Иммундық жүйе екі бөлікке бөлінген - гуморальдық иммунитет жүйесі және жасушалық иммунитет жүйесі

Презентация қосу

Тақырыбы: Эндоцитоз және оның қорғаныс
реакциясындағы рөлі.
Жоспар
I.Эндоцитоз дегеніміз не?
II. Эндоцитоздың корғаныс реакциясындағы рөлі
III. Омыртқасыз және омыртқалы мүшелері және фагоцитарлы жүйелері
IV. Иммунитет түрлеріне жалпы сипаттама
Эндоцитоз (endocytosis, грек, endon ішкі, kytos жасуша) жасушаға
қоректік заттардың плазмолемма арқылы өту процесі. эндоцитоз кезінде
плазмолемма цитоплазмаға қарай иіле еніп, әртүрлі мөлшердегі ойықтар
жасайды. Ойықтар қармаған заттарымен бірге жасуша
плазмолеммасымен цитоплазмаға қарай тартылып үзіледі де,
көпіршіктерге (вакуольдерге) айналады. Жасушаға қармалған заттардың
табиғатына байланысты эндоцитоз: фагоцитоз және пиноцитоз болып
екіге бөлінеді. Фагоцитоз — тығыз қатты заттардың жасуша
цитоплазмасына қабылданып, лизосомалар гидролазаларының
көмегімен қорытылу процесі. Пиноцитоз жасушаның заттарды сұйық
ерітінді түрінде ішу процесі. Жұтылатын пиноцитозды көпіршіктердің
мөлшеріне байланысты олар: макропиноцитоз және микропиноцитоз
деп аталады.Эндоцитоз кезінде тасымалдау плазмалемма арқылы жүзеге
асады. Сондай-ақ, эндоцитоздың пиноцитоз және фагоцитоз деген
күрделі тәсілдері болады.
Эндоцитоз
Пиноцитоз дегеніміз — (грек. pino – ішемін) сұйық коллоидты бөлшектерді клетканың қоршап алуы, ал
фагоцитоз (грек. phagos – жеуші) – тығыз заттарды қоршау. Пиноцитоз бен фагоцитоздың механизмдері
әртүрлі. Сырттағы молекулалардың клеткаға енуі үшін алдымен олар гликокаликс рецепторларымен
байланысқа түсулері қажет. Осындай байланыстар орнында, плазмалемманың астында клатрин
ақуыздарының молекулалары пайда болады. Сырттағы молекулалармен бірге плазмалемма цитоплазмадағы
клатринмен қоса жасушаның ішіне қарай қуыстана енедіҚуыстана келіп оның екі ұшы бітісіп кетеді де,
соның салдарынан плазмалеммадан сырттан кірген молекулаларды қоршаған көпіршік бөлінеді. Клатрин
осындай көпіршіктердің айналасында жиек түзеді, сондықтан мұндай көпіршіктерді жиектелген деп атайды.

1-2 адсорбция
3 — впячивание клеточной мембраны с
адсорбируемым веществом внутрь клетки,
4—5 — образование и отшнуровывание
пиноцитозного пузырька, в —
исчезновение стенки пиноцитозного
пузырька и последующее внутриклеточное
переваривание поглощенного вещества.
• Фагоцитоз. Кейбір ірі бөлшектердің бетінде клетканың рецепторлары танитын молекулярлы топтар болады, клетканың
рецепторлары сондай бөлшектермен байланысқа түседі. Сырттан келген бөтен бөлшектердің барлығында бірдей мұндай
топтар болма бермейді. Дегенмен, ағзаға түскен бөтен зат әрқашанда қанда және клеткааралық ортада болатын
иммуноглобулин молекулаларымен (опсиониндермен) қоршалады. Иммуноглобулиндерді фагоцит-клеткалар
таниды.Бөтен бөлшектерді қаптайтын опсониндер фагоцит рецепторларымен байланысқаннан кейін, фагоциттің беттік
кешені толығымен активтелінеді. Актинді микрофиламенттер миозинмен қарым-қатынасқа түсе бастайды, клетка бетінің
конфигурациясы өзгереді. Бөтен бөлшектің айналасына фагоцит цитоплазмасының өсінділері пайда болады. Олар
бөлшектің бетін қаптайды да, өсінділер бөлшектің үстіңгі жағында қосылып кетеді.
Гистиоцитоз (Histiocytosis - жалмаушы жүйелік бір ядролы
клеткалар - гистиоциттер шоғыры) - Әр түрлі патологиялық
процесте қанда немесе басқа тканьдерде бір ядролы
гистиоциттердің фагоцитарлы жүйе клеткаларынан пайда
болған шоғыры, созылмалы қан ісігі (лейкоздар) қатарындағы
шекаралы лимфоролиферативті аурулар тобына жатады. Бұған
эозинофильді гранулема, Летра-Зивс және Хенде-Шюлжра-
Крисгена сырқаттары кіреді
. Фагоцитарлы жүйе мен комплемент жуйесінің біріншілікті иммунды
тапшылық жағдайлары. Фагоцитарлық жүйенің зақымдануынан болатын
ИТЖ.Фагоцитоз үрдістері бірнеше кезеңдерден тұрады:хемотаксис,
адгезия, жұту,дегрануляция, киллинг,микроағзаларды ыдырату.Осы
аталған кезеңдердің ақауларымен байланысты біріншілік иммундық
тапшылық жағдайлары дамиды.1.Созылмалы
гранулематоз.Оттегініңбелсенді формасының және тағы басқа
жасушаішілік факторлардың түзілуіне қатысатын ферменттердің
ақауынан, нейтрофилдердің бактерицидтік қызметінің туа пайда болған
ақауы нәтижесінде дамиды.Созылмалы гранулематозбен ауыратын
науқастардың нейтрофилдерінде,инкубациядан кейін 80-90%
бактериялар тірі қалады.Зертханалық тексеруде басты белгілер болып
табылады:лейкоцитоз, анемия, ЭТЖ жоғарылауы.
Иммунитет (латынша іm-munіtas – босап шығу, арылу, құтылу) немесе
Төтемелілік — организмнің антигендік қасиеттері бар жұқпалы және жұқпалы
емес бөгде заттарды, жұқпалы аурулар қоздырғышын немесе олар бөліп шығаратын
кейбір улы заттарды қабылдамаушылық қасиеті және оларға қарсы тұру қабілеті.
Иммунитет – көрінісі мен механизмі бойынша әрқилы болып келетін жалпы
жоғары сатыдағы организмдерге (адамдар, жануарлар, өсімдіктер) ортақ
биологиялық қасиет. Иммунитет құбылысын жан-жақты зерттеуде Л.Пастер, И.И.
Мечников, т.б. зерттеуші-ғалымдардың сіңірген еңбегінің маңызы зор болды.
Мысалы, 1897 жылы неміс ғалымы П.Эрлих (1854 – 1915) алғаш рет организмдегі
иммундық реакцияның химиялық моделін (кескінін), яғни “бүйірлі тізбек
теориясын” ұсынды. Ал 1959 жылы австралиялық ғалым Ф.Бернет (1899 – 1985)
және даниялық ғалым Н.Кай Ерне (1911 жылы туған) иммунитеттің клондық-
сұрыпталу (арнайы антидененің түзілуі) теориясын ұсынды. Бұл жаңалықтар
ғылымда иммунитеттің белгісіз қасиеттерін ашуға жол салды
• Иммундық жүйе екі бөлікке бөлінген - гуморальдық
иммунитет жүйесі және жасушалық иммунитет жүйесі.
Гуморальдық иммунитетте қорғаныштық қызметін
жасушалар емес, қан плазмасында орналасқан молекулалар
атқарса, жасушалық иммунитетте қорғаныштық қызмет
иммундық жүйенің жасушаларымен тығыз байланысты.
Жасушалық иммундық жүйеде Т-лимфоциттер, ал
гуморальдықта В-лимфоциттер болады
Жасушалық иммунитет, әрине, басқа жасушаларды жоятын және фагоциттерде
тірі қалатын микроорганизмдерге қарсы бағытталған. Жасушалық иммунитет
вирустармен инфекцияланған жасушаларға қарсы тиімді болып келеді.
Сонымен қатар, бұл иммунитеттің түрі әртүрлі саңырауқұлақтар,
қарапайымдылар, жасуша ішіндегі бактериялар мен ісік жасушаларынан
қорғануға ат салысады. Фагоциттік қасиеті бар Т-лимфоциттер антигенді
таниды→ангтигенді өзіне қарай тартады→ антиген жасушаға енеді→
жасушадағы ыдырату қасиеті бар лизосома ангигенді жояды→ антиген
қорытылады.
НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒА РАХМЕТ!

Ұқсас жұмыстар

ИММУНДЫҚ ЖАСУШАЛАР

Дендритті жасушалар

Иммунды жауаптың нейро - эндокринді жүйесі

Қанның иммундық функциялары

Иммундық жауап

Вирустардың организмге енуі, таралуы, орналасуы. Инфекция түрлері және оларға сипаттама. 2. Иммунитеттің механизмдері. Иммунитеттің гуморальдық, клеткалық, жалпы физиологиялық факторлары

ВИРУСҚА ҚАРСЫ ИММУНИТЕТ

Вирусты инфекциялардың ерекшеліктері

Табиғи иммунитеттің гуморальдық факторы

Иммундық жауапқа қатысатын иммундық жасушалар

Пәндер