Дезинсекция кезіндегі жалпы қауіпсіздік шаралар

Презентация қосу

Дезинсекция жұмыстарын
жүргізу

ОРЫНДАҒАН : НАРМАХАНБЕТОВА А. Н.
ҚАБЫЛДАҒАН: ЕШМУХАМЕТОВ А. Е.
Жоспар:

1. Дезинсекция туралы түсінік.
2. Дезинсекция қауіптілік дәрежесі.
3. Дезинсекция кезіндегі жалпы қауіпсіздік
шаралар.
ДЕЗИНСЕКЦИЯ (дез... және лат. іnsecta – жәндік) – ауру
қоздырғыштарын тарататын зиянды жәндіктерді жою үшін мал
фермаларында, құсфабрикаларында,ет комбинаттарында, қоймаларда,
т.б. қолданылатын малдәрігерлік-санитарлық шаралардың бірі.
Дезинсекцияның мақсаты –ауру қоздырып, тарататын жәндіктерді
жою және олардың өсіп-өнуіне, көбеюіне жол бермеу.
Дезинсекцияның физикалық, механикалық,химиялық, биологиялық
әдістері бар.
Физикалық әдісті қолдану кезіндеыстық не суық температурамен
бумен өңдеу, өртеу, жоғары тербелістіультраток, иондаушы
сәулелердің әсерін пайдалану арқылы ұсақ жәндіктерді жояды.
Механикалық әдісті қолдану кезінде есік-терезе торланып, қоражай
көң-қоқыстан тазартылады.
Химиялық әдісті қолдану кезінде жәндіктерді жою үшін улы
препараттар (ДДТ, гексахлоран,хлорофос, нафталин, анабазин,
күкіртті газ, т.б.) қолданылады.
Биологиялық әдісті қолдану кезінде жәндіктерді жоюға құс, балық,
микроорганизмдер пайдаланылады. Дезинсекция арнайы мекемелер
мамандарының бекітуімен белгіленген ережеге сай жүргізіледі.
Әдетте Дезинсекциялық шаралар дератизациямен қатар орындалады.
Дезинсекция
терминін ұсынып,
ғылым мен өмірге
енгізген
академик Н. Ф.
Гамелея (1910)
болатын. Ол
Петербург
қаласында
түнеме үйлерінде
битке қарсы
шаралар
жүргізіп, сол
арқылы бөртпе
және қайталама
сүзекті жояды.
Дезинсекциялық заттарды қолданылу аймағы мен шарттары
оның улылығы мен қауіптлік дәрежесі бойынша
анықталады.Мысалы:
Аса қауіпті (1-сыныпты) заттар – жабық бөлмелерде қолдануға
тиым салынады.
Қауіптілігі жоғары (2- сыныпты) заттар – балалар
мекемелерінде, емдеу мекемелерінде, қоғамдық тамақтану
орындарында және тұрмыстық жағдайда қолдануға болмайды.
Бұдан басқа жерлерде тек арнайы білікті маманның
қатысуымен жасалуы керек.Соңынан міндетті түрде желдету
және жинау жұмыстары жүргізілуі тиіс.
Қауіпті (3- сыныпты) заттар- кез-келген бөлме жағдайында
маманның қатысуымен қолданылады.
Қауіптілігі аз (4- сыныпты) заттар- ешқандай шектеусіз
жағдайда қолданылады.
Дезинсекция кезіндегі жалпы қауіпсіздік шаралар:
Жұмыс жүргізу үшін жасы 18- ден кем емес арнайы
медициналық талаптарға сай, арнайы тексеруден өткен адам
ғана осы жұмысқа босатылады.
Мамандығы бойынша рұқсат қағазын алған тұлға ғана жұмыс
істеуге құқылы болып табылады.
Жұмысқа кіріспес бүрын қызметкер арнай оқу-тәжірибеден
өткен және де еңбек ережелерімен танысқан болуы керек.
Өзі атқаратын жұмыс бойынша теориялық білімі мен еңбек
стажы болуы керек.
Қызметкерді қауіпсіздік шаралары бойынша теориялық білімін
кем дегенде 3 айда бір рет тексеруден өткізу керек.
Дезинсекциялық және репеллентті заттармен жұмыс істегуге
ешқандай заттарға қарсы көрсетілімі жоқ адам тағайындалады.
Дезинсекциялық заттармен жұмыс істеушілер қауіпсіздік
техникасы талаптарына сай арнай киіммен және жеке бас
қауіпсіздік заттарымен (СИЗ) қамтамасыз етілуі тиіс.
Өңделмеген жеке бас қауіпсіздік заттарымен жұмыс істеге
тиым салынады.
Дезинсекциялық жұмысты орындаушы персонал жеке бас
қауіпсіздік заттарымен қоса сабынмен, орамалмен және де
теріні жұмсартатын заттармен қамтамасыз етілуі керек.
Дезинсекциялық заттармен және құрылғылармен жұмыс істеу
кезінде мынадай ережелерді сақтау керек:
Міндетті түрде арнайы киім кию және де жеке бас қауіпсіздік
заттары:халат, аяқ киім, респираторлар, қолғаптар,
көзілдіріктер кию қажет.
Ерітінді, эмульсия, суспензия,приманкаларды дайындау
кезінде әр түрлі респираторлар қолдану.
Жаймаларды дезинсекциялық заттармен өңдеу жұмыстарын
жеке бас қауіпсіздік заттарын қолдана отырып, бөлмеден тыс
немесе арнайы тартпалы желдеткішпен жабдықталған
бөлмеде жүргізу керек.
Дезинсекциялық заттардың теріге, шырышты қабықтарға
түсіп кетпеуіне жол бермеу керек.
Приманка түріндегі заттарды арнай ыдыстарда сақтап, оларды
балалар мен үй хайуанаттарына алынбайтындай жерге
орналастыру керек.
Дезинсекцияны ұйымдастыру және жүргізу
1. Кенттік дезинсекция кезінде объектілердегі жұмыс оларда жәндіктердің
болуына алдын ала тексеру жүргізуден, түрлерін айқындаудан, олардың саны мен
қоныстану орындарын анықтаудан басталады. Одан әрі іріктеп бақылауды
мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қызмет органдары жүзеге асырады.
2. Өңдеу жиілігі нысаналы түрлердің экологиясына және биологиялық
ерекшеліктеріне, объектілердің санитариялық жағдайына және оларға жәндіктердің
орналасу деңгейіне, қолданылатын дезқұралдардың сипаттарына қарай
айқындалады.
3. Өңдеуді жәндіктердің ұрықтануы (ұшар) алдында тікелей не содан кейін дереу
жүргізу қажет.
4. Кенттік дезинсекция тиімділігінің негізгі көрсеткіші жәндіктерден
тазартылған ауданның артуы, шыбындарға қарсы күрес кезінде – дернәсілдердің,
қуыршақтардың болмауы және олардың сандарының азаюы болып есептеледі.
5. Жәндіктерге және басқа да буынаяқтыларға қарсы өңдеудің үш түрі
қолданылады:
1) жаппай өңдеу – жәндіктердің нысаналы түрлері орналасқан барлық үй-
жайларда және оларға іргелес аумақтарда кенттік дезинсекция кезінде жүргізіледі;
2) кедергілік өңдеу – белгілі бір аумақтың айналасына қорғаныш аймақтарын
құру. Белгілі бір аумаққа жәндіктердің кіруіне кедергі келтіретін кедергіні құру
қажет болған жағдайда жүргізіледі. Бұл ретте, ашық стациялардағы, кеміргіштердің
індеріндегі, ашық су қоймаларындағы және т.б. өсімдіктер өңделуі мүмкін.
Кедергілік аймақтың ені нысаналы түрлердің экологиясы мен қауіпті нозологияның
ерекшеліктерімен, сондай-ақ тұрғындардың жаппай көшуінің алыстығына
байланысты айқындалады;
6. Бақылап тексеру кезінде егер, жәндіктер бір ай ішінде үй-
жайлардың бірінен де байқалмаса, объектіні «жәндіктерден
тазартылғандар» қатарына жатқызады. Тірі бірен-саран
жәндіктер табылған кезде объект «қоныстанған» санатына
ауыстырылады және қайта өңдеу жүргізіледі.
7. Егер объекті ауданының кемінде 20 %-ында жекелеген
жәндіктер мен олардың жиналуы анықталған болса,
ғимараттарға (немесе жапсарлас салынған объектілерге)
жәндіктердің орналасуы жоғары деңгейде деп есептеледі.
8. Өңдеулердің тиімсіздігі анықталған жағдайда, олар
орындаушының есебінен қайта жүргізіледі.
9. Масаларға қарсы өңдеу олар қыстақтан ұшуы алдында
немесе алғашқы генерациясы алдында тікелей жүргізіледі,
жылытылатын жертөле үй-жайларында өңдеу жыл бойы
жүргізіледі.
10. Шыбындарға қарсы күресте негізгі іс-шаралар олардың
көбею орындарын өңдеу болып табылады. Шыбындардың
дернәсілдері мен қуыршақтарын жою үшін топырақ
қоқысжинағыштардың, кәріз жүргізілмеген дәретханалардың,
санитариялық-аула қондырғылар айналасындағы асфальт
төселген алаңдардың, қи үйінділерінің жиегінен 30-50 см және
80 см-ден астам қашықтықта ларвицидтермен өңделеді.
11. Жертөледегі масаларға қатысты дезинсекция тиімділігінің
көрсеткіші сынамаларда тірі дернәсілдерді өңдегеннен кейін 3-
5 тәулікте болмауы және қанатты масалардың орта есеппен 1
м2 шаққанда 1 дарағының болуы болып саналады.
12. Үй-жайларда бүргелерді жою жөніндегі іс-шаралардың
тиімділігін бағалау кезінде еденнің үстіне 10 м 2-қа 2 қағаз
есебімен жабысқақ қағаздар (20х30 сантиметр)
пайдаланылады. Егер тәулік ішінде 1 қағазға екі бүргеден
артық түспесе, жәндіктер «бірен-саран» болып есептеледі, 3-
тен 10-ға дейін кездессе, «бүрге көп», ал 10-нан артық бүрге
кездессе, «бүрге өте көп» деп саналады.
13. Төсек қандалаларын жою жөніндегі іс-шаралардың
тиімділігін бағалау кезінде олардың неғұрлым болуы мүмкін
жерлері қаралады, қарау нәтижелері мынадай болып
жазылады: «бірен-саран жәндік», «жәндіктердің жиналуы»
деген жазбалар, ал қандалалар болмаған жағдайда «жәндіктер
анықталмады».
14. Педикулезге қарсы іс-шаралардың тиімділігін бағалау
кезінде өңдеуден кейін жәндіктер мен сіркелердің мүлдем
болмауы қанағаттанарлық көрсеткіш болып саналады.

Ұқсас жұмыстар

Химиялық әдіс

Дезинсекцияның әдістері

ЖӘНДІКТЕРДІ ЗАРАРСЫЗДАНДЫРУХИМИЯЛ

Дезинсекция жұмыстарын жүргізу

Жұқпалы аурулар туралы түсінік және алдын алу шаралары, дезинсекция және дератизация жүргізу түрлері мен әдістері. Халықтың карантин және обсервация кезіндегі жүріс-тұрыс тәртібі. Халықтың табиғи сипаттағы төтенше жағдайлар

Жұқпалы аурулар туралы

Ауру ошағын жою бойынша жоспарды қадағалау

Залалсыздандырудың әдістері

Дератизацияның әдістері

Аса қауіпті инфекциялар кезіндегі жүргізілетін шаралардың стандарттары мен алгоритмдері

Пәндер