Астана қаласы

Презентация қосу

Астана қаласы
Қазақстан Республикасының

елордасы. Астанада 852 985 адам
тұрады (1 қаңтар 2015). Қазір
қаланың аумағы 710 км2 алып
жатыр. Қала Қазақстанның
орталық бөлігінің солтүстігінде
Ақмола облысында, Есіл өзенінің
алабындағы өзен маңы
жазықтығында орналасқан.

Атауы
• Қаланың атауы қазақ тілінен алынған.
Қазақша ол сөз елдің бас қаласы дегенді
білдіреді. Астана сөзі қазақ тіліне парсы
тілінен ауысқан. Онда ол "киелі орын",
"босаға" деген мағыналарға ие.

Әлемдегі ең биік “Хан шатыр”

Табиғаты және табиғи қоры
• Бүгінгі заман қаласы-өзін қоршаған экономикалық кеңістікпен және табиғи
ортамен алуан түрлі экономикалық - географиялық қарым-қатынастағы,
демографиялық жолмен қалыптасатын , әлеуметтік - экономикалық күрделі
жаратылыс. Антропоэкологиялық тұрғыдан алғанда - ол, ең алдымен, адам өз
қолымен жасаған ортада оның тығыз қауымдастығы. Әлеуметтік-техникалық
прогрестің көптеген белгілері осы "қала" ұғымымен астатыс жатыр , алайда
қалаға шоғырланған өркениет адам баласына тек игілік сыйлай бермейді.
Техногенді қалалық орта адамның әлеуметтік басты сапасы- оның
денсаулығына зор әсерін тигізеді. Қарқынды қала құрылысы , соған орай
тұрғындар санының артуы жылу мен су қорына, көлік пен коммуналдық
инфрақұрылымға деген сұранысты үдете түседі, осыдан келіп ауаны
ластанудан тазарту, өндірістік және тұрмыстық қалдықтарды жиыстырып
отырудың жүйелі жолын қарастыру мәселері туындайды. Табиғи ортаның
басты көздері -су, ауа, жер атаулы, қалың көпірдің қолданысына түсіп, үлкен
өзгеріске ұшырайды. Мұндағы басты мәселе , ауа мен су көзінің қашанда
жаңарып , тазарып отыруы, табиғатты қоқысқа толтыратын қалдықтардың
мөлшерін мүлде азайту ғана қала өмірін жақсартуға мүмкіндік әкеледі.
Қаланың топырақ жамылғысы да ерекше күтімді қажет етеді.
• ҚР Үкіметінің 1999 жылғы 8 сәуіріндегі №381 қаулысымен Астана қаласының
болашақтағы дамуы ескеріліп, қала маңы аумағын қарқынды игеру
жағдайына орай аумаққа Целиноград, Шортанды және Ақмола облысының
Аршалы ауданы жерінің бір бөлігі және Вячеслав бөген іаймағы енгізілді.

Табиғаты және табиғи қоры
• Астана қаласының аумағы ҚР Үкіметінің 2000 жылдың 8
тамызындағы №432 жарғысымен Промышленный ,
Железнодорожный, Көктал, Интернационал, Мичурин
кенттері мен Күйгенжар, Пригородный, Тельман атындағ
ыауылдардың және Цилиноград пен Шортанды аудандары
жерінің бөлігін қосу есебінен ұлғайтылды.
• Бүгінде Астана -71014 га (1998 ж. -25,8 мың га болған)
аумақты алып жатқан ірі мегополис, соның ішінде Алматы
ауданы- 46257 га; Сарыарқа ауданы 24757 га аумақты
қамтиды. Тұрғынының саны 2007 ж. 574,4 мың адамнан асты.
• Бүгінгі таңда Астана - мемлекет басшысы Н.Ә.Назарбаевтың
сөзімен айтқанда, ол жаңаны кейіптейтін , Қазақстанның
динамикалық дамып келе жатқан жаңаруының, біздің
тәуелсіз республикамыздың нышаны. Статистикалық
деректер бойынша Астананың аймақтық жалп ыөнімі (АЖӨ)
2007 ж. 830,7 млрд теңгені құрады. Елдің жалпы ішкі
өнімінің 10% Астана қаласының үлесіне тиесілі.

Конгресс-холл

Жер бедері
• Астана қаласы Есіл өзенінің жағалауындағы жазықта
және ішінара өзен аңғарында орын тепкен. Аумақтық
жер бедері еңісі мен биігі байқалмайтын жазық болып
келуімен сипатталады. Мұндағы ойдым-ойдым
көлтабандарда ғана қар суы мен көл немесе сор-сазда
уытты көлшіліктер пайда болады. Қала қуаң дала
белдеуінде , оның күңгірт қоңыр , қоңыр
топырақты,бетегелі-селеулі іші қуаң белдеуінде
орналасқан. Топырақ жамылғысы біртекті емес, алуан
сипатты. Қала орналасқан өңірдің ⅔ аумағын жадағай
толқынды , суайрықты жазықтық алып жатыр. Қала
аумағының жер бедерінен айтарлықтай еңіс немесе көзге
шалынардай өр байқалмайды, мұндағы геморфологиялық
бөлшектер бір-біріне ұласа жалғасып кете барады. Жазық
Есіл өзеніне қарай аздап еңістеу болып келеді.

Биліктің үш тармағы: Үкімет, Сенат,
Парламент.

Климаты
• Климатының өзіндік ерекшелігі тым континентік болып келеді, жауын-
шашынның орташа жылдық мөлшерінің аз және күн көзінің өткір болуы
салдарынан көлдердің суы азайып, шағын өзен арналардың кеуіп қалуына
әсерін тигізеді. Қысы суық, аязды. Ызғарлы аяз шамамен 245 күнге, ал қыстың
ұзақтығы 5-5,5 айға созылады. Қарашаның ортасына қарай түскен қар 130-140
күнге дейін жатады. Қаңтар айының орташа температурасы -17°С (52°С-қа
көтерілетін аяз өте сирек болады). Аязды күндердің орташа температурасы
-25°С. Мұндай күндердің ұзақтығы жылына 10-14-тен 38-45 күнге дейін ауысып
отырады. Қыс айларының шамамен 30 күні боранды , боран оңтүстік-батыстан
соғады. Қар қалың түскен жылдары өзендер тасып, көлтабандар көлге , көлдер
шалқыған айдынға айналады. Бұлтты күндер аз, жылына шамамен 2200
сағаттай күн бұлтсыз ашық болады. Жазы ыстық, қуаң. Шілде айының
температурасы ең жоғарылаған кезде +42°С -ға жетеді. Ең жоғары
температура шілденің 11-12 күнін қамтиды. Жылы мезгіл шамамен 213 күнді,
аязды мезгіл 120 күнді құрайды. Жазғ ынайзағалы күн саны шамамен 19-25
күн аралығында , ұзақтығы 2,4 сағат. Жазда 1-2, кейде 4-9 күндей бұршақ
жауатын мезгіл байқалады. Жерге түсетін ылғалдың жылдық мөлшері 300 мм,
оның 30 %-көктемге, 34 %-жазға, 36% күз, қыс айларына келеді. Жел жиі
соғады, орташа жылдамдығы-2м/сек. Желдің қаттырақ соғатын мезгілі
наурызға (6 м/сек), баяу соғатын мезгілі тамызға (4 м/сек) келеді. Ал жылына
40 кейде 87 күн қатты жел соғатын (15 м/сек жуық) тұсы болады. Өте күшті
дауыл (36 м/сек) 20 жыл мөлшерінде бір рет байқалған.
Су қоры

• Астана қаласы қуаң аймақта орналасқан, негізгі су қоры өзен және жерасты су
көздерінен құралады. Бастауын Нияз таулары бұлақтарынан алып, қысқы қар,
жазғы жауын суымен толысып отыратын Есіл өзені қаланың негізгі су артериясы
болып табылады. Есілдің қаладан ағып өтетін тұсынан шағын екі өзен Сарыбұлақ
пен Ақбұлақ келіп құяды. Қаланы 25-30 км төңіректе шағын өзен-көлдер қоршап
жатыр. Олардың кейбіреуі тұщы, кейбіреуі кермек сулы болып келеді. Негізгілері:
Сасықкөл, Жоламан, Тышқанкөл, Танакөл, Жылтыркөл, Тазкөл, Қайнарлы,
Тағанкөл, Майбалық, Бұзықты, Жалаңаш , Шенет, Ағанас, т.б.
Есіл өзенінің арналы ағысының ұзақтығы 562 км, су жиналу алабы 48 100 шаршы
км. Оның Қазақстанды көктеп өтетін ұзындығы- 1 100 км, ал жалпы ұзындығы
-2450 км. Есіл Ресейдің Тюмень және Омбы облыстары арқылы ағып өтетін Ертіс
өзеніне барып құяды. Есіл көктемгі қар суымен толысқан шақта ағысын үдетеді.
Негізінен баяу ағысты. Қаланы сумен қамтамасыз ететін негізгі өзен
болғандықтан, Есілге "Ертіс-Қарағанды" каналынан арна тарту жүзеге асырылды.
Есіл баяу ағысты болғандықтан, оның табаны тереңде жатыр. Оның қала
аумағындағы су жиналу алқабы 7400 шаршы км, бұған Вячеслав бөгені
ауқымындағы 5310 шаршы км су жиналу алқабы қосылады. Есілге Мойылды,
Тентек, Қарасу, Сарыбұлақ, Ақбұлақ өзендері келіп құяды, сонымен бірге су
таратқыш канал арқылы Майбалық өзенімен жалғасып жатыр. Өзенде ақбалық,
нәлім, мөңке, аққайран, сазан, шортан, көксерке, алабұға мекендейді. Бұрыннан
қоныс тепкен қала бөлігі Есіл өзенінің солтүстігінде, оң жағалауға, темір жол
магистралінен оңтүстікке қаарй етек жая орналасқан. Қала аумағының негізгі
бөлігі, Есілдің Ақбұлақ және Сарыбұлақ тармақтарына келіп тұйықталады.

Астана қаласының панорамасы

Су қоры
• Есіл өзенінің алабында үш ірі бөген бар. Олар: Вячеслав (пайдалану
көлемі-375,4 млн текше м), Сергеев (пайдалану көлемі-635,0 млн текше м)
және Птропавл (пайдалану көлемі -16,1 млн текше м) бөгендері. Алғашқы
екеуі судың жиналуын ұзақ мерзім бойына реттеуге арналған , сонымен
қатар кешендік бағытта жұмыс атқарып, 3 топтық су құбырлары арқылы
Астана қаласын және ауылдық елді мекендерді сумен қамтамасыз етеді.
Петропавл бөгенінің аумағы шағын, маусымдық су жинауды жартылай
ғана реттеуге арналған. Қаланы тұрмыстық ауызсумен қамтамасыз етудің
негізгі көзі-Вячеслав бөгені, оның жылдық су шығымы 67,2 млн текше м
(жобадағы сыйымдылығы 410,9 млн текше м).
• Сарыбұлақ солтүстіктен оңтүстік бағытта қаланың батыс бөлігі арқылы
ағып өтеді. Оның аңғарының 8,5 км-дейі (ені 20-50 м) қыщ комбинантынан
ӨМК-ға дейінгі аралықты қамтиды. Бұлақтың 5,8 км бөлігі қаланың жеке
меншік үйлер мен көп қабатты үйлер салынған өңірі арқылы өтеді.
Өнеркәсіп құрылыстарын бойлай өтетін тұсы -3,3 км (ЖЭО-1-дің
күлтөкпесінен темір жол қиылысына дейін), одан әрі 2,5 км селитебті
өңірмен өтіп, Тілендиев даңғылынан 1,8 аралықпен Есілге ұласады.
Бұлақтың саға тұсын айтпағанда, қала арқылы өтетін арнасын шылау
басып, қамыс өсіп кеткен, кей тұстары үзіліп қалады.

Су қоры
• Ақбұлақ қаланың оңтүстік-шығыс бөлігімен өтеді, оның
табанына маусым аралығында ғана су жиналады, су
жиналатын тұсы ЖЭО-ның 2- нің маңы. Ақбұлақтың Абылай хан
даңғылынан Есіл өзеніне барып құятын аралықтағы жағалауы
қайта қалпына келтіріліп, абаттандырылды.
• Қаланы тұрмыстық ауызсумен қамтамасыз етудің тағы бір
жолы- жерасты су көздерін пайдалану. Ол жерасты жаңа су
көздерін іздестіру-барлау және бұрыннан белгілі су көздері
мүмкіндіктерін жаңа талап тұрғысынан бағалау арқылы жүзеге
асып отыр. Мұндай жерасты су көздеріне :Ақмола су көзі кені
(ол солтүстік-батыс жүлге (қаланың солтүстігіне қарай 5-15 км)
және шығыс жүлгеден (қала іргесіне, ішінара Есіл өзені
аңғарына таяу) тұрады) , Есіл су көзі кені (қаланың оңтүстігіне
қарай 0,5-10,0 км); Рожденственский су көзі кені (Нұра өзені
аллювийлік шөгінді қыртысындағы жер асты суының жалпы
пайдаға асу қоры 36,2 мың текше м/ тәуліті құрайды) жатады.

Әкімшілік бөлінісуі
• Астанада Сарыарқа ауданы, Алматы
ауданы және Есіл ауданы бар.

Халқы
• Астана қаласы халқының саны 2000 жылмен салыстырғанда 169,2
мың адамға көбейіп, 2006 жылдың басында 550,2 мың адам болды.
2013 жылдың 1 наурызындағы ақпарат бойынша халық саны - 783
471 адамды құрады. Халық саны бойынша Қазақстандағы Алматы
қаласынын кейінгі 2-орында.
• Астана қаласы халқының табиғи қозғалысының оң факторы бала туу
мен неке қию деңгейінің артуы болып табылады. 2005 жылы қалада
8,8 мың бала өмірге келді, ол 2000 жылы туылғандармен
салыстырғанда 4,3 мыңға көп. 2005 жылы бала туудың
коэффициенті 1 мың тұрғынға шаққанда 6,3, өлім — 6,7 құрады.
• Қала халқының өсуі негізінен көші-қон ағыны есебінен қамтамасыз
етілуде. Көші-қон сальдосының елеулі түрде өсуі (50 мыңнан асатын
шекте) 2000—2001 жылдары байқалды.
• Келгендердің санының кеткендерден асып түсуі негізінен
азаматтардың республиканың ішіндегі көші-қон есебінен
қамтамасыз етілді. Алайда соңғы жылдары оның салыстырмалы
түрде тұрақтануы байқалады (2002 ж. — 6,8 мың, 2003 ж.- 5,4 мың,
2004 ж. — 14,2 мың, 2005 ж. — 15,7 мың адам). Халықтың табиғи
өсімі осы кезеңде 2000 жылғы 1513 адамнан 2005 жылы 5,2 адамға
дейін көбейді.

Астана-Бәйтерек

Тарихы
• Астана 1830 ж. Есіл өзенінің жағасында орыс әскерлері
негізін қалаған бекіністен бастау алады.

• 1862 ж. Ақмола қала мәртебесін алды. 1962 ж. қалаға
Целиноград атауы берілді. 1997 ж. егемен Қазақстанның
Президенті Н. Назарбаев Жарлығымен елорданы Алматыдан
Ақмолаға көшіру туралы шешім қабылдады. 1998 ж. 6 мамыр
жаңа елорданың атау Астана болып өзгертілді. 1998 ж. 10
шілде Қазақстанның жаңа елордасы — Астананың
халықаралық тұсауы кесілді. 1998 ж. ЮНЕСКО-ның шешімі
бойынша Астана қаласына «Бейбітшілік қаласы» жоғары
атағы беріліп, медальмен марапатталды. Бұл атақ қысқа
мерзім ішінде әлеуметтік-экономикалық, саяси және мәдени
дамуда неғұрлым әсерлі әрі қуатты өсуге, тұрақты
этникааралық қатынасты орнықтыруға қол жеткізе алған
ғаламшардың жас қалаларына беріледі. Бразилияда
өткізілген бұл конкурста Астана барлық өлшемдер бойынша
әлемнің әр түрлі елдерінің он екі қаласын басып озды.

Өзін-өзі басқаруы
Мәслихат жалпыға бірдей тең және тікелей сайлау құқығының
негізінде құпия сайлау арқылы қала халқымен 4 жылдық мерзімге
сайланады. Астана қаласы мәслихатының құрамына бір мандаттық
аймақ бойынша сайланған 25 депутат кіреді. Депутаттар арасынан
сайланып, өз қызметтерін босатылған негізде атқаратын қалалық
мәслихат хатшысы мен тексеру комиссиясының төрағасынан басқа
қалалық мәслихат депутаттары өз қызметтерін босатылмаған
негізде атқарады.
• Сессияда қарастыруға енгізілетін мәселелерді алдын ала
қарастыру, мәслихат шешімдерін жүзеге асыруға әрекет жасасу
және бақылау қызметтерін іске асыру үшін мәслихатта 4 тұрақты
комиссия құрылған:
• әлеуметтік-экономикалық даму, бюджет және қаржы мәселелері
жөнінде;
• заңдылық, құқық тәртібі, депутаттың өкілдігі және этика
мәселелері жөнінде;
• шаруашылық құрылысы, экология, халыққа көлік, сауда және
тұрмыстық-тұрғын үй қызметтерін көрсету мәселелері жөнінде;
• әлеуметтік және ұлттық-мәдени даму мәселелері жөнінде.

Тәуелсіздік-сарайы 2010

Экономикасы
• Астана өте серпінді дамуда. Елорда көшірілген кезден бастап қала
экономикасына салынған инвестиция көлемі 3,5 миллиард доллардан
асты. 2007 жылға дейін Астананың құрылысына 238,6 миллиард
теңге көлемінде қаражат жұмсау жоспарлануда.

• Астананың ойдағыдай дамып келе жатқанының белгілерін оның
халқының жедел өсуінен байқауға болады. Елорданы көшіру
жарияланған жылы мұнда небәрі 225 мың адам тұратын. 2004 жылы
елорда тұрғындарының саны екі есе өсіп, жарты миллионнан асып
кетті.

• 1998 жылы Астана еркін экономикалық аймақтың WEPSA
халықаралық қауымдастығына кірді. Әлемнің 15 қаласы Қазақстан
елордасының бауырлас қалалары болып табылады, олардың арасында
Мәскеу, Берлин, Варшава, Минск, Киев, Анкара, Бангкок және
басқалары бар.

• Елорданың жаңа әкімшілік орталығында Бейбітшілік пен келісім
сарайы мен «Пекин-Палас» бизнес-орталығының құрылысына
дайындық жұмыстары басталды.

Экономикасы
• Тағы 10 нысан — жанар-жағармай құю стансасы, «Capital Forum»
Ынтымақтастық және даму халықаралық орталығы, 6 қабатты медиа-
орталық, сауда-демалыс кешені, халықаралық сауда орталығы,т.б.
нысандар құрылысқа рұқсат алу және жобалау кезеңінде тұр.

• 2005 жылдың басынан бері барлығы 15 нысан тіркелді, оның ішінде 3
әкімшілік ғимарат, әлеуметтік мақсаттағы 4 нысан, 4 тұрғын үй, 4
инженерлік, көлік инфрақұрылымдары бар.

• Ал, соңғы 6 айда Жоғарғы сот, муниципалдық 4 тұрғын үй кешені,
Ұлттық қауіпсіздік комитетінің 2 жатақханасы, т.б. нысандар
пайдалануға берілді. ҚР Парламент Мәжілісі мен Сыртқы істер
министрлігі ғимараттарының, «Ғашықтар» саябағының, «Президент-
отель» қонақүй кешені мен Ислам орталығының ашылу рәсімі өтті.

• Сенат мен Үкіметтің әкімшілік ғимараттары, «Тұлпар» тұрғын үй
кешенінің құрылысы аяқталып келеді. Дипломатиялық қалашық, цирк
ғимараты, «Сол жағалау — Абылай хан даңғылы тас жолы мен Есіл
арқылы көпірдің» құрылысы жалғасуда.

Экономикасы
• Есілдің сол жағалауын әкімшілік орталыққа айналдыру мақсатында
құрылған «Астана — жаңа қала» экономикалық аймағында 141 нысан
салынып жатыр. 2010 жылға дейін мұнда тағы 150 ғимарат бой көтеруі
тиіс. Бұл құрылыс жұмыстары үшін 240 миллиард теңге қаржы
жұмсалмақ. Арнайы экномикалық аймақ Елбасы жарлығымен жаңа
Астана құрылысын қарқынды дамытуға қолайлы жағдай жасау үшін
құрылған-ды. Ол үшін Есілдің сол жағалауынан мың жарым гектар жер
бөлінді. 2002-2007 жылдарға арналған арнайы бағдарлама жасалып, оған
240 миллиард теңге инвестиция тарту көзделді. Қазір құрылыс
жұмыстарына 162 миллиард теңге құйылып, жаңа ғимараттар бой
көтерді. Аймақ құрылған осы 3-4 жылдың өзінде 141 нысан тіркелсе,
оның 49-ы толықтай салынып бітіп, пайдалануға берілді. Сондай-ақ 2005
жылдың соңына дейін тағы 30 нысан іске қосылмақ.

• Қаланың дәл жүрегінде орналасқан Бәйтерек мұнарасы жағаласындағы
паркқа ұқсас ашық аланында ұдайы арнайы мерекелер өткізіліп отырады.
2010 жылы осы жерде Әкімшіліктің шақырумен Берлин қаласынан
келген Аюлар достастығы көрмесінің таныстыру мерекесі өткізіле
алынды. Осы көрмеде дүниенің 125 елінен 125 өнерпаздар жасап
шығарған 125 көркемөнер уникаттары, бірбірімен татулықпен тыныш
тұрып тұрған түрінде, көрсетілді.

Астана

Мәдениет және қоғам
• Соңғы жылдары қалада мәдени-ағарту мекемелері желісі едәуір көбейді.
3 театр, 23 кітапхана, 5 мұражай, 1 клуб мекемесі, 2 кинотеатр,
Мемлекеттік филармония, 2 сарай, 3 балалар музыка мектебі, өнер
мектебі, көркемөнер мектебі жұмыс істейді.

• Халықты спортпен және дене шынықтырумен тұрақты айналысуға тарту
мақсатында өткен кезеңде жаңа спорт кешендері ашылды және балалар-
жасөспірімдер спорт мектебіне (БЖСМ) күрделі жөндеу жүргізілді.
Халыққа қызмет көрсетуге 25 спорт-сауықтыру кешендері іске қосылды.

• Қалада ақпараттық инфрақұрылым қалыптасқан және оның дамуы
жалғасуда. 2001—2005 жылдар кезеңінде бұқаралық ақпарат
құралдарының (БАҚ) саны 78-ден 169-ға дейін (77 газет, 82 журнал, 7
телерадиокомпания, 3 ақпараттық агенттік) өсті. Олардың ішінде 25 БАҚ
ағылшын, неміс, украин, татар тілдерінде шығады. Сонымен бірге
мемлекеттік емес БАҚ-тар үлесін арттыру үрдісі байқалып отыр, бұл
қазіргі уақытта 66 %-ды құрайды. Ақпараттық саясатты іске асырудың
маңызды құралы мемлекеттік тапсырысты мемлекеттік, сондай-ақ жеке
меншік БАҚ-қа да орналастыру болып табылады. Ақпараттық саясат
медиажоспарларға сәйкес іске асырылады.

Әлеуметтік саласы
• Әлеуметтік қорғау саласында жүргізілген жұмыс кедейлік шегінен төмен
өмір сүріп жатқан халықтың, сондай-ақ халықтың әлеуметтік осал
жіктерінің өмір сүру деңгейін жақсартуға бағытталды. Астанада 2005
жылғы желтоқсанда орта есеппен жан басына шаққандағы ең төменгі
күнкөріс шамасы 6,2 мың теңгені құрады. Кірісі кедейлік шегімен бірдей
немесе одан төмен тұрмысы төмен азаматтардың саны 2006 жылдың 1
қаңтарына 2,9 мың адамды құрады, бұл 2000 жылмен салыстырғанда 4,2
есе кем.

• Қалада зейнеткерлердің саны 2000 жылғы 32,3 мың адамнан 2005 жылы
34,7 мың адамға өсті. Мүгедектердің саны 7,7 мың адам болды.

• Жергілікті бюджеттен төленетін есебінен әлеуметтік төлемдердің жалпы
сомасы 2005 жылы 678,7 млн. теңгені құрады, оның ішінде тұрғын үй
көмегі — 23,5 млн. теңге, атаулы әлеуметтік көмек — 35,4 млн. теңге.
2005 жылы Астана қаласы бойынша кедейлік шегінің орташа мөлшері 2,4
мың теңгені құрады. Атаулы әлеуметтік көмек алатындардың саны 2,3
мың адам болды. 14 мыңға жуық тұрмысы төмен азамат жергілікті
бюджеттен атаулы әлеуметтік көмек, тұрғын үй жәрдемақысы, заңды
және жеке тұлғалардың қайырымдылық және демеушілік көмегі түрінде
түрлі материалдық көмек алды.

Әлеуметтік саласы
• Қалада 11 жоғары оқу орны (оның 8-і жеке меншік), 22 колледж жұмыс істейді. Оқудың
барлық түрлері бойынша жоғары оқу орындары мен колледж студенттерінің жалпы
саны 58,3 мың адам. Оқушылар саны 1,9 мың адам болатын небәрі 5 мемлекеттік
кәсіптік мектеп бастауыш және орта кәсіптік даярлықты жүзеге асырады. Астанада 54
мемлекеттік жалпы білім беретін мектеп, 2 дарынды балаларға арналған қазақ-түрік
лицей-интернаты, арнаулы түзету мектеп-интернаты, ұйымдардың деректері бойынша
жалпы саны 60,1 мың оқушысы бар кешкі мектеп жұмыс істейді. Мектеп жасына
дейінгі білім беру жүйесінде 11,2 мың баланы қамтыған 36 мектеп жасына дейінгі ұйым
жұмыс істейді. Бес-алты жастағы балалардың мектеп алды дайындығын ұйымдастыру
үшін жағдайлар жасалған.

• Қалада білім беру кеңістігі құрылды. Білімге ынталы дарынды балалар үшін мектептер
ашылды. 26 мектепте жекелеген пәндерді тереңдете оқытатын сыныптар ашылды.
Қалада ғылым салыстырмалы түрде төмен деңгейде, ғылыми қызметкерлер санының
күрт төмендегені байқалады.

• 2005 жылы Астана қаласының тұрғындарына барлық мамандықтағы 3,6 мың дәрігер
және 4,2 мың орта медицина қызметкерлері еңбек ететін, жергілікті басқару
органдарының қарамағындағы 32 мемлекеттік медицина ұйымы және 100-ден астам
мемлекеттік емес медицина ұйымдары қызмет көрсетті.

• Астана қаласында 5 жыл ішінде кепілді медициналық көмектің көлемі 1 821,2 млн-нан
4 176,6 млн-ға дейін өсті. Халықтың жеке санаттарын ауру түрлері бойынша дәрі-
дәрмекпен қамтамасыз ету үшін 2005 жылы 102,4 млн. теңге пайдаланылды, бұл емдеу
процесін жүргізу сапасына оң ықпалын тигізді.

Астана аймағының жазық даласы
Қаланың назар аударарлық

орындары
• Сулы-Жасыл гүлзар — Астана орталығындағы
жаңа көше.
• Ақ-Орда — Қазақстан Республикасы
Президентінің резиденциясы.
• Бәйтерек — Астананың басты символы.
• Тәуелсіздік Сарайы — мемелекеттік ресми іс-
шараларды, форумдарды, мәжілістерді,
кездесулерді, съездерді өткізу орны болып
табылады
• Бейбітшілік пен келісім сарайы — Әлемдік және
дәстүрлі діндер лидерлерінің съезін өткізу үшін
арналған ғимарат.
• Хан-Шатыр — Астананың ең үлкен ойын-сауық
орталығы.

Бәйтерек

Әзірет Сұлтан мешіті

Нұр-Астана мешіті

Ұқсас жұмыстар

ҚАЗАҚСТАННЫҢ БАС ҚАЛАСЫ

Астана – болашақтың қаласы

БІЛЕСІҢ БЕ ЕЛОРДАНЫҢ ТАРИХЫН?

Бүгінде Астана - болашақтың каласы

Алматы филиалы

Астана елдің –жүрегі

Астана өлеңімен таныстыру, мазмұнын ашу

Ескерткіш астанасы Алтын адам

Қазақ тілі-Қазақстан Республикасының мемлекеттік тілі туралы ақпарат

ТҮРКІСТАН - ҚАЗАҚСТАННЫҢ ТАРИХИ ҚАЛАСЫ

Пәндер