Жылу мөлшері

Презентация қосу

Жылулық құбылыстар
Жылуөткізгіштік Сәулелену

Денеменжұмыс
Денемен жұмысістемей
істемейнемесе
немеседене
денеөзі
өзіжұмыс
жұмысістемей
істемейтұрғандағы
тұрғандағы
ішкіэнергияның
ішкі энергияныңөзгеру
өзгерупроцесі.
процесі.

Сәулелену Жылуөткізгіштік
Ішкі энергияның өзгеру әдістері
Берілген мысалдардағы ішкі энергияның өзгерісін атандар

1 3

2 4
Жылу мөлшері

Жылу берілу кезінде ішкі энергияның өзгеруінің өлшемі

Q
Дененің қыздырғанда қажетті немесе ол
суығанда бөлінетін жылу мөлшері заттың
тегіне,массасына және оның
температурасының өзгеруіне тәуелді.

Q = cm(t2 – t1)
Заттың меншікті жылусыйымдылығы массасы1 кг заттың
температурасын 1 0С өзгерту үшін қажет жылу мөлшерін
көрсетеді.

Белгіленуі: С. Өлшем бірлігі: 1 Дж / кг 0С
Жылуөткізгіштік…
Энергияның дененің көбірек қыздырылған
бөлігінен дененің басқа азырақ қыздырылған
бөлігіне тікелей немесе аралық денелер арқылы
берілу құбылысы
Ерекшеліктері:
1. Жылуөткізгіштік кезінде дененің өзі көбірек бөлігінен азырақ
қыздырылған бөлігіне өтпейді. Жылу қалай беріледі?
2. Салмақсыздық кезінде жылу беріле ме?
3. Түрлі заттардың жылу өткізгіштігі түрліше болады. Неліктен?

Жылуөткізуші заттар:

нашар жақсы
Сұйықтар,газдар,ауа,жер… Металдар,олардың
қоспалары,қатты заттар ...
Неліктен аязда металл Қайшәйнекте
Қай шәйнектесу
су
ағаштан салқындау, ал тезқайнайды:
тез қайнайды:
Ыстық су
қыздырғанда ыссылау жаңаәлде
жаңа әлдеескі,
ескі,
құйылған
болып келеді? қабырғасында
қабырғасында
стакандағы ағаш
қағыбар?
қағы бар?
қасық металл
(Шәйнектербірдей)
(Шәйнектер бірдей)
қасыққа
қарағанда жылдам
қызады. Неге?

ҚҚыыссттааааяяғғыымыз қай
мыз етік
ттааррббооллғғаанндда мақәалйд етікттееттееззттооннааддыы:: Неге Орта азия
а ма әлдееккеен болға
н болғаннддаамма? тұрғындары ыстық
ТТүүссін
інддірір.
.
а?
күні мақтадан
жасалған киімдер
киеді?
Отынның энергиясы
Отын жанғанда (көмір,мұнай,газ) көміртектің бір атомы,
оттектің екі атомымен қосылады . Нәтижеде өте мол энергия
бөлінеді.

Q =q*m
Меншікті жану жылуы
массасы11кг
массасы кготын
отынтолық
толықжанғанда
жанғандабөлінетін
бөлінетінжылу
жылу
мөлшерінкөрсетеді.
мөлшерін көрсетеді.
q
Белгіленуі:: q
Белгіленуі
Өлшембірлігі:
Өлшем бірлігі: 11Дж
Дж//кг.
кг.
Балқу
заттың қатты күйден сұйық күйге өтуі.
1.Балқу кезінде дененің ішкі энергиясы қалай
Дене энергияны қабылдайды.
өзгереді?
2.Молекулалар энергиясы және олардың
орналасуы қалай өзгереді?
3.Дене қай уақытта балқи
бастайды?
4.Балқу кезінде дененің температурасы
өзгере ме?

Молекулалар жылдамдығы артады.
Дененің ішкі энергиясы артады. Дене балқу
температурасына дейін қызғанда оның кристалдық
торы бұзыла бастайды.
Қыздыру энергиясы тордың бұзылуына жұмсалады.
Қатаю
…заттың сұйық сұйық күйден қатты күйге өту процесі
Сұйық эергияны береді
1. Дененің ішкі энергиясы қалай
өзгереді?
2.Молекулалар энергиясы және
олардың орналасуы қалай өзгереді?

3.Дене қай уақытта қатая бастайды?
4.Қатаю кезінде дененің температурасы
өзгере ме?

5.Қатаю кезінде дененің
температурасы қалай өзгереді?
Меншікті булану жылуы- қайнау температурасында алынған 1 кг
сұйықта толығымен буға айналдыруға қажет жылу мөлшері.

Дж
Белгіленуі: Өлшем бірлігі:
кг
t, C
t3
Жұтылады Q Бөлінеді Q
Q m Q m
балқу қатаю
t2

са
лқ
ру

ы
ы

tмин
,

нд
зд

t1

ау
қы

t балқу= t қатаю
“Графикті оқимыз”

1. Қай уақытта дененнің балқуы басталады?
2.Қай уақытта дене қатаяды?
3. Дененің балқу температурасы қаншаға тең ,қатаюы ше?
4. Қанша уақытқа созылды:а)қатты дененің
қыздырылуы;
б)дененің балқуы;
с)сұйықтың қатаюы?
Есте сақта
1. Қайнау –бұл сұйықтың тек үстінгі бетінде емес,сонымен қатар
оның ішінде де бу көпіршіктерінің пайда болуымен жүретін
қарқынды кебуі .

2.Қайнау-бұл әрбір сұйықтың белгілі бір өзіндік тұрақты
температурада буға айналу процесі.

3. Қайнау процесінде жылу жұтылады.

3. Атмосфералық қысымның өзгеруімен қайнау температурасы
да өзгереді:қысым артқанда ,қайнау температурасы да
артады.
Булану
…заттың сұйық күйден газ күйіне өту процесі
1. Дененің ішкі энергиясы қалай өзгереді?

2.Молекулалар энергиясы және олардың
орналасуы қалай өзгереді?
3.Булану кезінде дененің молекулалары
қалай өзгереді?
4. Булану кезінде дененің температурасы
өзгере ме?

Кебу- сұйықтың бетінен бөлшектер( молекулалар, атомдар)
ұшып шығатын процесс.
Сұйықтың кебу жылдамдығы:
1)заттын тегіне; 2)бетінің ауданына; 3)сұйық темепературасына;
4)сұйық бетінен будың жойылу жылдамдығына тәуелді
Конденсация
…заттын газ күйінен сұйық күйге өту процесі
1.Конденсация кезінде дененің ішкі
энергиясы қалай өзгереді?
2.Молекулалар энергиясы және
олардың орналасуы қалай өзгереді?

3.Конденсация кезінде дененің
молекулалары өзгере ме?
Булану үшін қажет және конденсациялану
кезінде бөлінетін жылу мөлшерін анықтайтын
формула : Q=L*m ,
L –меншікті булану жылуы.

Егер булану процесі жүрсе, онда сұйыққа белгілі мөлшерде жылу
мөлшерін беру керек.
Түсіндір.

1.Егер сұйыққа жел үрсе,
булану процесі қалай жүреді?

2.Неліктен тәрелкедегі су табақтағы судан жылдамырақ буланады?
Түсіндір.

1. Неліктен тастабақтағы 2.Неліктен таразылардың
су жылдам буланып тепе-теңдігі бұзылады?
кетті ?

3.Неліктен бірнеше күннен кейін әр түрлі
сұйықтың деңгейі түрліше болып келеді?
Есте сақта …
1. Заттың қатаю кезінде кристал торы пайда
болып,бөлшектің потенциялы кемиді.
2. Булану-заттың сұйық күйден газ күйіне өтуі..
3. Булану жылдамдығы әр түрлі заттарда бірдей емес.
4. Конденсация –бұл бу молекуларының сұйыққа өту
процесі.
5. Конденсация пара связана с понижением температуры
окружающего воздуха.
Формулаларды еске түсірейік.
Формула: Процесс:

Q
Q m
m балқу
Q
Q cc
mm
tt қыздыру
Q
Q qq m
m жану
Q
Q LL mm қайнау
Q
Q cc
mm
tt салқындау
Q
Q LL m
m Конденсация
Q m Қатаю
Q m
Назар аударғаныңызға рахмет.

Ұқсас жұмыстар

Жылу мөлшерінің заттың массасына тәуелділігі

Әр түрлі температурадағы суды араластырғандағы жылу мөлшерін салыстыру

Буландыру әдістері

Заттың агрегаттық күйлері өзгерген кездегі жылу мөлшерін есептеу

Алюминийдің меншікті жылу сыйымдылығын есептеңдер

Топырақтың жылулық қасиеттері мен құбылымдары

ТЕРМОДИНАМИКА ІШКІ ЖЫЛУ

Бөлмеде ауа ылғалдылығы нормада

Жылу алмасу

ӘР МАЛ ТҮРЛЕРІНЕ МИКРОКЛИМАТ ЖАСАУ ШАРАЛАРЫ

Пәндер