Тәні саудың - жаны сау

Презентация қосу

Ақтөбе олысы , Шалқар қалалық
№1 орта мектеп

Ас қорыту жүйесі
Биология пәнінің мұғалімі
Абатова Мирамкүл Абубакірқызы

Сабақтың тақырыбы
Ас қорыту жүйесі
Жоспар

Бағыттау , зейінін аудару
Талдау
Дәлелдеу
Жинақтау
Қасиеттері
Салыстыру
Қорытынды
Маңызыды түйін
Байлық байлық емес, денсаулық- байлық
Денсаулық- зор байлық.
Денсаулық кепілі- тазалық.
Жаныңбайлық
Байлық сау болса, сорлымын
емес, денсаулық- деме,
байлық
Тәнің саузор
Денсаулық- болса
байлық., жарлымын деме.
Денсаулық кепілі- тазалық.
Тазалық – денсуалық негізі,
Жаның сау болса, сорлымын деме,
Денсаулық
Тәнің сау болса–, жарлымын
байлық негізі.
деме.
Тәні саудың
Тазалық - жаны
– денсуалық сау
негізі,
Денсаулық – байлық негізі.
Ауру батпандап кіреді, мысқылдап шығады.
Тәні саудың - жаны сау
Аурубатпандап
Ауру қалса да әдет
кіреді, қалмайды.
мысқылдап шығады.
Ауырып
Ауру қалса ем іздегенше
да әдет қалмайды.
Ауырып ем іздегенше
Ауырмаудың жолын ізде.
Ауырмаудың жолын ізде.
Ас––адамның
Ас адамның арқауы.
арқауы.
Денсуалық
Денсуалық ауадан
ауадан аумайды,
аумайды,
Барында кім оны ойлайды.
Барында кім оны ойлайды.
Денсаулықты қорғайықшы,қорғайық
Әдептен біз озбайықшы,озбайық!
Табиғатты қорғап жүріп бәріміз,
2030-ға Сыйлық етіп жолдайық
Талдау

Қоректік заттар дегеніміз не? Оны қайдан
аламыз?
Неліктен нанды ұзақ шайнағанда тәтті
дәм сезіледі?
Суретте берілген мүшелерді анықтап жазыңдар.
Жауаптар
Кестені толтыр
Ас қорыту жүйесі
Ауыз Жұтқ Өңеш асқаз Аш Тоқ Ұйқы бауыр
ынша ан ішек ішек безд
қ ер

Қызметі
Байланыс
Нәтижесі
Проблема Ас қорыту жүйесі өз қызметін атқару үшін
қандай жағдайлар қажет?
Ас қорыту жүйесі
Ауыз Жұтқ Өңеш асқаз Аш Тоқ Ұйқы бауыр
ыншақ ан ішек ішек без

Асты Жұту , жылж Ас ас Аш Сөл Өт
ұсақта жылжы ыту қоры сіңірі ішектің бөлед бөледі,
у ту тыла леді жалғас і, ішкі улы
Қызметі Ас ды ы,ашы
татын Секре заттар
қорыт ды
у микро ция
жүйесі организ қызме зиянсыз
не мдер т дандыр
өткізу болады атқар ады
ады

Байланыс Қорек заттарын ағзаға сіңірлетін заттарға ыдырату және
организмге сіңіру

Нәтижесі Организм өседі, жасуша жаңартылады, ұлпаларды
қалпына келтіреді және энергия пайда болады.

Проблема Ас қорыту жүйесі өз қызметін атқару үшін қандай
жағдайлар қажет?
Қасиеттері

Төмендегі ұғымдардың анықтамасын жазыңдар.
1.Асқорыту мүшелерінің қабырғасын 1. Тағамының механикалық өңделуі –
құрайтын қабаттар -

2. Тағамның химиялық өңделуі – 2. Ұлтабар (он екі елі ішек) –

3. Бүрлер – 3. Соқыр ішек –

4. Аппендикс өскіні – 4. Тік ішек –

5. Тұрақты тістер – 5. Ит тістер –

6.Ақыл тістер – 6. Сүт тістер –
Жауаптар

Төмендегі ұғымдардың анықтамасын жазыңдар.
1.Ішкі (эпителий), ортаңғы 1.астың ұсақталуы, ботқа тәрізді күйге
бұлшықет), сыртқы (дәнекер) көшуі.

2. Құрамында асқорыту 2. аш ішкетің басталған жері
ферменті болатын асқорыту сөлі
Көмірсудың өзгеруі

3. Аш ішектің сілемейлі 3. Тоқ ішектің алдыңғы бөлігі
қабығы,қатпарлар

4. Соқыр ішектің құрт тәрізді өскіні 4. Қорытудан қалған қалдықтар жиналады,

сыртықа шығарлады
5. 15 жастан кейінгі тістер 5. Үшкір тістер

6. 20-22 жаста пайда болатын 6. 6-7 жастан 15 жасқа дейінгі
азу тістер
Рефлекс Сөл

Шартты шартсыз Сілекей асқазан
Рефлекс Сөл

Шартты шартсыз Сілекей асқазан

Ферменттер:
Тағам ауызға Пепсинмен
98-99%су, 1,5%
Тағамды түсекнде дәм сезу Тығыз зат,муцин химозин
көргенде жүйкесін Нәруызы болады. Нәруыз
сілекей тітірекендіреді, Зиянсыздандыратын малекуласын
бөлінеді. қозу Нәруыз-лиозим. А.Қ. На дейін
Мысалы п.б. сопақша Екі фермент: Ыдыратады
Иісі тағам миға Птиалин,мальтоза 4-11 сағат
сілекей бөлу Болады,минералды Созылады
туралы
тұздар
әңгіме орталағына Мөлшері тағам
болады
береді. Құрамына
Байланысты.
1.Тамақтану гигиенасы.
2.Асқазан – ішек аурулары,алдын алу.
3. Денім сау болсын десеңіз.
Көп Жасағыңыз келсе
Қазір ғалымдар жануарларға тәжірибе жасаудың нәтижесінде
адамның ғұмыр жасын ұзарта алатындай ондыған тамақтық
заттарды анықтап отыр. Бұлардың арасында кәдімгі қызыл
бұрышта бар. Ол линидтік алмасуды қалыпқа келтіріп дұрыстайды,
актериялық қысымды төмендетеді, ішек жолдарының
микрофлорасын сауықтырады, жастың ұлғаюына байланысты
болатын өзгерістерді тежейді.
Ұзақ жасағысы келетіндерге бірер кеңес.
Ең алдымен ішетін тамағыңыздың түрі – түрін көбейту керек.
Холестерині көп майы қышқылдары мол деп кейбір тамақтарды
мүлдем жемей қоюға болмайды, олардың мөлшерін ғана азайтыңыз.
Әдетте, іс жүзінде ке келген тамақта организмге қарама- қарсы әсер
ететін тамақтық заттар болады.
Өсімдік өнімдері мен мал өнімдерінен, әсіресе сүт өнімдерінен
мөлшерлестіріп жасалған құрама тамақ түрлері пайдалы. Кешкі
тамақты кейін айран ішуге дағдыланып,күніне төрт рет тамақтану
керек. Өйткені егде тартқан организм тамақпен келген нәр –
қуаттың шағын мөлшерін ғана қажетке жаратып,қалғаны қорға
жинала беретін болады.
Маңызды түйін

Әр топтың өз ойлары айтылады.
Бағалау

Әр топ өздерін бағалайды.
Бағалау парағы
Оқушының Бағыт Талдау Дәлел- Жинақ- Қасиет- Салыс Қоры- Түйін Жиын-
аты – жөні тау , деу тау тері тыру тын- тық
зейінін ды балы
аудару
§44-49.

Ұқсас жұмыстар

Зиянды әдеттер

Адамның денсаулығы - қоғам байлығы

"Жаны саудың -тәні сау"

Бақыт дегеніміз - денсаулық

Оқушыларды салауатты өмірге тәрбиелеудің негіздері

Спорт - денсаулық

Халық денсаулығыр сақтаудың негізі ретінде қоғамдық денсаулық сақтауды дамыту

Ас қорыту жүйесі туралы

Өмірде өз орным бар (эссе)

ДЕНСАУЛЫҚ КӨРСЕТКІШТЕРІ

Пәндер