Жазықтықтағы тік бұрышты координаталар жүйесі

Презентация қосу

Қызылорда облысы
Сырдария аудандық білім бөлімі
№132 Т.Айтбаев атындағы орта мектеп

Жоғары білімді, І санатты
математика және информатика
пәнінің мұғалімі

Айменова Венера
Жарылқасынқызы

Қызылорда облысы
Сырдария аудандық білім бөлімі
№132 Т.Айтбаев атындағы орта мектеп

Математика, 6 сынып.
Сабақ тақырыбы:
Жазықтықтағы тік бұрышты
координаталар жүйесі.
Координаталары бойынша нүктені салу.
Пән мұғалімі: Айменова
Венера Жарылқасынқызы.

Мақсаты:
Оқушылардын координаталық
жазықтықтағы берілген нүктенің
координаталарын табуды және оны
жазуды үйренуін тексеру;
Нақты және дұрыс геометриялық
салуларды орындау;
Творчестволық қабілеттерін дамыту;
Мультимедиялық құрылғылар арқылы
оқушылардың ой-өрісін дамыту;
Пәнге деген қызығушылыққа және
нәтижеге жауапкершілікке тәрбиелеу.
4
5
6
Кім де кім
сұрақтарға дұрыс
жауап берсе...

Координаталық түзу немесе
координаталық ось (х осі) -
- координаталық
түзу дегеніміз:
1. Санақ басы 0 1 х

болатын О
нүктесі,
2. Бірлік кесіндісі
таңдап алынған
3. Оң бағыты
көрсетілген түзу
Берілген санға координаталық түзуде неше
нүкте сәйкес келеді?
Сан аралықтарының атауларын
есімізге түсірейік:
ашық сәуле
а х

сәуле
а х
интервал

а х
кесінді

жартылай интервал а х

а х
Сан аралықтарына сәйкес келетін бүтін сандар
бар ма? Оларды атаңдар

(0;1) ЖОҚ

ИӘ (3,4)
[3,4; 5)

ИӘ (2, 3, 4)
[2;4]

(7,5; 8] ИӘ (8)
Кім де кім
сұрақтарға дұрыс
жауап берсе...
қызықты жайттарды
мұқият қараса...

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
а
в
«Морской бой»
с
d ойынын
е
f ойнаған кезде неше
к
l координата
m
n
пайдаланамыз?
Қандай?
Где люди сталкиваются с координатами в повседневной
жизни?
17
Кім де кім
сұрақтарға дұрыс
жауап берсе...
қызықты жайттарды
мұқият қараса...
тарихи деректерді
ыждаһаттылықпен ұғып
алса...

Птолемей Рене Декарт
Гиппарх
Кезінде б.э.д 100 жыл бұрын
грек ғалымы Гиппарх жер
бетіндегі географиялық
координаталарды кіргізуді
және оларды санмен
белгілеуді ұсынған
Б.э. II ғасырында
атақты ежелгі грек
астрономы Клавдий
Птолемей
географиялық
координаталар
ретінде ендік пен
бойлықты
пайдаланған.
Тік бұрышты
координаталар жүйесі
француз философы және
математигі Рене
Декарттың (1596-1650)
құрметіне декарттық
координаталар жүйесі
деп те аталады. Өйткені
Декарттың мақсаты
математикалық
заңдылықтар арқылы
табиғатты сипаттау
болды.
Кім де кім сұрақтарға
дұрыс жауап берсе...
қызықты жайттарды
мұқият қараса...
тарихи деректерді
ыждаһаттылықпен ұғып
алса...
жазықтықтағы нүктелердің
орналасуын дұрыс үйреніп
алса ... 24
У
О 4 Санақ басы
Р
Д
И 2
Н
1 Х
-5 -4 -3 -2 -1А 1 2 3 4 5
Т 0 абсциссалар осі
А
Л -1
А
-2
Р
-3
О
С -4

І
26
Координаталар жазықтықтағы А(х,у) нүктесінің
координаталарын табу үшін:
1. Абциссалар осінде х
нүктесін табу.
2. Ол арқылы абциссалар
осіне перпендикуляр
жүргізу.
3. Ординаталар осінде у А(x;y)
нүктесін табу. y
4. Ординаталар осіне
нүкте арқылы
перпендикуляр сызу.
5. Перпендикулярлар
қиылысу нүктесі-А (х;у) x
6. A нүктесінің
координаталарын
атаңдар.
А ( -3 ; 3)
У
9 М(6;5)
8 М нүктесінің
7 жазықтықтағы орны
(6;5) сандар жұбымен
В 6 М анықталады.
5 6 –нүктенің абсцисссы,
4 ал 5–нүктенің
2 ординатасы
О 1
А
-5 -4 -3 -2 -1 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Х
-1
-2
-3
D

K
C

E
B
P (3; -5) E

E (-5; 7) B

A
B (0; 4) K

K (-7; 0)

A (4; 2) P
M

M (-3; -5)
Кім де кім сұрақтарға дұрыс жауап
берсе...
қызықты жайттарды мұқият
қараса...
тарихи деректерді
ыждаһаттылықпен ұғып алса...
жазықтықтағы нүктелердің
орналасуын дұрыс үйреніп алса ...
Оқулықтағы № 1124, 1134 есептерді
дұрыс шығарса ...

МОЛ ҚАЗЫНАҒА
КЕНЕЛЕРІ АНЫҚ

«Қазыналар аралы».
Капитан Флинт
қазынаны үңгірге тығып
қойды. Ол жайлы тек
шифрленген КАРТАНЫ
құрастырушы Бен Ган
екеуі ғана білетін:

Келесі нүктелерді координаталық
жазықтыққа орналастырып, тізбектей қос

44
45
(2; - 3), (2; - 2), (4; - 2), (4; - 1),
(3; 1), (2; 1),
(1; 2), (0; 0), (- 3; 2),
(- 4; 5), (0; 8), (2; 7),
(6; 7), (8; 8),(10; 6),
(10; 2), (7; 0), (6; 2),
(6; - 2), (5; - 3),(2; - 3)
(4; - 3), (4; - 5), (3; - 9), (0; - 8),
(1; - 5), (1; - 4), (0; - 4),(0; -
9),(-3;- 9), (- 3;- 3),(-7;- 3),(-7;-
7), (-8;-7),(-8; -8),(-11;-8), (-
10;-4),(-11;-1),
(-14;-3),(-12; -1),(-11;2),
(-8;4),(-4;5),(2; 4),(6; 4).
•

Басты назарда– 4 емен
ағаштарының
координаталарын ұстау
керек. Қазына бірінші
және төртінші , екінші
және үшінші ағаштар
арқылы жүргізілген
түзулердің қиылысу
нүктесінде орналасқан
48
«Қазынаны табу» ойыны тапсырмасы
Емен координаталары: (4;3), (-2;1), (-2;6), (2;1).

Тік бұрышты координаталар жүйесін сызып, еменнің
координаталарын тауып белгіле. Хатта көрсетілгендей
1мен 3, 2мен 4 емендер арқылы түзу жүргізіп қиылысу
нүктесін белгіле және сол нүктенің координатасын тап.
Іске сәт, жас дос!

50
ВОПРОСЫ ДЛЯ САМОПРОВЕРКИ
•Тік бұрышты координаталар жүйесін
О нүктесінде қиылысатын
салу үшін не керек? перпендикуляр екі түзу
•Вертикаль орналасқан сандық ось
қалай аталады?
Ордината осі
•Горизонталь сандық ось қалай
аталады ? Абсцисса осі
•Тік бұрышты координаталар
жүйесіндегі осьтердің қиылысу нүктесі
О нүктесі –
қалай аталады? координаталар баснүктесі
•Координаталар жүйесіндегі нүктенің
орнын анықтайтын сандарды бір Координаталары
сөзбен айтсақ?
•А(5;-2) нүктесі сол жақ немесе оң жақ
жарты жазықтықтың қайсысында Оң жақ
жатыр ?
•М(-3;5) нүктесі жоғарғы немесе
төменгі жартиы жазықтықтың Жоғарғы
қайсысында жатыр?
•В(2;-4) нүктесі нешінші ширекте
IV ширек
жатыр? 51

Ұқсас жұмыстар

Жазықтықтағы аналитикалық геометрияның элементтері

Геодезияда қолданылатын координаталар

Координаталық жазықтық

«Жазықтықтағы тік бұрышты координаталар жүйесі.Координаталары бойынша нүктені салу» тақырыбына есептер шығару

Нүктелерді белгілеңдер

Координаталық жазықтық.Координаталары бойынша нүктені салуға есептер шығару

Координаталары бойынша нүктені салу

Осьтік және центрлік симметрия

Тік бұрышты жазық координаталар жүйесі

Геодезия және топография ғылымдарының даму тарихы

Пәндер