Жылу мөлшері



Жылулық құбылыстар

Жылу берілу
Денемен жұмыс істемей немесе дене өзі жұмыс істемей тұрғандағы
ішкі энергияның өзгеру процесі.
Жылуөткізгіштік
Сәулелену
Жылуөткізгіштік
Сәулелену

Берілген мысалдардағы ішкі энергияның өзгерісін атандар
Өзгерістің қанша түрі бар?
1
2
3
4
Ішкі энергияның өзгеру әдістері

Дененің қыздырғанда қажетті немесе ол суығанда бөлінетін жылу мөлшері заттың тегіне, массасына және оның температурасының өзгеруіне тәуелді.
Заттың меншікті жылусыйымдылығы массасы1 кг заттың температурасын 1 0С өзгерту үшін қажет жылу мөлшерін көрсетеді.
Белгіленуі: С. Өлшем бірлігі: 1 Дж / кг 0С
Q = cm(t2 - t1)
Российская газета
Жылу берілу кезінде ішкі энергияның өзгеруінің өлшемі
Белгіленуі:
Өлшем бірлігі:
1 Дж
Жылу мөлшері
Q

Жылуөткізгіштік кезінде дененің өзі көбірек бөлігінен азырақ қыздырылған бөлігіне өтпейді. Жылу қалай беріледі?
Салмақсыздық кезінде жылу беріле ме?
Түрлі заттардың жылу өткізгіштігі түрліше болады. Неліктен?
Жылуөткізуші заттар:
жақсы
Металдар, олардың қоспалары, қатты заттар . . .
нашар
Сұйықтар, газдар, ауа, жер…
Энергияның дененің көбірек қыздырылған бөлігінен дененің басқа азырақ қыздырылған бөлігіне тікелей немесе аралық денелер арқылы берілу құбылысы
Жылуөткізгіштік…
Ерекшеліктері:

Қоршаған ортадағы жылуөткізгіштік
Неліктен аязда металл ағаштан салқындау, ал қыздырғанда ыссылау болып келеді?
Қыста аяғымыз қай етікте тез тонады:
тар болғанда ма әлде кен болғанда ма?
Түсіндір.
Ыстық су құйылған стакандағы ағаш қасық металл қасыққа қарағанда жылдам қызады. Неге?
Қай шәйнекте су
тез қайнайды:
жаңа әлде ескі,
қабырғасында
қағы бар?
(Шәйнектер бірдей)
Неге Орта азия тұрғындары ыстық күні мақтадан жасалған киімдер киеді?

Отын жанғанда (көмір, мұнай, газ) көміртектің бір атомы, оттектің екі атомымен қосылады . Нәтижеде өте мол энергия бөлінеді.
массасы 1 кг отын толық жанғанда бөлінетін жылу
мөлшерін көрсетеді.
Белгіленуі : q
Өлшем бірлігі: 1 Дж / кг.
Российская газета
Отынның энергиясы
Меншікті жану жылуы
Q =q*m

Балқу
2. Молекулалар энергиясы және олардың орналасуы қалай өзгереді?
1. Балқу кезінде дененің ішкі энергиясы қалай өзгереді?
4. Балқу кезінде дененің температурасы өзгере ме?
3. Дене қай уақытта балқи бастайды?
Молекулалар жылдамдығы артады.
Дененің ішкі энергиясы артады. Дене балқу температурасына дейін қызғанда оның кристалдық торы бұзыла бастайды.
Қыздыру энергиясы тордың бұзылуына жұмсалады.
заттың қатты күйден сұйық күйге өтуі.
Дене энергияны қабылдайды.

…заттың сұйық сұйық күйден қатты күйге өту процесі
Сұйық эергияны береді
2. Молекулалар энергиясы және олардың орналасуы қалай өзгереді?
1. Дененің ішкі энергиясы қалай өзгереді?
5. Қатаю кезінде дененің температурасы қалай өзгереді?
Қатаю
3. Дене қай уақытта қатая бастайды?
4. Қатаю кезінде дененің температурасы
өзгере ме?

балқу
қыздыру
қатаю
салқындау
Меншікті булану жылуы- қайнау температурасында алынған 1 кг сұйықта толығымен буға айналдыруға қажет жылу мөлшері.
Белгіленуі:
Өлшем бірлігі:
Жұтылады Q
Бөлінеді Q
t балқу= t қатаю

“Графикті оқимыз”
1. Қай уақытта дененнің балқуы басталады?
4. Қанша уақытқа созылды:а) қатты дененің қыздырылуы;
б) дененің балқуы;
с) сұйықтың қатаюы?
2. Қай уақытта дене қатаяды?
3. Дененің балқу температурасы қаншаға тең, қатаюы ше?

Қайнау -бұл сұйықтың тек үстінгі бетінде емес, сонымен қатар оның ішінде де бу көпіршіктерінің пайда болуымен жүретін қарқынды кебуі .
2. Қайнау-бұл әрбір сұйықтың белгілі бір өзіндік тұрақты температурада буға айналу процесі.
Қайнау процесінде жылу жұтылады.
Атмосфералық қысымның өзгеруімен қайнау температурасы да өзгереді:қысым артқанда, қайнау температурасы да артады.
Есте сақта

…заттың сұйық күйден газ күйіне өту процесі
2. Молекулалар энергиясы және олардың орналасуы қалай өзгереді?
1. Дененің ішкі энергиясы қалай өзгереді?
4. Булану кезінде дененің температурасы
өзгере ме?
Кебу- сұйықтың бетінен бөлшектер( молекулалар, атомдар) ұшып шығатын процесс.
Булану
Сұйықтың кебу жылдамдығы:
1) заттын тегіне; 2) бетінің ауданына; 3) сұйық темепературасына; 4) сұйық бетінен будың жойылу жылдамдығына тәуелді
3. Булану кезінде дененің молекулалары
қалай өзгереді?

…заттын газ күйінен сұйық күйге өту процесі
2. Молекулалар энергиясы және олардың орналасуы қалай өзгереді?
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz