Қысқа мерзімді және ұзақ мерзімді активтердің құрамы мен сипаттамасы

Презентация қосу

Жоспар
1.Қысқа мерзімді және ұзақ мерзімді активтердің
құрамы мен сипаттамасы.
2. Қысқа мерзімді және ұзақ мерзімді
міндеттемелердің құрамы мен сипаттамасы.
3. Капиталдың құрамы мен сипаттамасы.
4.Шаруашылық операцияларының бухгалтерлік
балансқа тигізетін әсері.
5. Бухгалтерлік баланстың жіктелуі.
6. Бухгалтерлік баланс ұйымның қаржылык
тұрақтылығы туралы ақпараттың көзі ретінде.
1.Қысқа мерзімді және ұзақ мерзімді
активтердің құрамы мен сипаттамасы.
Құрамы мен орналасу бойынша активтер екі категориялы:

Қысқа мерзімді Ұзақ мерзімді
o Қысқа мерзімді активтер:
-қорлар (тауар-материалдар), (олардың
өңделу мен өткізу мерзіміне байланыссыз);

-есепті күндердің ішінде шығысқа шығарлуы
мүмкін болашақ кезеңдердің шығыстары;

-ақша қаражаттары мен олардың
эквиваленттері;

- қысқа мерзімді қаржылық инвестиция.
o Ұзақ мерзімді активтер
Ұзақ мерзімді активтер – материалдық (негізгі құралдар); материалдық емес;
басқа да ұзақ мерзімді активтер; ұзақ мерзімді дебиторлық берешек (өтілу
мерзімі бір жылдан артық) болып бөлінеді.

Материалдық емес активтер – бұлар натуральдық-физикалық нысаны жоқ,
алайда, бірақта «құндылығы бар» соған сәйкес іс қызметте ұзақ уақыттар
бойында немесе үнемі қосымша табыс түсіретін активтер.

Материалдык емес активтерге тауар белгілері (қызмет көрсету белгілері),
тауарлардың шығарылатын тіркелу жерлері, «ноу-хоу», патенттер мен өнеркәсіп
үлгілері, лицензиялар, интеллектуальды меншік пен ұйымдастыру шығыстары,
табиғи ресурстарды пайдалану қүкы, ЭВМ-мен бағдарламалық қамтамасыз ету.

Негізгіқүралдар – материалдық активтер ұзақ уақыттар бойында (бір жылдан
астам) материалдық өндірісте де, өндірістік емес салада да еңбек құрал-
жабдықтары ретінде атқарады.
2. Қысқа мерзімді және ұзақ мерзімді
міндеттемелердің құрамы мен сипаттамасы
Міндеттемелер деп - өтелуі (қайтарылуы)
экономикалық пайдадан тұратын
ресурстардың кәсіпорыннан шығып
кетуіне алып келетін өткен кезеңдердегі
оқиғалардан туындаушы кәсіпорынның
борышын айтады.
o Капиталдың құрамы мен сипаттамасы.
Міндеттемелердің үш негізгі
сипаты бар:

1. олар өздерінде
активтердің шығып
кетуі немесе қызмет
2. міндеттемелерді 3. міндеттемелер
көрсету арқылы
орындау кәсіпорын өткен келісімдердің
төлем жасауға
үшін міндетті және немесе өткен
әкеліп соқтырушы
олардың оқиғалардың
бұрыннан бар (бірақ
орындалмай қалуы нәтижесі болып
келешектегі емес)
мүмкін емес табылады.
тұрақты міндеттерді
нақтылы түрде
көрсетеді
o Капитал
Капитал – бұл жеке меншік қаржы ресурстары;
міндеттеме – бұл бір жақтан қарызға алынған
ресурстар, ол кәсіпорында уақытша ғана болады, яғни
біршама уақыттан соң, алдын ала шарттасқан мерзім
өткеннен кейін ол қайтарылады, жеке меншік
ресурстардан айырмашылығы осы. Меншік
ресурстарды кәсіпорын үнемі іс қызметінде
пайдаланады.

Капиталдың кұрылымы былай: жарияланған капитал;
өтелмеген (толенбеген) капитал, резервтер, бөлінбеген
пайда (жабылмаған залал) басқадай резервтер).
• Бухгалтерлік есептің негізгі және басты міндеттерінің
атқаратын қызметі мен функциясының бірі –
пайдаланушыға кәсіпорынның мүлігі және
қаржылық жағдайы туралы ақпараттық
мәлімімдемелерді дер кезінде жеткізіп беріп отыру.
Мұндай ақпараттық мәліметтің қайнар көзі болып –
бухгалтерлік баланс табылады. Баланс «таразы»
немесе «тепе-тең» деген мағынаны білдіреді.
• Баланс «актив» және «пассив» деп аталатын екі
бөлімнен тұрады. Активте кәсіпорын қаржылары,
заттай және ақшалай түрдегі мүліктері мен
шығындары көрсетілсе, оң жағында, пассивте осы
ұйымның қорлану көздері қарастырылады. Актив
бөлімінде кәсіпорынның өзіне тиесілі мүліктері
қарастырылады.
1.Шаруашылық операцияларының
бухгалтерлік балансқа тигізетін әсері.
1 тип. А+Х1 -Х1=П
2 тип А=П+Х1 –Х2
3 тип А+Х1=П+Х1
4 тип А-Х1=П-Х1
Балансты өзгеріске әкелетін
Шаруашылық операциялар
1 тип. Жауапты тұлғаға материалдар
үшін ақша берді
Дт 1250
Кт 1010
2 тип. Еңбекақыдан қосылған құн
салығы ұсталынды
Дт 3350
Кт 3130
3 тип. Жабдықтаушыдан материалдар
келіп түсті
Дт 1310
Кт 3310
4 тип. Төленуге тиісті сияқы
есептелінді
Дт 7310
Кт 3380
Бухгалтерлік баланстардың
белгілері

Құрудың
Бейнелену Тазарту Меншік
қайнар
көлемі тәсілдері нысандарына
көздері
бойынша бойынша бойынша
бойынша

Қызметінің Ақпараттар
Құру уақыты
сипатына көлеміне
бойынша
байланысты байланысты
Бухгалтерлік баланстар құру уақыты
бойынша мынадай болуы мүмкін:

Кіріспе
Бухгал-
терлік Ағымдағы
баланс-
тар құру Таратылу
уақыты
бойын- Бөлу
ша
Қосылу
• Кіріспе балансты кәсіпорын алғаш рет құрылған
кезде жасайды.Ол кәсіпорынның өз қызметін
бастаған тұстағы құндылықтарын анықтайды.
• Ағымдағы баланстар кәсіпорынның барлық
қызмет ету уақыты бойында жасалады.Олар өз
кезегінде бастапқы,аралық және соңғы
(қорытынды) болып бөлінеді.
• Таратылу балансы кәсіпорын таратылған және
жабылған кезде жасалады.
• Бөлу балансы ірі кәсіпорынның бірнеше
шағын құрылымдық бірліктерге немесе
құрылымдық бөлімшелерді басқа бір кәсіпорынға
берген кезде жасалатын баланс,бұл жағдайда
балансты беру балансы деп те атауымызға болады.
• Біріктіру балансын бірнеше кәсіпорындарды
біріктірген кезде жасайды.
o Балансты оны жасаудың қайнар көздері
бойынша былай бөлуге болады:

Балансты оны жасаудың қайнар
көздері

Инвен- Кітап-
Бас
тарлық тық
Инвентарлық баланстар - шаруашылық
құралдарының тізімі негізінде ғана
құрылады.Мұндай баланстар бұрынғы қызмет
еткен мүлік негізінде кәсіпорынның құрылу
кезінде немесе кәсіпорынның өз нысанын өзгертуі
кезінде (мемлекеттік нысаннан акционерлік,біріккен
нысандарға ауысуы)талап етіледі.

Кітаптық баланс - тек мәліметтерінің және
түгендеу жүргізу жолымен жасалады.

Бас балансты - есеп мәліметтерінің және түгендеу
жүргізу деректерінің негізінде жасайды.
Баланстар ақпараттар көлеміне байланысты былай бөлінеді:

• біртекті;
• жинақ.

Біртекті баланс тек бір ғана кәсіпорынның қызметін
көрсетеді және ағымдағы бухгалтерлік есеп мәліметтерінің
негізінде жасалады.
Жинақ баланстарын бірнеше біртекті баланс баптарында
есепте тұрған сомаларды механикалық түрде қосу жолымен
алады.

Топтастырылған жинақ балансы-экономикалық түрде бір—
бірімен өзара байланысты заңды дербес кәсіпорындардың
баланыстарын қосу жолымен жасалады.Мұндай баланстарды
холдинктік компаниялар (басқа компаниялардың бақылау
акция пакеттерін иеленушілер),өздерінің еншілес және тәуелді
серіктестіктері бар бас кәсіпорындар пайдаланады.
Қызметінің сипатына байланысты баланстар негізгі және
негізгі емес қызмет баланстары болып бөлінеді:
• Негізгі қызмет балансы
• Негізгі емес қызмет балансы

Негізгі қызмет балансы-кәсіпорынның бағытына және
оның жарғысына сәйкес жасалған баланс.

Негізгі емес қызмет балансы - кәсіпорынның
құрамында тұрғын-үй коммуналдық шаруашылығы,қосалқы
ауыл шаруашылығы,көлік шаруашылығының бар болуы.Осы
бөлімшелер бойынша жасалған баланс негізгі емес қызмет
балансы деп аталады.
Егер осы бөлімшелер бойынша баланс жасалмайтын
болса,онда олардың қызметтері тиісті баптарды қосу
жолмен негізгі қызмет балансында көрсетіледі.
o Меншік нысандарына байланысты
баланстар:

• мемлекеттік баланс
• жергілікті басқару (муниципалдық)
баланс
• кооперативтік баланс
• ұжымдық баланс
• жеке баланс
• аралас баланс
• біріккен кәсіпорындардың баланс
o Бейнелену көлемі бойынша баланстар былай бөлінеді:
• дербес
• жеке

Дербес баланс заңды тұлғалар болып табылатын
кәсіпорындарда болады.
Жеке балансты кәсіпорындардың құрылымдық
бөлімшелері (цехтар,филиалдар және т.б.) жасайды.

Тазару тәсілі бойынша баланстар:
• баланс-брутто
• баланс-нетто

Баланс-брутто – реттеуші баптарды қосатын бухгалтерлік
баланс (“Негізгі құралдардың тозуы”, “Материалдық емес
активтердің амортизациясы”);
Баланс-нетто – реттеуші баптарсыз жасалған бухгалтерлік
баланс.

Ұқсас жұмыстар

Несиелік операциялар

Ұйымның айналым активтерін басқару

Коммерциялық банктердің активті операциялары

Баланс типтері

Жал бойынша қысқа мерзімді кредиторлық берешек

Ұзақ мерзімді активтердің есебі

:Екіжақтылық

КӘСІПОРЫННЫҢ ҚАРЖЫЛЫҚ

Компанияның рыноктық құнын анықтау

БАНКТІҢ НЕСИЕЛІК ОПЕРАЦИЯЛАРЫ

Пәндер