам, оның ішінде күрделі

сөздерден өткен матиралдарды

қайталау. Ауызша, жазбаша талдау

жұмыстарын жүргізе отырып,

білімдерін бекіту.

Тәрбиелілік:

б) Оқушылардың туған жерге,

Отанға деген сүйіспеншілігін арттыру,

табиғатты қорғауға тәрбиелеу, оқуға

, білім алуға деген санасын қалыптастыру,

төзімділікке баулу.

ә) Теориялық материалдарды дұрыс баяндау машығын қалыптастыру, ойлау, сөйлеу қабілетін дамыту.

Білімділігі

дамытушылығы:

Көрнекілігі: суреттер

Сабақтың түрі: қайталау сабағы

Сабақтың әдісі: сұрақ-жауап,

ой қозғау, топтастыру

Пәнаралық байланыс: қазақ әдебиеті

І. Ұйымдастыру бөлімі. Сәлемдесу, сабаққа қатысын түгендеу.

ІІ. Өткен сабақтар бойынша сұрақтар.

ІІІ. Кім жылдам? (ауызша)

ІV. “Сөзстан” еліне саяхат.

V. “Ойлан тап”

VІ. Дәптермен жұмыс

VII. Бекіту.

VIII. Сабақты қортындылау.

IX. Үйге тапсырма.

Сабақтың барысы:

А) Топтастыру әдісі:

Қос сөздер

Біріккен сөздер

Қысқарған сөздер

Тіркесті сөздер

Күрделі сөздер

Ә) Ой қозғау әдісі:

1. Сөздер неден тұрады?

2. Түбір сөз деген не? Мысал келтір.

3. Түбірлес сөздер деген не? Мысал келтір.

4. Біріккен сөздер деген не?Қалай жасалады?

5. Қос сөздер деген не?Неше түрі бар?

6. Қысқарған сөздер деген не?Қалай жасалады?

III. Кім жылдам? (ауызша)

Төмендегі сөздердің қайсысы дара, қайсысы күрделі сөздер екенін ажыратып айтыңдар.

Арқар, арқан, арқар мүйіз, аспан, аспаз, аспан көк, асқазан, асығып-аптығу, астан-кестен, дәнекер, жолсерік, жылы ұшырау, көркемөнерпаз, қара бүлдірген, қара күрең, қара торы, жомарт, дәреже.

IV. “Сөзстан” еліне саяхат

І топ - Біріккен сөздер

ІІ топ - Қос сөздер

ІІІ топ - Қысқарған сөздер

І тапсырма.

( Біріккен сөздер)

Атырау облысы аумағындағы біріккен жер, су атауларын жаз.

( Қос сөздерге )

Қос сөздерді табыңдар, түрлеріне ажыратыңдар.

Көп кешікпей бұларға көрші - қолаң, ағайын - туғандар келе бастады. Кішкентайлар улап - шулап қуаныштарын жасыра алмай, дабырласып кетті.

Анда - санда күн күркіреп қояды.

( Қысқарған сөздерге )

Қысқарған сөзді табыңдар, толық мәнін айт.

Кеңшардан қаладағы элеваторға астық тасып жатқан кез.

ҚБТУ -ға талапкерлер көп жиналды. Олар 20 км - ден астам жүрді.

V. 2тапсырма. «Ойлан, тап»

(Біріккен сөздер)

Қонақ. . .

. . . асы

. . . бақан

ақ. . .

. . . аралық

мүшел. . .

(үй, қонақ, алты, сүйек, халық, той )

Сөздерді толықтыр.

Дәрі -

Бұрын -

төмен

Ата -

Дос -

-кеш

- кешек

Әзіл -

Сый -

( дәрмек, соңды, жоғары, ана,

жаран, ертелі, киім, оспақ, сияпат)

(Қос сөздерге)

Сөйлемді қысқартыңдар.

Тәуелсіз Мемлекеттер достығы, Алматы педагогика университеті, Кәсіптік техникалық колледж, Халық шаруашылық жетістіктерінің көрмесі, Қазақтың телеграф агенттігі, Машина трактор станциясы, Санитарлық эпидемиялық станция, Жылу электрлік станциясы.

(Қысқарған сөздерге)

VI. Дәптермен жұмыс.

)

Мына қос сөздерді пайдалана отырып, өлеңді әңгімеге айналдырып жазыңдар.

Ертелі - кеш, қызылды - жасылды, ұшан - теңіз, қатар - қатар, анда - санда, жеміс - жидек,

)

Саяжайда алма бағы өседі,

Жапырағы жыбырлап

Күнмен сәлемдеседі.

Жайнауын - ай өзінің,

Жаңбырдан соң кешегі.

Атам маған арнап тіккен ағаш бұл,

Тұңғыш рет гүлдерін де жаңа ашты.

Қатар өскен ағаштардың ішінде

Көбелектер бір - бірінен адасты.

Ағаштардың көлеңкесі - қол шатыр.

Күн тимейді, ығына кеп қанша тұр.

Ағаш егіп, терін төгіп құлшынған

Бір атамның басында ғой сонша ақыл.

( Т. Мұратұлы )

VI I . Бекіту.

Жұмбақ

Тарбаң - тарбаң тарбиған,

Түрі жаман жарбиған.

(Тасбақа )

Сап сары көйлегі,

Қап - қара түймелі.

Көрсетер сүйгенін

Басының игені.

( Күнбағыс )

Қайсысы тіркесті сөздер?

Ақсүйек, күні бойы, ауыл шаруашылығы, мәдениет сарайы, алуан - алуан, ата - ана, ыдыс - аяқ, Көкшетау, темірқазық, белбеу, Екібастұз, бидай өңді, ұзын бойлы.