Ресми тілі қазақ тілі

Презентация қосу

“Шымкент”

Дайындаған: Қарабеков Бақдәулет
Тексерген: Сейілхан Айнұр

ШЫМКЕНТ. ШЫРАЙЛЫ ШЫМҚАЛА

Шымкент – Қазақстанның көне
қалаларының бірі. Тарихи деректерге
сүйенер болсақ, қала б.з.д. II ғасырда
салынған. Шымкент қаласы Ұлы Жібек
Жолы керуен көшінің жолында
орналасқан. Көптеген жылдардан бері көне
қалада ғылыми зерттеу жұмыстары
жүргізіліп, шетелден келетін туристердің
санында шек болмайды.

ШЫМКЕНТ
Облысы Оңтүстік Қазақстан Облысы
Аудандар саны 3
Құрылған уақыты ХІІ ғ
Бұрынғы атауы Шымкент, ЧерняевЖер
аумағы 347 км2
Биіктігі 506 м
Ресми тілі қазақ тілі
Тұрғыны 660 300 адам (2013)
Ұлттық құрамы қазақтар
55,7 % , орыстар 15,7 %, өзбектер 15 %,
татарлар 2,7 %, басқалары 10,9 %
Шымкент қаласының атауы
қайдан шыққан?
Осы уақытқа дейін ғалымдардың көпшілігі қазіргі Шымкент қаласының
аумағындағы қоныс мекендер XI−XII ғасырларда болған деген гипотеза
болатын. Сонымен қатар Шымкенттің бұдан да ертеректе пайда болғаны
жөнінде болжам бар. Бұған дәлел - археологиялық қазбалар мен құрылыс
барысында табылған қабырлардың жерлеуші, мамандардың болжамы
бойынша, біздің эрамызға дейінгі V-VІ ғасырларға тән.
Өткен ғасырдың басындағы қала қамалы болған жерде жақында бір еркек пен
әйелдің мәйіті табылды, және ол зороастрлық салтпен жерленгендігі
анықталып отыр, олай болса бұл мәйітке 1500 жыл. Бірқатар археолог-
ғалымдардың пікірлері бойынша, бұл жерде үлкен қорым болған, егер бұл
расталса, онда қаланың пайда болған мерзімі қайта қаралуы мүмкін. Біздің
заманымызға жеткен жазба деректерде Шымкент алғаш рет елді мекен
ретінде парсы тарихшысы Шараф ад-Дин Әли Йаздидің (1425 ж.) біздің жыл
санауымыз бойынша 1365-1366 жылдардағы Әмір Темірдің әскери жорық-тары
туралы жазған "Зафар Наме" атты ("Жеңіс кітабы") кітабында кездеседі.
Қандай болғанда да, қала ескі заманнан-ақ адамдардың өмір сүруіне қолайлы
мекен болған. Оған ежелгі қоныстарға жүргізілген археологиялық қазба
жұмыстары кезінде табылған мәдениет мұралары дәлел бола алады. Тау
етегінде өзен бойындағы алқаптарда егіншілік пен жүзімдік, ал көгалды таулы
жайылымдарда - мал шаруашылығы дамыған.

1914 жылы Қазақ елінің Ресейдің құрамына
енуінің 50 жылдық мерейтойы құрметіне орай,
Шымкент қаласының атауы Черняев болып
өзгертілген. Бірақ та, көп ұзамай 1921 жылы
қалаға өз атауы қайта берілді.
2011 жылдың тамыз айында Шымкент қаласы
үздіктердің қатарынан көрінді. Халықаралық ірі
қалалар мен астаналар ассамблеясы Шымкент
қаласының басшылығына III халықаралық
байқауының арнайы дипломымен
марапаттап,«ТМД және ЕврАзЭС
қалаларының ішіндегі ең үздік
қала» атағына лайық деп таныды.

Халық санының көлемі жағынан Шымкент
қаласы бүкіл республика бойынша үшінші
орында. Алайда, бейресми мәліметтер
бойынша, Шымкент қаласында халық саны
әлдеқайда көп. Себебі, қалада алыс-жақын
шетелден келген, тіркеуден өтпеген
мигранттар тұрады.
Шымкент қаласы – қазақ елінің сауда,
мәдениет, өнеркәсіп орталықтарының бірі.
Қалада қазақ, славян, өзбек, татар, неміс,
еврей, корей, поляк, башқұрт, әзірбайжан т.с.с.
19 ұлттың мәдениет орталықтары жұмыс
істейді.

Қаланың көрікті мекендерінің бірі - орталық
саябақтар. Үш саябақ 19-ғасырда салынған. Бір
саябақ Шәмші Қалдаяқов атындағы облыстық
филармония аясында орналасқан. Сондай-ақ, Абай
атындағы демалыс және мәдениет саябағы, «Кең-
баба» этнография саябағы, Дендро саябақ, зообақ,
ипподром, «MegaCenter» ойын-сауық және сауда
кешені, «Nimex Land», «Бамзик» ойын-сауық
орталықтары қала тұрғындары мен қонақтарының
жайлы демалысы үшін үздіксіз қызмет көрсетеді.
Өнерсүйер қауым үшін Орыс Драма театрының есігі
ашық. Театр сахналарында қазақ және шетел
классиктерінің шығармаларының желісімен
қойылған спектакльдер көрсетіледі.

Экономика және бизнес
Шымкент – инфрақұрылымы жақсы дамыған, Қазақстанның жетекші өнеркәсіп
және экономикалық орталықтарының бірі. Қалада түсті металлургия, машина
жасау, химия, мұнай өңдеу және тамақ өнеркәсібін дамытып отырған 69
өнеркәсіптік кәсіпорын бар.
Мұнай, химия және фармацевтика өнеркәсібінде "Петро Казахстан Ойл Продактс"
АҚ (мұнай өңдеу), "Интеркомшина" (шина өндеу), "Химфарм" (дәрі-дәрмек ендіру)
сияқты ірі кәсіпорындар жұмыс істеуде. Ал, металлургияда "Южполиметалл" АҚ
(қорғасын және т.б. өнімдер), машина жасауда "Карданвал" (автомобильдер мен
тракторларға қажетті қосалқы бөлшектер өндіру), "Южмаш" (ұсталық пресс
машиналарын, қосалқы белшектер және қүрал-жабдықтар өндіру),
"Электроаппарат" (қуатты электр қосқыштары және т.б. өнімдерді өндіру)
кәсіпорындары бар.
Жеңіл өнеркәсіпте алдыңғы қатардағы кәсіпорындарға – "Восход" фабрикасы
(жүннен костюм, пальто, күртке тоқу), "Адал" (тоқыма өнеркәсібі), "Эластик"
(шүлық тоқу) жатады. Құрылыс материалдарын өндіруде "Шымкентцемент" АҚ
(цемент өндіру) және "Құрылыс материалдары" (құрылысқа қажетті кірпіштерді
өндіру) және басқа да кәсіпорындар бар.
Тамақ өнеркәсібін өндіретін ірі кәсіпорындардың ішінен "Шымкентмай" және
"Қайнар" (мақта шитінен, күнбағыстан зығыр, соядан тазартылған май шығаратын
және т.б. өнімдер), "Шымкентпиво" (сыра ендіру), "Визит" (салқындатылған
сусындар) акционерлік қоғамдарын атауға болады. Сонымен қатар, қала
шаруашылығында өздерінің дамыған бизнесімен және сапалы өнімдерімен көзге
түскен түрлі саладағы фирмалар жұмыс істеп келеді. Коммуналдық қызметжүйесі:
қалалықжәне қала-аралық көліктер даму үстінде.

М. Әуезов атындағы Оңтүстік
Қазақстан мемлекеттік университеті

Облыстық клиникалық аурухана

Шымкенттің аркадасы

Шымкент Темір жол вокзалы

Оңтүстік Қазақстан облысының әкімшілігі

Ордабасы алаңы

Қаланың жаңа ғимараттары

Қаланың түнгі көрінісі

Нұрсат

Неке сарайы

Тәуелсіздік саябағы

Стадион

Аэропорт

Қиял әлемі

Музей

Шәмші Қалдаяқов атындағы
филармония

Назарларыңызға
рахмет!

Ұқсас жұмыстар

ЛАТЫН ӘЛІПБИІ

Орталық Азияда орналасқан мемлекет

Қазіргі қазақ әдеби тілі

Испаниядағы аударма нарығын зерттеу

ӘДЕБИ ТІЛ ЖӘНЕ ОНЫҢ НОРМАЛАРЫ

Өмірбаян қандай құжат

Еуразия тілдері

Сынып жұмысы

Құжаттың атауы өмірбаян

ТІЛ ЖӘНЕ ҰЛТ

Пәндер