Педагогтың жалпы қасиеттері

Презентация қосу

ӘЛ-ФАРАБИ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ
УНИВЕРСИТЕТІ
География және табиғатты пайдалану факультеті
Тұрақты даму жөніндегі ЮНЕСКО кафедрасы

МОӨЖ-2:
«Педагог-болашақтың кәсібі»

Орындаған: «6М060800 - Экология»
мамандығының 1 курс магистранттары
Тексерген: Касымова Р.С.
• Бүкіл әлем бұл күнде тәлім-тәрбие қызметіне ең білгір, ең
талантты, өте жауапкершіл педагог — мамандардың
кажеттігін мойындап отыр. Себебі адам тағдырында
мектептік кезеңі аса маңызды.
• Балалардың өмірлік бастауында жетесіз педагог тұрса, одан
келер шығынды өлшеп болмайды. Сондықтан да педагог
білікті маман, өз ісінің шебері болуы керек.
• Педагог әрқашанда өзін қоғам талабына сай үздіксіз
тәрбиелеп отыратын, адамдармен, әсіресе, оқушылармен
қарым-қатынасқа тез түсе білетін, ұйымдастырушылық
қабілеті бар, өз пәнін жетік білетін әрі уағыздаушы, таланты
мен тәжірибесі тоғысқан, өзінің қоғамындағы саяси өмірге
белсенді араласып, өз елі жеріне деген сүйіспеншілігі
негізінде оқушыларға үлгі болуы керек.
Педагог шебер болу үшін:
Өзінің мүмкіндіктерін жаңа формация мұғалімі
ретінде объективті бағалай алуы керек;

Кәсіби мамандығына қажетті қабілеттерді
меңгеруі тиіс;

Жалпы мәдениетті, интеллектуалды іс-әрекетті,
мінез-құлық, қарым-қатынас мәдениетін меңгеруі
тиіс;

Өтіп жатқан интеграциялық процестерге, әлемдік
білім беру кеңістігі қарқынына бағыттала алуы
тиіс.
• Елбасымыз Нұрсұлтан
Назарбаев «Болашақта
еңбек етіп, өмір
сүретіндер бүгінгі
мектеп оқушылары,
мұғалім оларды қалай
тәрбиелесе Қазақстан
сол деңгейде болады.
Сондықтан ұстазға
жүктелер міндет ауыр»
деген болатын.
• Қазіргі заман мұғалімінен тек өз пәнінің
терең білгірі болуы емес, тарихи танымдық,
педагогикалық-психологикалық
сауаттылық, саяси экономикалық білімділік
және ақпараттық сауаттылық талап етілуде.
• Ол заман талабына сай білім беруде
жаңалыққа жаны құмар,
шығармашылықпен жұмыс істеп, оқу мен
тәрбие ісіне еніп, оқытудың қазіргі жаңа
технологиясын шебер терең
меңгерген болғанда ғана білігі мен білімі
жоғары, жетекші тұлға ретінде ұлағатты
болып саналады.
Педагог іс-әрекеті білім саласында кәсіби міндеттерді шешуге
бағдарланады. Шешім мақсатты айқындаудан, іс-әрекет мотивіне түрткі
болудан басталады.

Мақсаттылық – іс-әрекеттің алғашқы кезеңі, екінші кезең іс-әрекет
бағдарламасын жоспарлау, жобалау.

Іс-әрекет бағдарламасын құру үшін, қандай әрекеттер және қандай оқыту
процесінің афференттік синтезінен өткізу қажет. Нәтижесінде әрекет
бағдарламасы – педагог іс-әрекетінің моделі пайда болады.

Іс-әрекетін бағдарлау педагогтың интеллектуалдық қабілетіне
байланысты, қандай білім мен іскерліктерді игерген, педагогтың кәсіби
міндеттерін эвристикалық жолмен шеше алуы, оқыту технологияларын
қаншалықты меңгергендігіне байланысты айқындалады. Іс-әрекеттің бұл
кезеңі педагог құзыреттілігінен шешіледі .
Кәсіби оқытушы Педагогтың іс-әрекеті Педагогикалық іс-
педагогының көбінде оның кәсіби әрекеттің дамуының
құзырлығы жоғары, шеберлігінің кеңістігіне жоғары деңгейі –
әлеуметтік тұрғыдан қатысты, педагогикалық педагог өзін-өзі
жетілген, әдіс- қарым-қатынас дамыту механизмдерін
тәсілдерді меңгерген, механизмдеріне, қалыптастыруға
шығармашылықпен оқушылардың мақсат қояды және
жұмыс істейтін, өзін- психологиялық оқушыларға өз
өзі кәсіби жетілдіруге ерекшеліктерінің қабілет-қарымы
ұмтылған маман. табиғатына да бойынша даму
байланысты. бағыттарын ұштайды.

Педагог өз
мамандығының Мұғалім, Педагог
сапасын, Білім беру мамандығы,
біліктілігін жүйесінде зиялылар
арттыруды педагогтар ішіндегі көп
психологиялық мемлекеттік топтасқан
тұрғыдан қызметкерлер мамандықтардың
қамтамасыз етуі болып табылады. ірі тобына
үлкен роль жатады.
атқарады.
Кәсіби оқытушы педагогтың іскерлігінің негізгі бағыты- болашақ
мамандардың кәсіби білімін (теориялық және тәжірибелік)
жетілдіру болып табылады.

Кәсіби білім педагогы педагогикалық іскерлікке даярлықтан басқа кәсіби оқыту
мекемесінде кадрларды дайындауға арналған халық шаруашылығының маманы
болып табылады.

Кәсіби оқыту педагогының кәсіби іскерлігінің мазмұны оның
еңбегінің педагогикалық және инженерлік интегралмен
анықталады.
Оқушылардың кәсіби
дайындығының мақсаты - Маман оқыту үрдісінің
ғылыми-педагогикалық білім беру саласы, мәні,
тапсырмаларды мағынасы және құрылымы
орындауға және кәсіби туралы білім жүйесін білуі
оқыту педагогы мен еңбек керек. Сондықтан осы
технологиялары бағытта педагогтың
мұғалімінің кәсіптік субъективтілік қасиеттерін
қызметінің қажетті құрылымдық көрсетілуімен
функциялары мен тұлғалық сапалары
түрлерін орындауға бейім қарастырылады.
маманды қалыптастыру
болып табылады.
Алғаш рет педагогтың субъективтілік қасиеттерін құрылымдық
көрсетуге әрекет жасаушының бірі П.Ф. Каптерев деп санауға болады.
Ол объективті және субъективті қасиеттерді, факторларды бөліп,
олардың жоғарыдан төмен дамуын (иерархиясын) ұйғарды. Жалпы
алғанда, келесі түрде көрсетілуі мүмкін:
Педагогтың жалпы қасиеттері
Объективтік (мұғалімнің ғылыми дайындығы)

Субъективтік (жеке мұғалімдік талант)
Арнайы

Тұлғалық (адамгершілік - еріктік қасиеттер)
Н.В. Кузьмина бойынша, субъектілік
факторлар құрылымы мыналарды
қамтиды:

қабілеттер
табиғаттылық деңгейі мен
типін құзырлықты

Н.В.Кузьмина ұсынған, осы құрылымды педагогтың
субъективтік қасиеттер құрылымымен салыстырудан
көрініп отырғандай, онда қабілеттер блогы арнайы
бөлінбеген және құзырлылық түсінігінің өзі біршама бөлек
түсіндіріледі
Оларға келесідей құзырлықтар жатады:

Арнайы-
педагогикалық

Аутопсихологиялық Әдістемелік

Дифференциалды- Әлеуметтік-
психологиялық психологиялық
• Педагогтің аутопсихологиялық
құзіреттілігі деп, оның өзінің іс-
әрекетінің, өзінің жеке қабілеттерінің
деңгейін білуін, кәсіби өзін-өзі
жетілдіру әдіс-тәсілдерін білуін, өз
жұмысындағы және өзінің жеке
басындағы кемшіліктердің себебін
көре алмауын, өзін-өзі жетілдіруге
ынта білдіруін айтады.
Осы факторлық құрылымның үш негізгі
құрастырушысы айқын:

Кәсіби-
Тұлғалық Даралық педагогикалы
қ

А.К. Маркова бойынша, субъектілік қасиеттер
құрылымы келесі сипаттама блоктарымен көрсетілуі
мүмкін:
Субъектілік қасиеттер құрылымы
Кәсіби, психологиялық, педагогикалық
Объективтік сипаттамалар білімдер
Кәсіби іскерліктер

Кәсіби психологиялық позициялар,
Субъективтік сипаттамалар ұстанымдар
Тұлғалық ерекшеліктер
Н.В. Кузьмина
тұжырымдамасында
құзырлылық
педагогикалық кәсіби іс-
әрекеттің басқа А.К. Маркованың
факторларымен қатар тұжырымдамасында кәсіби
қойылған фактор құзырлылық тектік түсінік
болып табылады
Л.М. Митина өңдеп, дамытып отырған, «іс-әрекет-
қарым-қатынас - тұлға» схемасының контексіндегі
мұғалім тұлғасының моделі бес кәсіби маңызды
сапаларға бөлінеді, олар педагогикалық
қабілеттердің екі тобын айқындайды.

Мұғалім тұлғасының моделі

ЖОРАМАЛДАУШЫ- Педагогикалық мақсатты ұйғару
ГНОСТИКАЛЫҚ Педагогикалық ойлау
ҚАБІЛЕТТЕР

Педагогикалық рефлексия
РЕФЛЕКСИВТІ-ПЕРЦЕПТИВТІ Педагогикалық
ҚАБІЛЕТТЕР әдеп

Педагогикалық бағыттылық
• П.Ф. Каптерев көрсеткендей, педагогикалық іс-әрекеттің
табысты болуының маңызды факторларының бірі мұғалімнің
«тұлғалық сапалары» болып табылады. Мақсатқа ұмтылу,
табандылық, еңбек сүйгіштік, қарапайымдылық,
бақылампаздық сияқты сапалардың міндетті болуы аталынып
өтіледі. Әсіресе, эмпатияға әзір болу маңызды, яғни
оқушылардың психикалық күйлерін түсінуге, көңіл-күйге
ортақтасуға әзір болу және әлеуметтік өзара әрекеттесуге
қажеттілік маңызды.

• Сондықтан, кәсіптік парыздылықты меңгерген педагог қана
оқушылардың психикалық күйлерін жете түсініп, жәрдем
көрсете алады. Осыған байланысты зерттеушілер тарапынан
педагогикалық деонтологияға үлкен мән беріледі, оның
көрінісінен мұғалімнің жалпы мәдениеті мен іс-әрекетінен
жоғары кәсіпқойлығы байқалады.
• Деонтология сөзі грек тілінде
Deon, deontos – парыз,
парыздылық және logos – ілім,
сөз деген ұғымды білдіреді.
Деонтология - парыз бен
парыздылықты қарастыратын
этикалық теорияның тарауы.
• Бұл терминді Бентам (1834)
адамгершілік теориясын тұтас
ілім ретінде көрсету үшін
енгізген.
• Педагогикалық деонтология -
ұстаздық парыз туралы ғылым.
Бұл ұстаздың іс-әрекетінің
саналы, адамгершілік компоненті
болып табылады
Біздің пайымдауымыз бойынша мұғалімге қойылатын
барлық деонтологиялық талаптар төмендегідей 4 негізгі
ұстанымдар аясына саяды:

1. Оқушының (тәрбиеленушінің) ден саулығына, жан
саулығына зиян келтірмей әсер ету;

2. Барлық жүріс-тұрысымен, ой-өріс, іс-әрекеттерімен
(әрекеттестікте, мәліметтеу, насихаттау т. с . с.) осы
ұстанымның кең тарауына және оқушы санасына өзіндік
бақылау дағдыларын қалыптастыруына жол ашу,
қарайласу, соған себепкер болу;

3. Оқушының табиғатына үйлесімді дамуына жәрдемдесу;

4. Бүкіл жан дүниесімен, сана-сезімімен осы ұстанымдарды
бұзуына зиян келтіретін салдарды жоюға ынталану.
• Қорыта келгенде, кәсіби оқытушы педагог үшін ең маңыздысы
оқушының (студенттің) іс-әрекеттерін, тұлғалық өзін-өзі
ұйымдастыруын, басқара алуы және қоғамда болып жатқан
жағдайды дұрыс түсіне біліп, сол бағытқа сәйкес қызмет ету.
• Кәсіби оқытушы педагогтың міндеті – оқушыны (студентті) өз
бетімен білім алуға бағыттау, тұлғалық қасеттерін өз бетінше
дамытуына жағдай жасап, көмек көрсету.
• Педагог іс-әрекеті білім саласында кәсіби міндеттерді шешуге
бағдарланады. Шешім мақсатты айқындаудан, іс-әрекет
мотивіне түрткі болудан басталады.
• Педагог өз мамандығының сапасын, біліктілігін арттыруды
психологиялық тұрғыдан қамтамасыз етуі үлкен роль
атқарады.
• Мұғалім, Педагог мамандығы, зиялылар ішіндегі көп
топтасқан мамандықтардың ірі тобына жатады. Білім беру
жүйесінде педагогтар мемлекеттік қызметкерлер болып
табылады.

Ұқсас жұмыстар

Мұғалім психологиясы

Мұғалімнің әлеуметтікПедагогикалық портреті

Педагогтың кәсіби өзін-өзі тануы мен өзіндік дамуы жайында

Кәсіби белсенділік

«Педагог-болашақтың кәсібі»

Педагогтың кәсіби өзін-өзі дамытуы

ПЕДАГОГТЫҢ ИМИДЖІ

МҰҒАЛІМНІҢ ЖЕКЕ ТҰЛҒАСЫ

Педагогикалық әдеп

ЖОСПАР ИМИДЖ ЖӘНЕ ПЕДАГОГ ИМИДЖІ ҰҒЫМЫ

Пәндер