Көмірсутектердің табиғи көздері

Презентация қосу

Көмірсутектердің
табиғи көздері
Көмірсутектердің табиғатта
кездесуі

Сұйық Газ Қатты
Көмірсутектердің табиғи
көздері

Табиғи ж/е мұнайға
Таскөмір серік газ Мұнай
ТАБИҒИ ЖӘНЕ МҰНАЙҒА СЕРІК
ГАЗДАР
• Табиғи газ-жер қойнауларында органикалық заттардың
анаэробты бөлінуі кезінде пайда болған газдар қоспасы.
• Табиғи газ пайдалы қазбалар қатарына жатады.Табиғи газ
қабаттарда (жерқойнауларында) орналасқанда газ тәрізді
күйде-жекелеген шоғырлар (газ кендері) түрінде немесе мұнай-
газ кен орындарының беткі бөлігіндегі арнайы газды қабат
ретінде немесе мұнайда,кей жағдайда суда ерітілген күйде де
болады.қалыпты жағдайда (101,325 кПа) табиғи газ тек газ
тәрізді күйде болады.Сондай-ақ табиғи газ табиғи газ
гидраттары түрінде кристалл күйінде де кездесе береді.Таза
табиғи газдың иісі мен түсі болмайды.
Құрамы
Табиғи газдың 98% метан құрайды.Табиғи және мұнайға
серік газдар көптеген көмісутектер қоспасынан
тұрады. Атап айтқанда метан,этан,пропан,бутан
т.б

Сондай-ақ басқа да көмірсутек емес заттарда кездесіп жатады.
Сутек(H2)
Күкіртсутек(H2S)
Көміртекдиоксиді(CO2)
Азот(N2 )
Гелий(He)
Табиғи және мұнайға серік газдарының
кеніштерде өндірілуі

Табиғи және мұнайға серік газдарды өндіретін
ҚазақстанРеспубликасында160 мұнай кеніштері бар.
Олардың ішінде Атырау,Ембі және Маңғыстау
алаптарының маңызы зор. Табиғи газдар негізінен
Қарашығанақ, Теңге, Дүңге, Бозашы түбегі мен Үстірт
кеніштерінде өндіріледі.Ішіндегі ең маңыздысы
қарашығанақ кеніші. Ол Қ.Р-ның барлық газ қорының
70% құрайды.
КЕНІШТЕР:
1. Бозашы

2.Теңге

3.Дүңге

4.Бозашы түбегі

5.Қарашығанақ
Мұнайға серік газдар
• Мұнайға серік газдар пайда болуы жөнінен табиғи газдарға
жатады.Олардың бұлай ерекше аталуы мұнай кенімен бірге
кездесуіне байланысты – олар мұнайда еріген күйде болады
немесе мұнай кенінің үстін “бүркеп” жатады.Мұнай жоғары
көтерілгенде,қысым кенет төмендейді де,газдар сұйық
мұнайдан бөлініп шығады.Ертерек кезде мұнайға серік газдар
пайданылмайтын,мұнай өндіретін жерде оны жағып
жіберетін.Қазір ондай газдарды жинап алады,өйткені
олар,табиғи газ сияқты жақсы отын және бағалы химиялық
шикізат болып табылады.Құрамында метанмен бірге басқа да
көмірсутектер:этан,метан,пропан,бутан,пентанның едәуір
мөлшері болғандықтан,серік газды пайдалану мүмкіндігі табиғи
газға қарағанда тіпті едәуір кең.Сондықтан табиғи газға
қарағанда химиялық өңдеу жолымен серік газдан заттарды көп
мөлшерде алуға болады.
Қолданылуы
• Серік газдарды тиімді пайдалану үшін оларды құрамдары жақын
қоспаларға бөледі.Пентан,гексан және басқа көмірсутектердің
қалыпты жағдайда сұйық күйде болатын қоспалары газды бензин
түзеді (олар мұнайдан ішінара бірігіп ұшып шығады).Одан кейін
пропан мен бутанның қоспасы бөлінеді.Газды бензин мен
пропанбутан қоспасын бөліп алғаннан кейін құрғақ газ
қалады.Газды бензин құрамында өте ұшқыш сұйық көмірсутектер
бар,сондықтан оны двигательдерді оталдырған кезде тез
тұтандыру үшін бензинге қосады.Пропан мен бутан сұйытылған
түрінде,жанармай ретінде тұрмыста пайдаланылады.Құрамы
жөнінде табиғи газға ұқсас құрғақ газ ацетилен,сутегі және басқа
да заттар алу үшін,сол сияқты отын ретінде
пайдаланылады.Мұнайға серік газдар химиялық өңдеуге арналған
және жеке көмірсутектер – этан,пропан,н-бутан т.б.бөлініп
алады.Ал олардан қанықпаған көмірсутектер алады.
Назар қойып
қарағандарыңызға
рахмет!!!

Ұқсас жұмыстар

Табиғи газ құрамы

Қазақстандағы мұнай, газ және көмір кен орындары

Көмірсутектердің табиғи көздері туралы ақпарат

Көмірсутектер

Өнеге отбасынан

Табиғи газдың жалпы әлемдік қоры шамамен

Көмірсутектердің табиғатта кездесуі

Мұнайдың құрамы

ҚАНЫҚПАҒАН КӨМІРСУТЕКТЕРДІҢ ГАЛОГЕНТУЫНДЫЛАРЫ

Биобутанол - екінші буындағы биоотын

Пәндер