Көпмүшені бірмүшеге бөлу

Презентация қосу

№202 орта мектеп

Пәні: Алгебра
Тақырыбы: Бірмүше және көпмүшеге
есептер шығару
Сыныбы: 7 “ә”
Пән мұғалімі: Нұрылдаева Райхан

2010-2011 оқу жылы
Сабақтың тақырыбы: Бірмүше және көпмүшеге
есептер шығару.

Білімділік: Оқушылардың бірмүше, бірмүшенің стандарт
түрі, көпмүше және оларға амалдар қолдану, көпмүшені
көбейткіштерге жіктеу жөнінде алған білімдерін тереңдету.
Дамытушылық:
Ой - өрісін дамыту, ойлау қабілетін арттыру, теориялық
білімін практикада қолдан білу дағдысын қалыптастыру.

Тәрбиелік: Шапшаңдыққа, ізденімпаздыққа, тиянақтылыққа,
ұқыптылыққа баулу, ұжымдық ауызбіршілікке тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: Аралас сабақ.

Сабақтың әдісі: Топпен жұмыс,

Сабақтың көрнекілігі: Интерактивті тақта, электрондық
оқулық,компьютер,үлестірмелі топтамалар.
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі:
Оқушылардың сабаққа қатысуын тексеру, үш
топқа бөліп отырғызу, назарын сабаққа аудару,
сабақтың мақсат, міндеттерін түсіндіру.
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.
ІІІ. Жаңа сабақ.
ІV. Қорытынды:
Бағалау.
Үйге тапсырма беру.
Анықтама. Санды және әріпті
көбейткіштер мен олардың
дәрежелерінің көбейтіндісі
Бірмүше бірмүше деп аталады.

Мысалы:
, 9m 3 k 2
5a 2 b 3 c
5, 9 санды көбейткіштері – бірмүшенің
Айнымалылардың коэффициенттері,
барлық дәреже a, b, c, m, k әріпті өрнектері –
көрсеткіштерінің айнымалылар
қосындысы
бірмүшенің
дәрежесі деп
аталады. Мысалы:
2 3
5a b c бірмүшесінің дәрежесі
2+3+1=6
9m k 2
бірмүшесінің дәрежесі
3+2=5
Анықтама.
Көпмүше Бірнеше бірмүшелердің алгебралық
қосындысын көпмүше деп атаймыз.

3ab 2 8b 3 m Мысалы:
11a 3 b 2 2b 3 k
Көпмүшенің құрамындағы
бірмүшелер көпмүшенің Мысалы:
мүшелері деп аталады.
3ab ; 8b 3 m; 11a 3 b 2 ;2b 3 k

Екі бірмүшеден тұратын Үш бірмүшеден тұратын
көпмүшені екімүше деп атайды көпмүше үшмүше деп аталады.
Мысалы: аb–bc; 3mn+5n. Мысалы: 3а+5с-4х
Көпмүшеге амалдар қолдану.
Көпмүшелерді Көпмүшелерді
қосу амалы: Көпмүшелерді бөлу амалы:
Көпмүшелерді азайту амалы: Көпмүшелерді Көпмүшені
қосу үшін Бір көпмүшеден көбейту амалы:
екінші көпмүшені Көпмүшені бірмүшеге бөлу
оның барлық үшін көпмүшенің
азайту үшін бірмүшеге көбейту
мүшелерін өз әрбір мүшесін
азайғышқа үшін бірмүшені
таңбаларымен берілген
қарама-қарсы көпмүшенің әрбір
тізбектеп бірмүшеге
таңбамен мүшесіне көбейтіп,
жазып, ұқсас бөліп, шыққан
алынған азайт- шыққан
мүшелерді нәтижелерді
қышты қосса көбейтінділерді
біріктіру керек. қосу керек.
жеткілікті. қосу керек.

(3m 2 4m) (m 2 2m)
(3m 2 4m) ( (m 2 2m)) (mn mp np ) : mn
3m 2 4m m 2 2m mn mp np

(3ab 2 5ab) (4ab 2 3ab) 2m 2 6 m ( 2ab 3a 2 ) * ( 5ab) mp mn mn
( 2ab) * ( 5ab) n p p

(3ab 2 4ab 2 ) (5ab 3ab) (3a 2 ) * ( 5ab) p n m

10 a 2 b 2 15a 3b
7ab 2 2ab
2. Топтау тәсілі:
1. көпмүшенің мүшелерін ортақ
1. Ортақ көбейткішті
көбейткіштері бірмүше
жақшаның сыртына шығару. немесе көпмүше түрінде болатын
1. ортақ көбейткішті табу;
топтарға біріктіру;
2. ортақ көбейткішті
2. ортақ көбейткішті
жақшаның сыртына шығару.
жақшаның алдына шығару.
Мысалы: 2ху – 3хz + px = 2
Мысалы: 24mn+35p –20pn–42m =
x ∙ (2y – 3z + p)
(24mn–42m2 )+(35p –20pn) =
6m(4n-7m)+5p(7m-4n)=
(4n-7m)(6m-5p)

3.Жаңа қосымша мүшелер енгізу тәсілі:
Бұл тәсілдің негізгі мақсаты-берілген
көпмүшені мүшелер саны
артық басқа көпмүшемен алмастыру.
Мұндай алмастыру шыққан көпмүшеге
топтау тәсілін қолдану үшін жасалады.
2 2
Мысалы: a +7a+12 =a +3a+4a+12=
a(a+3)+4(a+3)=(a+3)(a+4)
І. Топ.
1 4 6 7 3 3 7 2
1) Бірмүшені стандарт түрінде жазу: a b c ∙ a b c
2 4
3 3 3 4 5
2) Көбейтуді орындау: 20 x y ∙ x y
2 4 ,
3) Дәрежеге келтіріп, мәнін табу: ( xyz )
мұндағы х= , у = -1 , z=4

4) Бөлуді орындау: 0,243a 7 b10 c 3 : 0,03a 5b 6 c 3
5) Теңдіктегі * орнына дұрыс теңдік шығу үшін, бірмүшені жазу:

12 x 2 y * 24 x 2 y
ІІ. Топ.

4 х 2 у 3 23ху 34 13х 2 у 3 15
1) Ұқсас мүшелерді біріктіру:
2 2 3 2
2) Көпмүшелерді қосу: ( ab 18b ) ( 2 ab 4b 41)
3 4
1 2 3 2 5 2 4 2
3) Көпмүшелерді азайту: (1 х 2 у ) (3 х 4 у )
7 5 14 7

4) Көпмүшелерді көбейту: (3,5 х 2 у 3 6 х) * ( 3х 3 у 2 ху 2 0,1)
5) Көпмүшелерді бөлу: (12 х 2 9 х) : (3х) + (6 х 3 3х 2 ) : х 2
5 3 5 3
2 х 4 х 3х 5 х 4
6) Көпмүшенің мәнін табу: ,

мұндағы х = 2
п .
То
ІІ І.

1) Жақшаны ашу: 4ху( x
2 2 xy y 2 )
х 2
2) Теңдеуді шешу: ( х + 1 )( х + 4 ) – =0
3) Көбейткішке жіктеу: 21у + 7у – 45у – 15

4) Тиімді тәсілмен шешу: 0,7 ∙ 2,7 – 1,4 ∙ 0,7 + 0,3 ∙
2,7 – 1,4 ∙ 0,3
5) Көпмүшені бірмүшеге бөлу:
6 4 7 3 4 a 3b 3
( a b 24a b ) :

Ұқсас жұмыстар

Гүлге қонған көбелек ойыны

“Бірмүше және көпмүше” тарауын қайталау

Көпмүшені түрлендіру

Критериалды бағалаудың маңызы

Бірмүшелер Теориядан қасиеті

Бүтін өрнекті көпмүшеге түрлендіру

Жоғары дәрежелі теңдеулерді шешу

Жоғары дәрежелі теңдеулер

Көпмүше және оның стандартты түрі

Көпмүшелерді қосу және азайту ережелері қанд

Пәндер