ЛИМОН ҚЫШҚЫЛЫН АЛУДЫҢ ТЕРЕҢДІК

Презентация қосу

ЛИМОН ҚЫШҚЫЛЫН
АЛУДЫҢ ТЕРЕҢДІК
C

ӘДIСІ
Орындаған:
Жоспар:
Кіріспе. Лимон қышқылы
Лимон қышқылын өндіру технологиясы
Лимон қышқылын алудың тереңдік әдісі
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер
Лимон қышқылы
• Лимон қышқылы - суда жақсы еритін түссіз
кристалдар. Ол лимонда, қарақатта, итбүлдіргенде,
шетен жидегінде, қызылшада болады. Оны жеміс
суларына, кәмпиттерге, дәрі-дәрмектерге үстеме
ретінде және тамақ (қайнатпа, кисель, қырыққабат
сорпасы, балық және т.б.) дайындағанда пайдаланады.

• Лимон қышқылы – түссіз, мөлдір ромб тәрізді
кристалл немесе жағымды қышқыл дәмі бар ұнтақ
түрінде болады. Үш негізді органикалық оксиқышқыл,
көптеген карбон қышқылының қасиеттерін көрсетеді.
Суда, этанолда жақсы ериді.
Лимон қышқылын өндіру технологиясы
• Көмірқышқылдардың лимон қышқылына дейін ашытылуы.
Қанттың лимон қышқылына айналуында зең
саңырауқұлақтары, оның ішінде аспергиллус нигер негізгі
роль атқарады. Сондықтан бұл микроорганизм техникалық
жолмен қанттан лимон қышқылын алуда кеңінен
қолданылады. Соңғы кездерге дейін лимон қышқылы лимон
жемісінен алынатын. Онда 7—9%-тей лимон қышқылы
болады. Едәуір мөлшерде лимон кышқылын өндіру үшін көп
CO2 мөлшерде лимон жемісі қажет болар еді және лимон
қышқылын бұлай өндіру өнеркәсіп үшін экономикалық
жағынан тиімсіз. Сондықтан да ғылым бүл мәселені
микроорганизмдерді пайдалана отырып шешу керектігін
үсынды.
Лимон қышқылын өндіру технологиясы
Лимон қышқылын өндіру технологиясы
• Лимон қышқылын алу үшін алдымен аспергиллус нигерді қүрамында 20% қанты
бар, 0,3% азот қышқыл аммоний түзы бар қоректік ортада +30—32°-та өсіреді. Екі
тәуліктен кейін бүл ортаның бетінде саңырауқүлақ қалың қыртыс түзіп өседі. Осы
кезде оның астындағы коректік ортаны ағызып алады да саңырауқүлақты
кайнатылып суытылған сумен жуады. Осы ыдысқа енді таза, алдын ала
қайнатылған қүрамында қоректік түздары жоқ таза қант ерітіндісін құяды. Осы
кезде саңырауқұлақ қанттан лимон қышқылын тез арада түзе бастайды. Мүндағы
ашыту үшін салынған қанттың 50—60%-тейі лимон қышқылына айналады. Бұдан
әрі оны тазартады да техникалық қажетке жұмсайды. Лимон қышқылымен бірге
ерітіндіде көбінесе кымыздық қышқылы да түзіледі. Бұл процестің биохимиялық
табиғаты жөнінде ғылымда бірқатар көзқарастар бар. Бірак қай-қайсысы болмасын
бүл құбылысты әлі толық дәлелдей алмай отыр.
Қоректік ортаны дайындау Егілетін материалды алу

Ферментация

Кальций цитратын алынуы

Кальций цитратының ыдырауы

Лимон қышқылы бар қоспаны тазарту

Қоспаны буландыру

Лимон қышқылын кристалдандыру

Қышқылдың кристалдарын бөліп алу

Кристалдарды кептіру

Лимон қышқылы
Лимон қышқылын алудың тереңдік әдісі
• Қазіргі кезде саңырауқұлақтың терең дақылдау әдісі қолданылады. Терең дақылдау
беткі дақылдауға қарағанда, өнім алу жағынан тиімді. Ферменттердің қалақшасы
іске қосылып, ауа беріліп тұрады. Оттек мөлшері қаныққан мөлшерге қарағанда, 20-
25% болуы керек. Биореактор қабырғасы өте төзімді материалдан жасалған болу
керек. Себебі лимон қышқылы тотығу-тотықсыздану процесіне ұшырайды, кез-
келген материал оған аса төзімді болмайды. Қоректік ортаға инокулят қосылды.
Бастапқы кезде әлсіз аэрация беріледі. Спора өсіп, мицелий пайда болғаннан кейін
аэрация күшейеді. Алғашқы 2-3 күндік өсу ферментация процесінде маңызды рөл
атқарады. Егер мицелий әлсіз және жіпше тәріздес әрі, бұтақтануы шектеулі болса
идиофазада лимон қышқылының түзілетін мөлшері аз ғана болады. Майда
түйіршіктер түрінде өсетін мицелийлер өте жақсы өнім береді. Температураның 25-
30°С жағдайында ферментация процесі 5-8 күн ішінде бітеді. Төменгі дақылдауда
екі сатылы: өсу фазасы және өнім алу фазасы процесі жүреді. Дүниежүзі бойынша
терең дақылдау әдісін пайдаланып нитраттың 80 %-ын пайдаланады.
Егін материалы Қоректік орта Егін материалы

Ферментация
Мицелий (жануарларға қорек)
фильтрлеу

Әкті сүт Культуралық сұйықтықты орташаландыру
фильтрат
фильтрлеу

Цитрат кристалдарын және
оксалат кальциін жуу

Күкірт қышқылы Цитрат кальциінің
ыдырауы
Белсенді көмір
Гипсті шлам
фильтрлеу

Бу Лимон қышқылын
біріншілік буландыру
Гипс
Фильтрлеу
Бу Лимон қышқылын
екіншілік буландыру
Суық су Қоспа
Кристалдандыру
Фугат
Центрифугалау

Суық су Кристалдарды жуу
және кептіру
Ыстық ауа

Лимон
қышқылы
Лимон қышқылын алудың тереңдік әдісі
• Ферментерде шикізат ретінде мелассаны пайдаланғанда, өсу процесі:
трофаза және идиофаза сияқты екі фазамен өтеді. Трофазада
саңырауқұлақтар өседі, биомасса ұлғаяды. Бұл фаза қарқынды өтеді.
Көміршқышқыл газы бөлінеді. Идиофазада өсу процесі тоқталады. Трофаза
процесі тежеледі. Осы фазада екінші реттік метаболитке айналады, яғни
лимон қышқылы түзіледі. Мицелийлерден лимон қышқылын бөліп алады,
престейді, ыдыратады, сумен жуады және сүзгіден өткізеді. Өткен
фильтратты 80-90°С дейін қыздырып, кальций карбонатына қосады. Себебі
лимон қышқылымен бірге қымыздық қышқылы түзіледі.
Қорытынды
Лимон қышқылы тағамдық қоспа E330 (регулятор). Лимон
қышқылы тамақ өнеркәсібінде сусындардың,
кондитерлік бұйымдардың, басқа да дайын тұздықтардың дәмін
күшейту үшін қолданылады.
Сонымен қатар, адам ағзасын түрлі қалдықтар, керексіз
тұздардан тазартуда, ас қорыту, көздің жақсы көруі және
көмірсуларды ыдырату жолында белсенділік танытады. Ең
маңыздысы адамның иммунитетін көтереді.
Пайдаланылған әдебиеттер:
• Заядан Б.Қ, Өнерхан Г. Тағам биотехнологиясы: оқу
құралы.- Алматы: Қазақ университеті, 2011.-302б.
• Мақажанова Х.Х Тағам биотехнологиясы: Оқулық.-
Алматы: ЖШС РБПК «Дәуір», 2012.-208б.
• Егорова Н.К., Клунова О.О « Основы
биотехнологии».

Ұқсас жұмыстар

Лимон қышқылын алудың тереңдік әдiсі

Лимон қышқылын алу

Мелассадан лимон қышқылын алу

Мелассадан лимон қышқылын алу туралы ақпарат

Лимон қышқылы

Қышқылдар Сірке қышқылы

ОКСИҚЫШҚЫЛДАР

Микроорганизмдер— органикалық қышқыл өндірушілер

Есептеуіш құрылғыларда бұрама - гайка жұбын пайдалану

Жетілмеген саңырауқұлақ

Пәндер