Өзбекстан индустриалды - аграрлы мемлекет

Презентация қосу

ӨЗБЕКСТАН
Өзбекстан индустриалды-аграрлы
мемлекет.
1913 жылы бүкіл фабрика, зауыт өндірісі жалпы
өнімінің 85%-ы мақта тазалау мен май айыру
саласының үлесіне тиіп, ауыр индустрияның
өндірісі 2% шамасында болған. Кеңес
өкіметі жылдарында жаңа өндіріс салалары
құрылып, ауыр индустрияның үлес салмағы
артты.
1990 жылы ол бүкіл өнеркәсіп өндірісі көлемінің
44,4%-ын құрады. Ташкент авиациялық-
өндірістік бірлестігінде “Ил-76”, “Ил-114”, Ил-
114 т.” ұшақтары шығарылады.
1996 жылы Оңт. Кореялық “Daewoo”
фирмасымен бірлесіп өндірістік қуаты жылына
200 мың жеңіл автомобильдік шығаруға жететін
зауыт іске қосылды. Сонымен бірге
автомобидбдерді жабдықтауға арналған
бұйымдар жасайтын кәсіпорындар құрылып,
жүк автомобильдері мен автобустар шығаратын
зауыттар салынды. Жеңіл өнеркәсіп орындары
республикадағы өнеркәсіп өнімінің 20%-ынан
астам бөлігін өндіреді.
Жергілікті шикізатқа негізделген
түсті металлургия айрықша кезге
түседі. Алмалық маңында мыс-
молибден кендері өндіріліп
өңделеді.
Ал Ташкент облысындағы
комбинаттар жергіліктівольфрам,
молибден кендері
мен Тәжікстаннан өкелінетін
қорғасын-мырыш концентраттары
негізінде жұмыс істейді. Алтын
өндірісі Қызылқұмдағы Мұрынтау
алтын ендіретін комбинатында
шоғырланған, жылына 70 ғасырға
дейін таза алтын алынады.
Ферғана
Климаты тым континенттік, қуаң. Жазы
ыстық, шілденің орташа температурасы
солтүстік-батыс бөлігінде 33 – 38°С, оңт-
нде 25 – 30°С. Қысы жылы, қар жұқа
түседі. Қаңтарда 6,3С, оңт-нде 3С
болады. Жылдық жауын-шашынның
мөлшері әр қилы, кей шөлді өңірлерде
100 мм, кей жерлерде 200 – 400 мм, тау
бөктерлерінде 900 мм. Өзендерінің
көпшілігі Арал теңізінің алабына
жатады. Ірі өзендері
– Әмудария, Сырдария, Зеравшан, Қашқа
дария. Жер суару және суландыру
жүйесі өте жақсы дамыған. Жері
негізінен сары және сары қоңыр
топырақты; батыс және солтүстік жағы
құм-шағылды келеді. Республика
жерінің көпшілік бөлігінде
қуаңшылыққа төзімді өсімдіктер мен
Ж ер қойнауы пайдалы
қазындыларға бай. Қаратау-
Нарын белдеуінен сирек металл,
темір кен тасы, полиметалл,
қорғасын-мырыш, Белтау-
Құрамадан мыс (Қалмақыр,
Сарычек кендері), Түркістан-
Алайдан графит-никель-кобальт
(Тасқазған) кен орындары
ашылған. Ө. аумағы
Орталық Азиядағы ірі мұнайлы-
газды аймақ саналады.
Оңтүстік Ферғанада күкірт және
озокерит (Шорсу), Гиссар
жотасында карноллит,
сильвинит, тас тұзы,
Сұлтануиздат тауында
Ел аумағынан жалпы ұзындығы 4
мың шақырым құрайтын 9 ірі газ
құбыры өтеді. Аса маңыздылары:
Орта Азия – Орталық және Бұхара-
Орал құбырлары. Жібек
шикізатын, жүн, қаракөл елтірісі,
жеміс-жидек, алтын, табиғи газды
экспортқа шығарып, азық-түлік,
шикізат, т.б. өнімдерді сырттан
алады.
Жері табиғи ресурстарға бай. Бүкіл
Орта Азиядағы газ конденсатының
74%-ы Өзбекстанның үлесіне
тиеді. Алтын қоры жөнінен ол
әлемде 4, жез қоры жөнінен 11,
уран қоры бойынша 7 – 8-орынды
иеленеді. Мақта дақылын өсіру
көрсеткіші бойынша әлемде 5-
орында, оны экспортқа шығару
жөнінен 2-орында.
Өзбекстан, Өзбекстан
Республикасы өз. O‘zbekiston
Respublikasi — Орталық
Азияда орналасқан мемлекет.
Жер аумағы – 447,4 мың км2.
Халқы – 24,2 миллион (2004).
Негізгі халқы – өзбектер (74,8%),
онан басқа орыстар
(6%), қазақтар (5,1%)тәжіктер (4,8
%),татарлар (2,4%), қарақалпақтар
(2,1%), т.б. ұлт өкілдері тұрады.
Ұлттық мерекесі – 1 қыркүйек –
Тәуелсіздік күні.
Ақша бірлігі – сум.
Өзбекстан, Өзбекстан Республикасы өз. O‘zbekiston
Respublikasi — Орталық Азияда орналасқан мемлекет.
• Жер аумағы – 447,4 мың км2.
• Халқы – 24,2 миллион (2004). Негізгі халқы – өзбектер
(74,8%), онан басқа орыстар (6%), қазақтар(5,1%)тәжіктер
(4,8%), татарлар (2,4%), қарақалпақтар (2,1%), т.б. ұлт
өкілдері тұрады.
• Мемлекеттік тілі – өзбек тілі.
• Тұрғындары негізінен ислам дінін ұстанады.
• Астанасы – Ташкент қаласы (2,1 миллион адам).
1992 жылы 8 желтоқсанда қабылданған конституциясы
бойынша – президенттік басқару нысанындағы зайырлы
мемлекет. Президент 5 жылға сайланады. Жоғары заң
шығарушы органы (Олий Мажлис) – қос палаталы парламент
заң шығарушы палата (төменгі палата) және Сенаттан
(жоғарғы палата) тұрады. Атқарушы органы – Министрлік
Кабинет Әкімшілігі жағынан бір автономиялық республикаға
(қ.Қарақалпақстан) және 12 облысқа бөлінеді.
• Ұлттық мерекесі – 1 қыркүйек – Тәуелсіздік күні.
• Ақша бірлігі – сум.
Өзбекстан жерін адамдар ежелгі тас ғасырынан (палеолит) мекендей
бастады. Олар аңшылық және терімшілікпен айналысты. Жаңа тас дәуірінде
(неолит) егіншілік пен бақташылық пайда болды. Қола дәуірінің соңында
алғашқы мемлекеттік бірлестіктер – Соғды, Хорезмтайпалық одақтары
құрыла бастады. Б.з.б. 5 – 4 ғасырларда ел аумағыАхемен әулеті билеген
парсы патшалығына бағынды. Бұл кезеңде өзбек жерін мекендеген
халықтар мен олардың тарихы туралы Геродоттыңжазбалары мен Бехистун
сына жазуында айтылады. Б.з.б. 330 – 328 жылдары өлкеге Македонский
шапқыншылық жасады. Грек-македон империясы ыдырағаннан кейін ел
аумағында әр түрлі кезеңдердеБактрия, Кушан, Қаңлы мемлекеттері өмір
сүрді. 5 ғасырдың ортасында құрылып, түріктердің қысымымен ыдырап
кеткен ақ ғұндар (эфталит) мемлекетінің негізінде ел аумағы бір орталыққа
біріге бастады. 6 ғасырдың ортасында Алтай мен Жетісуда құрылған Түрік
қағанатықұрамында болды.
. 7 ғасырда ел аумағы Батыс түрік қағанатынабағынды. Осы кезеңде Ұлы
Жібек жолы дамып, Самарқанд, Бұхара, т.б. қалалар ірі сауда
орталықтарына айналды. Бірақ 7 ғасырдың аяғында қағандық ыдырап,
өлкені арабтар жаулап ала бастады. Халық жаппайислам дінін қабылдай
бастады. Араб мәдениетінің ықпалымен Мауераннахр аймағы ислам әлемінің
аса ірі мәдени орталығына айналды. 9 ғасырдың басында Араб халифаты
ыдырай бастады да, ел аумағындаСамани мемлекеті құрылды. Мауераннахр
мен Зеравшан өңірі барынша дамыды. 10 – 12 ғасырларда ел аумағында
Қарахан әулеті, Ғазнауи әулеті, Салжұқтар мемлекеті кезек-кезек билікке
келді. 12 ғасырдың 2-жартысында Хорезм мемлекеті күшейіп, Бұхар мен
Самарқандты бағындырды. 13 ғасырда өзбек жеріШыңғысхан империясы
құрамына кіріп, ел аумағында Шағатай ұлысы құрылды. 14 ғасырдың 2-
жартысындаӘмір Темір Мауераннахр жерінде қуатты империя курды
Өзбекстан индустриалды-аграрлы мемлекет.
• 1913 жылы бүкіл фабрика, зауыт өндірісі жалпы өнімінің 85%-ы
мақта тазалау мен май айыру саласының үлесіне тиіп, ауыр
индустрияның өндірісі 2% шамасында болған. Кеңес өкіметі
жылдарында жаңа өндіріс салалары құрылып, ауыр индустрияның
үлес салмағы артты.
• 1990 жылы ол бүкіл өнеркәсіп өндірісі көлемінің 44,4%-ын
құрады. Ташкент авиациялық-өндірістік бірлестігінде “Ил-76”, “Ил-
114”, Ил-114 т.” ұшақтары шығарылады. • 1996 жылы Оңт.
Кореялық “Daewoo” фирмасымен бірлесіп өндірістік қуаты жылына
200 мың жеңіл автомобильдік шығаруға жететін зауыт іске қосылды.
Сонымен бірге автомобидбдерді жабдықтауға арналған бұйымдар
жасайтын кәсіпорындар құрылып, жүк автомобильдері мен
автобустар шығаратын зауыттар салынды. Жеңіл өнеркәсіп
орындары республикадағы өнеркәсіп өнімінің 20%-ынан астам
бөлігін өндіреді. Жері табиғи ресурстарға бай. Бүкіл Орта Азиядағы
газ конденсатының 74%-ы Өзбекстанның үлесіне тиеді. Алтын қоры
жөнінен ол әлемде 4, жез қоры жөнінен 11, уран қоры бойынша 7 –
8-орынды иеленеді. Мақта дақылын өсіру көрсеткіші бойынша
әлемде 5-орында, оны экспортқа шығару жөнінен 2-орында. Ел
аумағынан жалпы ұзындығы 4 мың шақырым құрайтын 9 ірі газ
құбыры өтеді. Аса маңыздылары: Орта Азия – Орталық және Бұхара-
Орал құбырлары. Жібек шикізатын, жүн, қаракөл елтірісі, жеміс-
Мәдениеті мен өнері
Өзбекстандағы ежелгі сәулет
ескерткіштері б.з.б. 4 ғасырда
салынған. Олар Бактрия, Хорезм,
Соғдияна, Ферғана өңірінде жақсы
сақталған. Қала салу өнері көне
заманнан (б.з.б. 3 ғасыр) басталып,
орта ғасырларда өркендей түсті.
Бұхара, Самарқанд, Ташкент,Хиуа,
т.б. қалалардың сәулеттік өнер
элементтері (шаһристан, рабад, т.б.)
сол кезеңнің классик. үлгісіне
жатады. Жергілікті қала салу
мәдениетінде, негізінен, өрнек пен
эпиграфика әдісі қалыптасып,
портал-күмбезді композиция пайда
болды. Бейнелеу өнерініңтарихы тас
дәуірінен бастау алады.
Рахмет)))

Ұқсас жұмыстар

Экономикалық көрсеткіштерді есептеу

Қаза қстан

Мүше мемлекеттер

Егістік жерлер өнімділігін көтеру және орналастыру жұмыстық жобасы

Ауыл шыруашылығы

Қазақстан Республикасның қазіргі индустриалды – инновациялық саясаты

Дамыған елдердегі экономикалық өсу ерекшеліктері

Орталық Азияда орналасқан мемлекет

Қырғызстан Республикасына жалпы шолу

Корея Республикасының түпкілікті, əрі негізгі халқы - корейлер

Пәндер