Көмір тасбақасы Египеттік тасбақа

Шығыс Қазақстан облысы, Аягоз қаласы “№4 жалпы орта білім беретін аралас мектеп” коммуналдық мемлекеттік мекемесінің биология пәні мұғалімі Мусагалиева Айгерим Ботахановна

Сабақтың тақырыбы: Бауырымен жорғалаушылар класы

Үй тапсырмасын сұрау: Сызықтық диктант Дұрыс жауап - Қате жауап - 1. Қосмекенділер 3 отрядтан тұрады 2. Қосмекенділердің дернәсілі - итшабақ 3. Қосмекенділер іштей ұрықтанады 4. Жүрегі - 4 бөлікті 5. Қанайналу шеңбері - екеу

6. Миы - 5 бөлікті 7. Дернәсілі - өкпемен тыныс алады 8. Бақаға алғаш рет ескерткіш - 19 ғасырда қойылды 9. Қосмекенді деп - суда да, құрлық а да тіршілік еткені үшін атаған 10. Дернәсілдерінде - бүйір сызығы болады

Жауабыңды тексер Бағалау шкаласы: «5» - 9-10 «4» - 6-8 «3» - 3-5 «2» - 0-2

Бауырымен жорғалаушыларды зерттейтін ғылым - герпетология. Олардың қаңқасында алғаш кеуде қуысы пайда болды.

Дене бөлімдері: бас, мойын, тұлға, құйрық, аяқтары

Терісі:

Құрғақ, мүйізді қабыршақпен қапталған

Қаңқасы

Мойын омыртқа

Құйрық омыртқа

Арқа омыртқасы

Бел омыртқа

Сегізкөз

грудная клетка

Қоректенуі:

А) көпшілігі жеміспен ;

Б) өсімдікқоректі (сухопутные черепахи)

Тыныс алуы өкпе арқылы. Едәуір күрделі. Қан айналымы. Жүрегі 3 бөлікті, қарыншада жартылай перде болады. (крокодил 4 бөлік), 2 қанайналым шеңбері бар.

Зәр шығаруы:

Қосмекендікілерге ұқсас,

бүйректен шығаратын

сұйықтық мөлшері аз. Жылан мен

крокодилде қуық болмайды

Жүйке жүйесі:

қосмекендегілердей, бірақ ми бөлімдері жақсы дамыған, алдыңғы мидың ми сыңарларында қыртыс пайда болған

Алдыңғы ми

(қыртыспен)

Ортаңғы ми

Аралық ми

Сопақша ми

Мишық

Көбеюі:

Дара жыныстылар, ұрықтануы - іштей, аналықтары жұмыртқа салады. Күйттеу кезінде 2-ден жүреді. Мамыр-маусым 1, 5см терімен қапталған жұмыртқа(6-16) . Шілденің соңында жарып шығады. Тұңғыш ұрыққабатты жануарлар.

Бауырымен жорғалаушылардың классификациясы (Рептилиялар) .

Қабыршақтылар отряды

Тасбақалар отряды

Крокодилдер отряды

Құстұмсықбастылар отряды

Қабыршақтылар отряды. Жыландар

Жыланның уы

Құбылғылар

А. Кәдімгі құбылғы

Б. Оңтүстік Африка құбылғысы

В. Танганьин құбылғысы

А.

Б.

В.

Кесірткелер

А.

Б.

В.

Кесірткелер және аяқсыз кесірткелер

Келес

А. Сұр келес

Б. Алып келес

А.

Б.

Тасбақалар отряды. Далалық тасбақа.

Көмір тасбақасы

Египеттік тасбақа

Су тасбақалары

Б.

Крокодилдер отряды

А. Ніл крокодилі

Б. Үнді гавиалы

А.

Б.

Тұмсықбастылар отряды гаттерия

Ежелгі жорғалаушылар (290млн. )

Жорғалаушылардың адамға пайда-зияны. Ұсақ жыландар мен кесірткелер зиянды бунақденелілер мен кемірушілерді жеп, а. ш. едәуір пайда келтіреді. Ірі денелі кесірткелердің, жыландардың, әсіресе тасбақалардың еті көптеген аймақтарда тағам ретінде пайдаланылады. Сондай-ақ ірі кесіртке, жылан және крокодилдің терісі ежелден-ақ әр алуан бұйымдар жасау үшін таптырмайтын шикізат болып табылады. Тіпті улы жыландар да адам үшін пайдалы, оның уы медицинада құнды дәрі-дәрмектер жасауға пайдаланылатындықтан, улы жыландар арнайы тәлімбақтарда өсіріледі.