Күлтегін ескерткіші

Презентация қосу

“Орхон – Енисей ескерткіштері”
“Күлтегін” жыры

Алашбаева Ерке
Қазақбайқызы

Ақтөбе облысы, Шалқар
ауданы,
Бозой орта мектебінің
қазақ тілі мен әдебиеті
пәндерінің мұғалімі
Шолу
VII – XIV ғғ. Орхон ескерткіштері.
Күлтегін. Білге. Тоныкөк.

1. Әлемдегі кереметтердің бірі – Күлтегін жырлары
жазылған Орхон – Енисей ескерткіштері.
2. Руналық жазулар – қазақ жазу мәдениетінің ежелгі түрі.
3. Күлтегін жырларының негізгі идеялық мазмұны.
4. Күлтегін жырларының авторы. Тонықұқ (Тоныкөк)
Қазақ әдебиеті тарихының кезеңдері

Тарихи уақыты Аталуы
VIII – XIV ғғ. Ежелгі дәуір әдебиеті

XV – XVIII ғғ. Жыраулар поэзиясы

XIX – XX ғғ. Қазіргі қазақ әдебиеті
Ежелгі дәуір мұралары

Шығарманың аталуы Авторы
Күлтегін жырлары VII ғ Тоныкөк
Қорқыт ата кітабы VIII ғ Қорқыт
Оғыз-нама IX ғ Оғыз жыршылары
Диуани-хикмет XI ғ Қожа Ахмет Иассауи
Құдатғи-білік XII ғ Жүсіп Баласағұн
Кодекс-куманикус XIII ғ Ежелгі Шыңыс әдебиеті
шығармаларын жырлаған
жыршылар
Орхон-Енисей ескерткіштері. Әріп таңба
Енисей ескерткішіндегі жазу
Талас жазуы
Күлтегін ескерткіші
Күүлі – чор ескерткіші
Шығармашылық жұмыс
“Зерттеуші”, “Ізденуші” оқушылардың
жұмысы
1. Орхон – Енисей ескерткіштері қай жерден табылған?
2. Орхон – Енисей жазба ескерткіштерін оқудың ең алғаш
“кілтін” тауып, сырын ашқан кім? Кімдер аударды?
3. Күлтегін ескерткішінің көшірмесін кімдер, қай жерде
жасатып, Қазақстанға әкелді? Күлтегін ескерткішінің
көшірмесі еліміздің қай қаласында?
4. “Рун” деген сөз қандай мағынаны білдіреді? Қазақ
халқы өзінің ұзақ тарихында қандай жазуды, Әліппені
қолданған?
5. Күлтегін кім?
Әскербасы
Батыр Ер жүрек

Бұмын,
Істеміс,
Білге Құтлығ,
қағанның Күлтегін Қапаған
інісі қағандардың
ұрпағы

Елтеріс
16 жасында
қағанның
жауға
Тарихта ұрпағы
аттанған
болған тұлға
Сөз мағынасы

Күлтегін – сәйгүлікке берік, бекем, атқа мықты бекзада
Талдау жұмысы
Мәтіннен табу (өз сөзімен мағынаны ашу)

1. Халықтың жағдайы
2. Мен не істедім? Кейіпкер сөзі.
3. Қандай нәтижеге жеттім? Кейіпкер сөзі.
Жырдың тақырыбы – елді, жерді қорғау, тәуелсіздікті сақтау.
Идеясы – ел тәуелсіздігі мен елге қорған болған, батырларды жырлау.

Ой толғау
Біз тәуелсіздігімізге қалай қол жеткіздік?
Қорытынды
Батырлар жыры ерлікті,
“Күлтегін” жыры елдікті,
Ұлт-азаттық көтеріліс еркіндікті,
Желтоқсан көтерілісі тәуелсіздікті ту етті,
сол үшін күресті.
Үйге тапсырма
“Орхон ескерткіші” жырларынан үзінділер жаттау.
“Бабалар ерлігі – ұрпаққа ұран” тақырыбында шағын
шығарма жазу.
Назарларыңызға рахмет

Ұқсас жұмыстар

Тоныкөк ескерткіші

Қапаған қаған туралы

ЕНИСЕЙ ЖАЗБА ЕСКЕРТКІШТЕРІ - Енисей өзені бойында табылған, ежелгі түркі сына жазуымен жазылған ескерткіштер

Мәдени мұра- баға жетпес байлық

Фальклорлы зерттеу әдісі

Бәдіздердегі жырлар ( Тастағы жазулар- «руна») туралы зерттеулер»

Күлтегін жырының басты идеясы - Күлтегін батырды Түрік қағанатының құдіретті тұлғасы етіп көрсету

Орхон ескерткіштері

Ежелгі дәуір әдебиеті

Руналық жазу

Пәндер