Білім беру мазмұнының компоненттері

Презентация қосу

ӘЛ-ФАРАБИ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ
ҰЛТТЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ
География және табиғатты пайдалану
факультеті
Тұрақты даму жөніндегі ЮНЕСКО
кафедрасы

* 8-семинар
Білім беру мазмұнының
компоненттері
Орындаған:
Экология – 6М060800, 1 курс магистранттары
Оразбаева Т. Төлепова С. Хабиева А.
Тексерген:Касымова Р.С.
Білімнің мазмұны дидактиканың негізгі ұғымдарының бірі. Ол әрбір мектеп
реформасының негізіне жатады, ал реформалар тек қана жергілікті
факторлардың ықпалымен ғана емес, сонымен қатар халықаралық ықпалмен
жүреді.

Білім мазмұны балаларға "Нені оқыту керек?" — деген сұраққа жауап
береді. Бала тағдыры көбіне оның білімінің саны мен сапасына
байланысты.

Білім беру мазмұнының теориялық мәселелерін және оны іріктеу
жолдарын В.В.Краевский, И.Я.Лернер, В.С.Леднев, М.Н. Скаткин,
т.б. зерттеді.

И.Я.Лернердің анықтамасы бойынша "білімнің мазмұны дегеніміз -
оқушыға берілетін білім, іскерлік және дағды жүйесі,
шығармашылық іс-әрекет, әмоциялық қарым-қатынас тәжірибесі". Ең
бастысы, білімнің мазмұны жеке тұлғаны жан-жақты үйлесімді
дамыту керек.
Оқытудың компоненттері:

мақсаты

Міндеті

Мазмұны

Әдістер

Құралдар

Формалар

Нәтиже
*Білім жалпы білімнің мазмұнындағы негізгі элемент, болмысты тану,
табиғат, қоғам және ой заңдарын ашу нәтижесі, әлеуметтік-тарихи
тәжірибе процесінде адамдардың жыйнаған тәжірибесі.

*Білім мазмұнының түрлері:

• күнделікті болмыс туралы негізгі ұғымдар, терминдер және ғылыми
білімдер;
• көзқарастарды дәлелдеуге керекті күнделікті өмірден және ғылымнан
алынған фактілер;
• болмыстың әртүрлі объектілері және құбылыстары арасындағы
байланыстарды көрсететін ғылымның негізгі заңдары;
• белгілі бір объектілер, олардың арасындағы байланыс туралы
ғылыми білімдер;
• ғылыми іс-әрекет тәсілдері, таным әрекеті және ғылыми білімді алу
тарихы туралы білімдер;
• әртүрлі өмір құбылыстарын бағалау нормалары туралы білімдер.
Білім - әлеуметтік тәжірибенің бірінші элементі
болса, оның екінші элементі - әлеуметтік тәжірибедегі
іс-әрекет тәсілдерін оқушыға үйрету, білімді
қолдануға дағдыландыру, дәлірек айтсақ адамзат
жасаған іскерлік пен дағдыларды меңгерту.
Сыртқы (практикалық) және ішкі (ақыл-ой)
дағдылары мен іскерліктеріне барлық пәндер үйретіп,
оқушы жоспар құруға, мөндіні бөлуге, салыстыруға,
қорытынды жасауға машықтанады.
Кейбір оқу пәндерінің өздерінің қалыптастыратын
іскерліктері мен дағдылары бар. Мысалы, физикадан
немесе математикадан есептер шығару, химиядан
тәжірибе өткізу, т.б.
Білімнің
Білімнің үшінші
үшінші элементі
элементі -- шығармашылық
шығармашылық жұмысжұмыс тәжірибесі
тәжірибесі "дайын"
"дайын"
білімдерді
білімдерді хабарлау,
хабарлау, жаттығулар
жаттығулар орындау,
орындау, үлгіге
үлгіге қарап
қарап жұмыс
жұмыс істеумен
істеумен
шектелмейді.
шектелмейді. Шығармашылық
Шығармашылық жұмысқа
жұмысқа оқушыны
оқушыны іздендіретін,
іздендіретін, оқулықтағы
оқулықтағы
мәселелік
мәселелік әдіспен
әдіспен баяндалған
баяндалған шығармашылық
шығармашылық есептер,
есептер, тапсырмалар
тапсырмалар
үйретеді.
үйретеді.
Әрине
Әрине оқулықтың
оқулықтың барлық
барлық тақырыптары
тақырыптары мәселелік
мәселелік әдіспен
әдіспен түсіндірілсін
түсіндірілсін
деп
деп ешкім
ешкім талап
талап етпейді.
етпейді. Бірақ
Бірақ тақырыпқа
тақырыпқа сайсай қиын
қиын әдісті
әдісті қолданған
қолданған жақсы.
жақсы.
Оқушыларға
Оқушыларға ғылымда,
ғылымда, өндірісте
өндірісте қандай
қандай қиын
қиын болғанын,
болғанын, оларды
оларды шешу
шешу үшін
үшін
қандай
қандай жұмыстар
жұмыстар атқарылғанын,
атқарылғанын, нәтижесінде
нәтижесінде ғылыми
ғылыми жаңалықтар
жаңалықтар ашылып,
ашылып,
олар
олар ғылымда,
ғылымда, техникада
техникада үлкен
үлкен өзгерістер
өзгерістер әкелгенін
әкелгенін баяндау
баяндау қажет.
қажет. Сол
Сол
сияқты
сияқты ақиқат
ақиқат үшін
үшін күрескен,
күрескен, баланың
баланың адамгершілігіне
адамгершілігіне игі
игі әсерін
әсерін тигізетін
тигізетін
ғалымдардық
ғалымдардық өмірі
өмірі және
және қызметімен
қызметімен таныстырған
таныстырған дұрыс.
дұрыс.
Оқушыларды іздендіретін білім, іскерлік, дағдыларын жаңа жағдаяттарда
қолдандыратын
қолдандыратын тапсырмаларды
тапсырмаларды оқулықтардан,
оқулықтардан, басқа
басқа деректерден,
деректерден,
оқушылардың
оқушылардың өз өз тәжірибелерінен
тәжірибелерінен алуға
алуға болады.
болады. Оқушыларғылыми
Оқушыларғылыми әдістерәдістер
қолданып,
қолданып, шығармашылық
шығармашылық жұмыстар
жұмыстар арқылы
арқылы бағдарламадағы
бағдарламадағы білімдерді
білімдерді өз
өз
беттерімен,
беттерімен, шағын
шағын зерттеу
зерттеу жұмыстары
жұмыстары арқылы
арқылы меңгереді.
меңгереді. Осы
Осы теорияға
теорияға
сөйкес
сөйкес бастауыш
бастауыш сыныптың
сыныптың математика
математика оқулығына
оқулығына шығармашылық
шығармашылық есептер,
есептер,
қазақ
қазақ тілі
тілі оқулығына
оқулығына шығармашылық
шығармашылық тапсырмалар
тапсырмалар енгізілген.
енгізілген.
Білім беру мазмұнының төртінші элементі - тәжірибе,
адам, іс-әрекет, құрал, өзара қатынас.
Бұл бөлікте адамның дүниеге, іс-әрекетке, адамдарға
берген бағалары болады.
Сезім мәдениеті - адамның әлеуметтік тәжірибесі арқылы
қалыптасатын ерекше құбылыс. Адамның білімге,
іскерлік дағдыларға іштей сүраныстарын туғызып, түрлі
сезімдерге бөлеп, білім беру мазмұнын меңгертуге
болады.
Білім, іскерлік, дағды, шығармашылық іс-әрекет
эмоцияны тәрбиелейді. Бала сезіміне әсерлі мәтіндер,
иллюстрациялар, сұрақтар мен тапсырмалар да әсер етеді.
Оқушы өзі оқып отырған материалға қатынасын сөзі және
ісі арқылы білдіреді.
*Білім беру мазмұнының және жеке
тұлғаның негізгі мәдениетінің барлық
бөліктері бір-бірімен байланысты.
Білімсіз іскерлік болмайды,
шығармашылық іс-әрекет белгілі бір
білім және іскерліктерге сүйеніп
атқарылады, мотивсіз, сезім, ерік-
жігерсіз оқыту дұрыс жүрмейді.
Білі
м
бер
у

жалпы кәсіптік
Жалпы білім - ғылым негіздерін
оқушылардың меңгеруі және
нәтижесі.
Жалпы білімнің мазмұнына оқу
пәндерінің игілгі 3 түрі енеді. Олар:

• ғылыми-жаратылыс;
• гуманитарлық;
• еңбек және дене дайындығы.
Кәсіптік білім сыныптан тыс жұмыстар
арқылы оқушыларға нақты мамандық
туралы білімдер, іскерлік, дағдылар
көмегімен, жалпы және политехникалық
білім негізінде беріледі.
Ал материалдық-техникалық негізі
мықты мектептерде өндірістік оқу
ұйымдастырылып, оқушылар кәмелеттік
аттестатпен бірге мамандық алып
шығады.
*Стандарт - үлгі, білім мазмұнының негізі. Білім мазмұны
стандартта жазылған талаптарға сай жасалады. Стандартта
оқушы меңгеруі тиіс білім, іскерлік дағдылардың көлемі,
оқушының дайындығына қойылатын талаптар белгіленген.
Аталған құжат республикадағы білім саясатын жүзеге
асыруды қамтамасыз ететін стратегиялық маңызды құжат.
Стандарттың негізгі қызметі - басқару. Ол "Білім туралы"
Заңға сәйкес жасалады.
Қазіргі уақытта елімізде білім берудің барлық деңгейлеріне
арналған мемлекеттік стандарттары өзірленіп, тәжірибеге
енгізілді. Оның көп себебі бар. Солардың бірі - кейбір
мектептердің күмәнді мазмұны бар оқу курстарын ешқандай
әдістемесіз енгізуі.
Отандық стандарттардың өз ерекшеліктері бар.
Республикадағы ерекше пәндер, атап айтсақ, қазақ тілі, орыс
тілі, араб тілі, ұйғыр тілі және әдебиеті стандартталады.

Ұқсас жұмыстар

Білім мазмұнының компоненттеріне сипаттама

Білім мазмұнының компоненттері

8-семинарБілім беру мазмұнының компоненттері

Тəрбиенің құралдары

Жүйенің қызметін анықтайтын мақсаттар міндеттер

Педагогикалық шеберлік компоненттері

Оқыту процесі Тәрбие процесі

Шамаларға байласнысты есептер Үнемі Қосымша шығару сабақ

Білім мазмұнының түрлері

Дене шынықтыру сабағы

Пәндер