Жабы жылқы қолтұқымын сипатта




Презентация қосу
Қызылорда қаласы
№43 Ж.Махамбетов
атындағы қазақ
орта мектебінің
биология-география
пәні мұғалімі
Досжанова Тоғжан
Шекербекқызы
ҮЙ ТАПСЫРМАСЫН СҰРАУ
Логикалық сұрақтар
1.Жер бетінде қандай жануардың төрт тізесі бар?
түйе
2Өкпе ауруымен ауырмайтын үй жануары?
ит
3.Әлемдегі ең биік жануар?
керік
4. Бір жақ қырымен жатып ұйықтайтын жыртқыш
сүтқоректі?
ақаю
5 Жер бетіндегі ең тісі көп жәндік?
ҰлУ
Төменде берілген жеке отрядтардың
тұсына сәйкесін жазыңдар
Бунақденеқоректілер Кемірушілер Жұптұяқтылар Жыртқыштар

1. Күрек тістері жақсы жетілген.
2. Дене температурасы онша тұрақты 1. Борсық.күзен,қабылан.
емес. 2. Қалқанқұлақ, жайра, көк суыр.
3. Түр құрамы өте көп. 3. Тұмсығы алға қарай шығынқы.
4. Сойдақ және азу тістері жақсы 4. Сойдақ тістері өте көп.
жетілген. 5. Тістерінің құрылысы біркелкі.
5. Миы жақсы жетілген. 6. Кей түрі ін қазып тіршілік етеді.
6. Үшінші және төртінші саусақтары
7. Қуысмүйізділер деген тұқымдасы
жақсы жетілген.
7. Қарақұйрық, ақбөкен, бегемот. бар.
8. Кірпі, жұпартышқан, жертесер.
Жаңа сабақ
Сабақтың
тақырыбы:
Жылқы
шаруашылығы
Түр: Қазақы жылқы
Туыс: Адай жылқысы
Тұқымдас:Жолат,домбай т.б
Отрядь: Тақтұяқтылар
Класс: Сүтқоректілер
Тип: Көпжасушалыра
Дүние: Жануарлар
Қазақы жылқы
Қазақстанда ерте кездерден бастап, өсіріп келе жатқан
қолтұқымның бірі - қазақы жылқы. Оның негізгі тобын -
«жабы» деп атайды. Бұл қолтұқым көлік малы ретінде және
еті, сүті үшін де өсіріледі. Дене бітімі шымыр, қатаң ауа
райына төзімді. Жыл бойы жайылымда, жемшөп
талғамайды, тез қоңданады, салт мінуге ыңғайлы. Ең
байырғы тұқымы нашар қазақы жылқы - жабы. Оның
шоқтығына дейінгі биіктігі - шамамен 145 см, тұрқы - 150
см, салмағы - 460-470 кг. Жайылымда семіртілсе, одан 230-
250 кг таза ет алынады. Жабы жылқылары Атырау, Ақтөбе,
Қарағанды, Қызылорда, Оңтүстік Қазақстан, Алматы,
Жамбыл, Шығыс Қазақстан, Ақмола аймақтарында
өсіріледі
Адай жылқысы

Қазақстанның батыс
аймақтарында ертеден өсіріп келе
жатқан қолтұқымы – адай
жылқысы. Жергілікті халық «дала
көркі» деп ерекше дәріптейді. Оны
салт мініс көлігі ретінде
пайдаланады
Көшім жылқысы

Көшім жылқысы да халықтық
сұрыптау нәтижесінде Батыс
Қазақстан аймағында
шығарылған. Жергілікті биелерді
басқа асыл тұқымды
айғырлармен жұптастыру
арқылы алынған қолтұқым
Қостанай жылқысы
Қостанай және Ресейдің Челябі аймақтарында өсіріледі.
1951 жылы өз алдына жеке қолтұқым ретінде бекітілген.
Жергілікті қазақы жылқылардың биелерін асыл тұқымды
қалмақ, дән, орлов жылқыларының айғырларымен
жұптастыру арқылы шығарылды. Бұл қолтұқым тебінге
төзімсіз.
Қазақстанның батыс өңірінде соңғы жылдары жылқының -
мувалжар қолтұқымы шығарылды. Ол негізінен етті және
сүтті бағытта өсіріледі. Биелері жылына 3000 литрдей сүт
береді.
Қазақстанда жоғарыда аталған қолтұқымдардан басқа жон,
желғор, қарабайыр, буденный, түрікменнің ахалтекесі
жылқылары өсіріледі. Жылқы малын тек көлік ретінде ғана
емес, оның дәмді еті, шипалы қымызы үшін де өсіреді
Жылқы өнімдері
Қымыз
Қымыздың 3 мың жылдық тарихы бар. Қымыз -
халқымыздың кәделі әрі киелі сусыны.
Қымыздық 40-қа жуық түрін дайындайды. Оны
дайындау тәсілдері де түрліше. Мысалы, уыз
қымыз, бал қымыз, бесті қымыз, дөнен қымыз,
жуас қымыз, қысырақ қымыз, шырғанақ қымыз
және басқа да түрлері бар. Қымыздың шипалық
қасиетіне шет елдер де көңіл бөле бастады.
Халқымыздың ұлттық мерекесінің бірі
«қымызмұрындық» деп аталады
Ет өнімдері
Жылқы етінен өндірілетін өнімдер:
жал, жая, қарта және шұжық. Жал -
желке шайы, жая - екі жамбастың
сырты, яғни сауыр еті. Қазы -
қабырғаның майлы сүбе еті. Қарта - тік
ішектің майлы бөлігі. Шұжық -
туралған ет пен май тығылып, илектен
жасалған тағам
ТВ Бинго
Қостанай жылқысының өзіне тән Қазақстанда ерте кезден-ақ қолда өсірілген
ерекшелігін ата. жылқы қолтұқымдарын сипаттаңдар?
Жабы жылқы қолтұқымын сипатта.
Жылқының қолтұқымдары қандай
Жылқы қандай өнімдері үшін өсіріледі? мақсаттарға сай қолда өсіріледі?
Жылқы тұқымдасына жататын жабайы
жануарларды ата? Жылқының адам өмірі үшін қандай
маңызы бар?
Жылқылар тұқымдасына қандай жануарлар
жатады? Жылқыға байланысты қандай ұлттық
спорт ойындарын білесіңдер?

6 1 9

8 2
4 1 9
5 3 6
Үйге тапсырма.

1.Жылқы шаруашылығын оқу.
2.Тест жазу.
3.Сөзжұмбақ.

Ұқсас жұмыстар
Бие сүті мен қымыздың қасиеті
Дон жылқысы
Қазақы жылқы
Жылқы тұқымдары туралы
Қазақстандағы жылқы тұқымдары
Жылқы гигиенасы
Жылқы. Жылқы тұқымдарының шығу тегі мен шығару жолдары
Жылқы тұқымдары
Шабындықтың құрлық
Сүтті дайындау
Пәндер