РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ КОММЕРЦИЯЛЫҚ БАНКТЕРДІ ҰЙЫМДАСТЫРУ

Презентация қосу

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ АУЫЛ ШАРУАШЫЛЫҚ
МИНИСТРЛІГІ
С.СЕЙФУЛЛИН АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ АГРОТЕХНИКАЛЫҚ
УНИВЕРСИТЕТІ

ТАҚЫРЫБЫ:ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ
КОММЕРЦИЯЛЫҚ БАНКТЕРДІ ҰЙЫМДАСТЫРУ

Орындаған:Кабидоллинова Ж.М.
Тексерген:Баймагамбетова З.А.
Курстық жұмыстың басты мақсаты:
ҚР-ның коммерциялық банктерінің
ұйымдастырылуы мен іс-әрекетін талдаудың
негізінде мәселелерін анықтау және оларды
шешу жолдарын ұсыну.
Аталған мақсатқа жету үшін мына
міндеттемелерді орындау керек:

• Коммерциялық банктің мәнін ашу;
• Коммерциялық банктердің қызметтерін талдау;
• Коммерциялық банктің ұйымдастырылуын
зерттеу;
• Банктің іс-әрекетін талдау және бағалау;
• Коммерциялық банктердің қызметтерін
жетілдіру жолдарын ұсыну
Қазақстанда 1991 жылы басталған банк
реформасының нәтижесінде қос деңгейдегі банк
жүйесі құрылды.
• Жоғары (бірінші) деңгейдегі Банк -ҚР Ұлттық
банкі
• Өзге банктердің бәрі банк жүйесінің төменгі
(екінші) деңгейіне жатады. Көбінесе олар
“коммерциялық банктер” деп аталады.
Банктің негізгі атқаратын қызметтері:
• уақытша бос ақшалай қаражаттарды жинақтау
(депозиттік операциялар):
• экономиканы және халықты несиелендіру (активтік
операциялар);
• қолма-қолсыз есеп айырысуларды ұйымдастыру
және жүргізу;
• инвестициялық қызметті;
• клиенттерге басқа да қаржылық қызметтерді көрсету.
Коммерциялық банктердің өз қызметтерін жүзеге асыру
барысында көптеген келеңсіз жағдайлардың
туындауы,халықтың наразылығын білдіреді.

Республиканың барлық аумағында қаржылық
қызметтерді тұтынушылардың құқықтарын қорғаудың
кешенді және бірыңғай тәсілдерін қамтамасыз ету
мақсатында 2013 жылғы наурыздан бастап Ұлттық
Банктің аумақтық филиалдарында қаржы ұйымдарын
бақылау және қаржылық қызметтерді тұтынушылардың
құқықтарын қорғау бөлімдері құрылды, олар қаржылық
қызметтерді тұтынушылардың құқықтарын қорғау және
аймақтарда қаржылық қызметтерді тұтынушылардың
қаржылық сауаттылығын арттыру жөніндегі
функцияларды жүзеге асырады.
Кесте 1- 2014 жылдың бірінші жартыжылдығында банк
секторына келіп түскен шағымдар

Айлар
Атауы Жиыны %
Қаңтар Ақпан Наурыз Сәуір Мамыр Маусым

Жеке және
заңды
тұлғалардан
жалпы келіп 258 974 889 855 513 830 4319 100,00
түскен
өтініштер
саны

Қаралған
өтініштер 196 219 545 747 473 763 2943 68,14
саны

Қарастырыл
маған
62 755 344 108 40 67 1376 31,86
өтініштер
саны
Кесте 2- 2014 жылдың бірінші жартыжылдығында ҰБ тарапынан қарастырылған
өтініштер
Айлар
Атауы Жиыны %
Қаңтар Ақпан Наурыз Сәуір Мамыр Маусым
Қаралған өтініштер
196 219 545 747 473 763 2943 100
саны
Соның ішінде:
екінші деңгейдегі
банктердің іс-әрекетіне 155 146 441 641 365 632 2380 80,87
қатысты
банк операция-лары/ң
жекелеген түрлерін
жүзеге асыратын 10 15 35 16 9 36 121 4,11
ұйымдар/ң іс-
әрекетіне қатысты
өтініш сақтандыру
(қайта сақтандыру) 13 13 11 40 33 27 137 4,66
ұйымдарының іс-
әрекетіне қатысты
өтініш бағалы
қағаздар нарығы 6 5 4 5 1 1 22 0,75
субъектілерінің іс-
әрекетіне қатысты
өтініш жинақтаушы
зейнетақы 2 3 4 10 7 3 29 0,99
қорларының іс-
әрекетіне қатысты
өтініш ҚР-ң заңнама
норма- ларын түсін-
діру және 10 36 49 35 35 50 215 7,31
Комитеттің құзыретіне
кіретін өзге де
мәселелер туралы
басқа мемле- кеттік
органға тиесілі
1 1 9 23 14 48 1,63
болғандықтан соларға
қайта жіберілген.
Екінші деңгейлі банктердің қызметіне қатысты жартыжылдық мәліметтерге
бақылау жасау нәтижесінде,жеке және заңды тұлғалардың шағымдарының
негізгі өзекті мәселелер анықталды:
•жеке тұлғалардың ипотекалық қарыздары бойынша берешекті мемлекеттің
есебінен кешіру (есептен шығару);
•қарыздар бойынша берешекті, оның ішінде кредит беру мерзімдерін ұзарту,
қарыздарды өтеу мерзімін кейінге қалдыру, сыйақы мөлшерлемесінің мөлшерін
азайту, есептелген өсімпұлды есептен шығару арқылы қайта құрылымдау;
•есептің (ай сайынғы төлем, берешек, өсімпұл, сыйақы, комиссиялар, ЖТСМ
мөлшерінің) дұрыстығын тексеру;
•шартты жасау, орындау және тоқтату тәртібін бұзу;
•шарт талаптарының заңнама талаптарына сәйкестігін тексеру;
•банк қызметін тексеру;
•берешекті қайта қаржыландыру;
•салымдарды қайтару;
•қарыздарды берудің заңдылығын тексеру;
•шартқа өзгерістер енгізу;
•кепіл мәнін босатудан бас тарту;
•сот шешімдерін орындау;
•банк қызметкерлерінің заңсыз іс-әрекеттері;
•шарт бойынша талап ету құқықтарын үшінші тұлғаға беру;
•кепіл мәнін сату рәсімі;
•банк шоттарына қызмет көрсету;
•кредиттік тарих;
Кесте 3- 2015 жылдың бірінші жартыжылдығында банк секторына келіп түскен шағымдар

Айлар
Атауы Қаңтар Ақпан Наурыз Сәуір Мамыр Маусым Жиыны %
Жеке және
заңды
тұлғалар
дан жалпы 396 712 711 750 763 816 4148 100
келіп түскен
өтініштер
саны
Қаралған
өтініштер 329 431 605 836 983 936 4120 99,32
саны
оның ішінде
өткен
жылдар да 86 220 120 426 10,27
түскен
шағымдар
Қарастыры
лма ған
67 281 106 454 10,95
өтініштер
саны
Кесте 4- 2015 жылдың бірінші жартыжылдығында ҰБ тарапынан қарастырылған өтініштер
Айлар
Жиы
Атауы %
Қаңтар Ақпан Наурыз Сәуір Мамыр Маусым ны
Қаралған өтініштер
329 431 605 836 983 936 4120 100
саны
Соның ішінде:
екінші деңгейдегі
банктердің іс-әрекетіне 251 375 517 698 847 816 3504 85,05
қатысты
банк операция
-ларының жекеле- ген
түрлерін жүзеге 10 11 28 69 73 58 249 6,04
асыратын ұйымдардың
іс-әрекетіне қатысты
өтініш сақтан
-дыру(қайта
сақтандыру) 21 22 31 28 29 26 157 3,81
ұйымдарының іс-
әрекетіне қатысты
өтініш бағалы қағаздар
нарығы субъектілерінің 3 3 2 8 1 1 18 0,44
іс-әрекетіне қатысты
өтініш жинақтау- шы
зейнетақы қорларының 6 3 2 1 3 1 16 0,39
іс-әрекетіне қатысты
өтініш ҚР-ң заңнама
норма- ларын түсіндіру
және Комитеттің 36 14 18 29 24 28 149 3,62
құзыретіне кіретін өзге
де мәселелер туралы
басқа мемлекет- тік
органға тиесілі болған-
2 3 7 3 6 6 27 0,66
дықтан соларға қайта
жіберілген.
Екінші деңгейлі банктердің қызметіне қатысты жарты жылдық мәліметтерге
бақылау жасау нәтижесінде,жеке және заңды тұлғалардың шағым- дарының негізгі
өзекті мәселелер анықталды:
•берешекті қайта қаржыландыру, оның ішінде ҚРҰБ 2015 жылғы 24 сәуірдегі № 69
қаулысымен бекітілген Ипотекалық тұрғын үй қарыздарын/ипотекалық қарыздарды қайта
қаржыландыру бағдарламасы бойынша;
•қарыздар бойынша берешекті, оның ішінде кредит беру мерзімдерін ұзарту, қарыздарды
өтеу мерзімін кейінге қалдыру, сыйақы мөлшерлемесінің мөлшерін азайту, есептелген
өсімпұлды есептен шығару арқылы қайта құрылымдау ;
•жеке тұлғалардың ипотекалық қарыздары бойынша берешекті мемлекеттің есебінен
кешіру (есептен шығару);
•есептеудің (ай сайынғы төлем мөлшерін, берешекті, өсімпұлды, сыйақыны,
комиссияларды, ЖТСМ) дұрыстығын тексеру;
•Бағдарлама бойынша түсіндірме ;
•банктік шарт талаптарының Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарына
сәйкестігін тексеру;
•банк шоттарына қызмет көрсету;
•банк қызметкерлерінің іс-әрекеттеріне ;
•банктік шартты жасау, орындау және тоқтату тәртібін бұзу;
•кепіл затын өткізу рәсімі ;
•ақша аудару;
•талап етілген ақпаратты алмау;
•кредиттік тарих;
Кесте 5 – 2014 пен 2015 жылдардағы келіп түскен өтініштерді салыстыру

Жылдар
Атауы
2014 жыл 2015 жыл
Жиыны % Жиыны %

Қаралған өтініштер
2943 100 4120 100
саны

Соның ішінде:

2380 80,87 3504 85,05
екінші деңгейдегі
банктердің іс-
әрекетіне қатысты
Екінші деңгейлі банктердің іс-әрекетіне қатысты түсетін
шағымдардың көлемі 2014 жылдың бірінші жарты жылдығын 2015
жылдың бірінші жарты жылдығымен салыстырғанда біршама
ұлғайған.Нақтырақ айтқанда,алдыңғы жылмен салыстырмалы 1124
өтініш артық келіп түсті.Барлық қаралған өтініштердің ішінен банк
қызметіне қатысты өтініштердің алатын үлесі 2014 жылы 80,87 %
болса,2015 жылы ол 85,05% құрады.
Банктің іс-әрекетіне қатысты шағымдардың ұлғаюы,екінші
деңгейлі банктердің қызметінің әлі күнге дейін жетілдірілмегендігін
және де банк саласында жұмыс істейтін қызметкерлердің
мамандандырылу дәрежесінің төмендігімен сипатталады.
Банк саласын зертеуші отандық экономистер,аналитиктердің
пікірінше,қазіргі таңдағы тұтынушылардың наразылығының негізгі
өзекті мәселесі ипотекалық қарызға қатысты.
Аталған мәселелерді шешу мақсатында
мынадай жетілдіру жолдары
қарастырылады:

1. Ипотекалық қарыз алушылардың проблемаларын шешу мақсатында қоғамдық
бірлестіктермен тікелей байланыс жасалды. 2013 жылы ішінде «Халыққа баспананы
қалдырайық», «Халықтың баспанасын қорғайық», «Халықты баспанамен қамтамасыз
етіңдер», «Kәусар-Бұлақ» әлеуметтік жәрдем орталығы», «Лайықты баспана үшін»,
«Жалғыз Баспана» деген қоғамдық бірлестіктер мүшелерімен бірнеше рет кездесу
мен дөңгелек үстелдер өткізілді, оның нәтижелері бойынша банк заңнамасының
нормалары бойынша түсініктеме және қарыз алушылардың бұдан кейінгі әрекеттері
бойынша ұсынымдар берілді.
Ұлттық Банк қаржылық қызметтерді тұтынушылардың құқықтарын қорғау
жүйесін жетілдіру және күшейту мақсатында 2014 жылы Қоғамдық қабылдау бөлмесі
ашылды, оған кез келген тұтынушы кеңестерді және қаржылық қызмет саласындағы
қолданыстағы заңнаманың нормаларына түсіндірме алу үшін өтініш бере алады.
2.Ұлттық Банктің ұсынысы бойынша «Қазақстан қаржыгерлерінің
қауымдастығы» банк омбудсманының, Комитеттің және «Халыққа
баспананы қалдырайық», «Өз үйімізді қорғайық» атты қоғамдық
бірлестіктер басшыларының қатысуымен екінші деңгейдегі банктердің
және банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын
ұйымдардың ипотекалық қарыз алушыларының проблемаларын шешу
бойынша жұмыс комиссиясын құру жоспарланып отыр.
3.2015 жылы 9 қазан Қаржылық тұрақтылық және қаржы нарығын
дамыту жөніндегі кеңес (ҚТК) банк секторын контрциклдық реттеу
бойынша нақты қадамдарды айқындады.
ҚР Ұлттық Банкі ағымдағы жылғы 25 қыркүйекте Қаржылық
тұрақтылық жөніндегі кеңестің отырысында екінші деңгейдегі банктерді
контрциклдық реттеу бойынша негізгі тәсілдер қабылданғандығын
хабарлайды. Бұл шаралар топтамасы реттеуші талаптардың кешені
бойынша ұзақ мерзімді жол картасын білдіреді және ҚР Ұлттық Банкі
бұдан бұрын қабылдаған «екінші деңгейлі банктерге қарай 10 қадам»
бағдарламасының қисынды жалғасы мен толықтыруы болып табылады.
Контрциклдық реттеу тұжырымдамасында мына:
• банк қызметтерін үздіксіз көрсетуді қамтамасыз ету;
• қаржы нарықтарында экономика күйзелістерін және
құбылмалылықты бәсеңдету;
• экономиканы долларсыздандыру, теңгемен ішкі кредиттеуді
ұлғайту;
• экономика субъектілерінің және халықтың борыштық
жүктемесін
• төмендету міндеттерін шешу мақсатында Банктік қадағалау
жөніндегі(банк қызметін реттеу) Базель комитетінің халықаралық
стандарттарына (Базель III) 2021 жылға қарай басты бағытты
сақтау және өтпелі кезеңде экономикалық циклды ескере отырып
реттеуші ықпал етуді оңтайландыру көзделген.
2015жылдың 30 қарашасында Қазақстан Республикасы
Президентінің Қазақстан халқына жолдауы өтті

2015жылдың 30 қарашасында
Қазақстан Республикасы
Президентінің Қазақстан
халқына жолдауы өтті

Жаңа жаһандық
нақты ахуалдың Қазақстанның Дағдарысқа қарсы
сын-қатерлері дағдарысқа қарсы және құрылымдық
жаңарулардың бес
мүмкіндіктері;
Біздің бағыты
дағдарысқа
қарсы басты
стратагемамыз
;
Жаңа жаһандық нақты ахуалдың сын-
қатерлері
Негізгі қарастырылған мәселелер:
Біріншіден, барлық әлемдік рыноктар – қаржы, көмірсутегі, металдар,
азық-түлік және басқа да рыноктар тұрақсыз. Біздің экспорттық
өнімдерімізге сұраныстың төмендеуінің негізгі себебі де осында;
Екіншіден, әлемнің барлық экономикаларында да экономикалық өсімнің
баяулауы байқалуда. 2011 жылдың күзінен бастап Халықаралық валюта
қоры оларды 5-тен 3 пайызға дейін төмендете отырып, болжамдық
көрсеткіштерді 6 рет қайта қарады. Және, шамасы, бұл да шек емес
сияқты.
Үшіншіден, бүгінде мұнайдан түсетін супертабыстар жоқ.
Төртіншіден, жаһандық экономика саяси факторлардың қысымын
сезінуде. Әлем тұрақсыз бола түсті. Жетекші державалар бір-біріне қарсы
санкциялар енгізді .
Қазақстанның дағдарысқа қарсы
мүмкіндіктері
Біріншіден, қазірдің өзінде индустриялық-инновациялық дамудың
екінші бесжылдығын басталды, яғни шикізат ресурстарына ғана қарап
қалмайтын экономика құрылуда.
Екіншіден, біз «Нұрлы Жол» Мемлекеттік инфрақұрылымдық даму
бағдарламасын қабылданды
Үшіншіден, «100 нақты қадам» Ұлт жоспары қабылданды.
Төртіншіден, қажетті мемлекеттік қор мен алтын-валюта резервін
жинақталды.
Бесіншіден,ҚР Президентінің тапсырмасы бойынша, бұған дейін мен
айтқандай, мұнай бағасы барреліне 30-ға дейін және 20 долларға дейін
төмендеген жағдайларға ойластырылған іс-қимылдар нұсқасы әзірленді.
Алтыншыдан, Қазақстанда инновациялық индустрияландыру
шеңберінде құрылған экономиканың жаңа секторлары экономикалық
өсімнің драйверлеріне айналуда.
Біздің дағдарысқа қарсы басты
стратагемамыз

Біріншісі – өсім. Ағымдағы міндеттерге қатысты алғанда бізге
Қазақстанның әлемнің неғұрлым дамыған отыздығына енуін
қамтамасыз ететін экономикалық өсім қарқынын қалпына келтіру
қажет.
Екінші – реформалар. Олар экономиканың, қоғам мен мемлекеттің
тұрақтылығын қамтамасыз етеді. Қазір «100 нақты қадам» Ұлт
жоспарын жүзеге асырылуда.
Үшінші – даму. ХХІ ғасырда қоғамның барлық салаларын үздіксіз
жаңғырту дамудың басты факторына айналып отыр.
Дағдарысқа қарсы және құрылымдық жаңарулардың бес бағыты

1. Қаржы секторын тұрақтандыру;
2. Бюджет саясатын оңтайландыру;
3. Жекешелендіру және экономикалық бәсекелестікті
ынталандыру;
4. Жаңа инвестициялық саясаттың негіздері;
5. Жаңа әлеуметтік саясат;
Қаржы секторын тұрақтандыру
Орындалуға тиісті негізгі іс-шаралар:
Біріншіден, қаржы секторының теңгенің еркін бағамы жағдайында
тиімді жұмыс істеуін қамтамасыз ету;
Екіншіден, инфляциялық таргеттеу шеңберінде Ұлттық банк орта
мерзімді болашақта инфляция деңгейін 4 пайызға дейін төмендетуі
керек;
Үшіншіден, Ұлттық банктегі институттық кемшіліктерді жою қажет.
Біртұтас Зейнетақы қорын, Проблемалы несиелер қорын және басқа
да қаржы институттарын оның бақылауынан шығару керек;
Төртіншіден, 2016 жылы зейнетақы активтері жеке қазақстандық
немесе шетелдік компаниялардың басқаруына берілуі тиіс;
Назарларыңызға
рахмет!!!

Ұқсас жұмыстар

Қазақстан Республикасында банктерді ашуды ұйымдастыру ерекшеліктері

Қазақстан Республикасындағы коммерциялық банктерді ұйымдастыру

Коммерциялық банктердің активті операциялары

Банктердің жүргізетін операциялары

КОММЕРЦИЯЛЫҚ БАНКТЕРДІҢ ИНВЕСТИЦИЯЛЫҚ ҚЫЗМЕТІ

УНИВЕРСИТЕТІ БАНК ІСІ ПӘНІ

Коммерциялық банктердің операциялары

Коммериялық банктердің негізгі қаржылық операциялары

Қазақстан Республикасындағы банктік жүйенің қалыптасуы мен дамуы

Ақша айналымын басқару

Пәндер